بحران صنعت دامداری در قطب تولید شیر کشور/ گرانی نهاده‌های دامی دامداران استان لرستان را زمین‌گیر کرد

به گزارش گفتمان: شیر به‌‌عنوان کامل‌‌ترین غذای طبیعی، همواره مورد توجه بشر بوده‌است. بخش مهمی از هرم‌‌های غذایی تأییدشده توسط سازمان‌‌های غذا و داروی کشورها و نیز سازمان‌‌های بین‌‌المللی نظیرFAO  و WHO  به شیر و فرآورده‌‌های آن اختصاص دارد.

شیر تنها ماده غذایی است که دو روزِ جهانی در سال به‌نام آن ثبت شده و  ۱۲ خرداد به‌عنوان روز جهانی شیر و هشت مهر به‌عنوان روز جهانی شیر مدرسه در تاریخ کشورها به این فراورده لبنی نام‌گذاری شده‌است.

آمارهای وزارت بهداشت نشان می‌‌دهد که دریافت کلسیم جامعه ایرانی ۴۰ درصد از حداقل دریافت کلسیم کمتر است و این موضوع می‌‌تواند تبعات زیادی از جمله گسترش پوکی استخوان، مشکلات لثه و دندان، کوتاهی قد کودکان و نوجوانان و حتی شیوع فشار خون بالا و بیماری‌های قلبی و عروقی را به‌دنبال داشته باشد.

لرستان با داشتن بیش‌از ۳ میلیون و ۶۰۰ هزار راس دأم سبک و سنگین و تولید سالانه ۲۱۵ هزار تن شیر یکی از تولیدکنندگان مهم شیر در کشور است، اما این روزها دامداران این استان به‌واسطه خشک‌سالی‌های پی‌درپی و گرانی نهاده‌های دامی و کمبود آن‌ها در بازار حال‌وروز خوشی ندارند و با مشکلات متعددی دست‌به‌گریبان هستند.

به‌جرأت می‌توان گفت یکی از عوامل افزایش قیمت شیر افزایش قیمت نهاده‌های دامی و کمبود آن است. گرچه در حال حاضر نهاده‌های دامی با ارز دولتی تأمین می‌شود، اما به‌واسطه حضور دلالان در بازار این سهمیه به‌ میزان اندکی به‌دست دامدار می‌رسد. بیشتر نهاده‌های دامی با افزایش قیمت در بازار آزاد به فروش می‌رسد و دامدار کماکان مجبور است نهاده‌های مورد نیاز خود را با قیمت گزاف از طریق بازار آزاد تأمین کند که این امر بسیاری از دامداران را ناتوان از هزینه‌های نگهداری دام‌ها کرده‌است.

قیمت نهایی شیر بالای هشت هزار تومان است

یوسف بیرانوند مدیرعامل اتحادیه دامداران لرستان با اشاره به اینکه قیمت نهایی شیر اکنون در این استان بالای هر کیلوگرم هشت هزار تومان است، اظهار داشت: اگر دامداران نهاده دولتی دریافت کنند قیمت شیر به حدود هر کیلوگرم ۶ هزار تومان می‌رسد.

وی با اشاره به اینکه دامداری‌های صنعتی و سنتی نهاده‌های دامی را به‌صورت صددرصد دریافت نمی‌کنند، افزود: قیمت اعلامی شیر با نهاده‌های دولتی سال گذشته توسط دولت به‌ازای هر کیلوگرم ۶ هزار و ۴۰۰ تومان اعلام شد.

مدیرعامل اتحادیه دامداران لرستان با اشاره به گرانی نهاده‌های دامی و کمبود آن در کشور عنوان کرد: نمی‌توان موضوع کشتار دام‌های مولد به‌دلیل گرانی و نبود نهاده‌های دامی و یا قاچاق آن‌ها به کشورهای همسایه را به‌صورت صددرصدی تأیید و یا تکذیب کرد.

وی بیان کرد: وقتی که دامدار نتواند نهاده‌های دامی مورد نیاز دام‌های خود را به‌راحتی فراهم کند، به‌طور قطع رخ‌دادن کشتار دام‌های مولد و یا قاچاق آن‌ها در شرایط کنونی هم ممکن است دور از انتظار نباشد، زیرا دامدار ناتوان از پرداخت هزینه‌های سرسام آور نگهداری دام‌هاست.

بیرانوند با اشاره به موضوع حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی گفت: مجلس اجرای این طرح را به دولت واگذار کرده و دولت نیز تاکنون سیاست‌های حمایتی خود را در این حوزه برای حمایت از دامداران اعلام نکرده‌است.

زمین‌گیر شدن صنعت دامداری با افزایش قیمت شیر

مدیرعامل اتحادیه دامداران لرستان با بیان اینکه دولت هنوز مشخص نکرده‌است که یارانه به مصرف‌کننده و یا تولیدکننده پرداخت می‌کند، تصریح کرد: هنوز مشخص نیست قیمت نهایی شیر چقدر تعیین می‌شود و دولت با توجه به خشک‌سالی‌های پیش رو چه برنامه‌ای برای حمایت از دامداران درخصوص واردات نهاده‌ها، تهیه علوفه، خرید تضمینی دام‌های گوشتی دامداران برای جلوگیری از قاچاق و یا جلوگیری کشتار دام‌های شیری و مولد دارد؟

بیرانوند با تأکید به اینکه اگر کماکان دامدار مجبور به تهیه نهاده‌ها به‌صورت آزاد باشد و از حمایت دولت برخوردار نباشد، قیمت نهایی شیر تا بالای ۱۲‌ هزار تومان افزایش می‌یابد، اظهار داشت: این قیمت تا به‌دست مصرف‌کننده برسد به حدود هر کیلوگرم ۴۰ هزار تومان می‌رسد.

وی با بیان اینکه مصرف‌کننده با گرانی قیمت شیر توان خرید این فراورده لبنی را نخواهد داشت و مصرف شیر و لبنیات نیز به‌شدت کاهش خواهد یافت، افزود: با این رویداد باید منتظر شیوع بیماری‌های ناشی از کمبود کلسیم در جامعه باشیم و صنعت دامداری کشور و به‌تبع آن لرستان نیز زمین‌گیر می‌شود و چه بسا بیش‌از ۳۰ درصد دامداری‌ها نیز تعطیل شود.

احتمال قاچاق دام‌ها

مدیرعامل اتحادیه دامداران لرستان با اشاره به اینکه دامدار توان خرید نهاده‌های دامی را در صورت افزایش قیمت نخواهد داشت، عنوان کرد: اکنون دامدار هر کیلوگرم جوی دولتی را حدود ۲ هزار و ۸۰۰ تومان خریداری می‌کند، در صورتی که اگر ارز دولتی به آن تعلق نگیرد و دامدار مجبور باشد نهاده‌های دامی مورد نیاز خود را به‌صورت آزاد خرید کند باید همان جو را کیلویی ‌۱۲ هزار تومان خریداری کند که به‌طور قطع از توانش خارج است.

وی با بیان اینکه در صورت عدم حمایت از دامدار ممکن است دامداران مجبور به فرستادن دام‌های خود به کشتارگاه و یا قاچاق آن‌ها برای فروش به قیمت بالاتر به کشورهای همسایه شوند، بیان کرد: این وضعیت می‌تواند در مقطعی منجر به پایین‌آمدن قیمت گوشت و کمبود دام در کشور شود که وقوع این امر تهدیدی برای تولید کشور می‌شود، بنابراین لازم است که تولیدکننده به‌انحاء مختلف مورد حمایت قرار بگیرد.

لزوم اعمال سیاست‌های حمایتی برای دامداران

بیرانوند با اشاره به شعارهای سال مقام معظم رهبری که حول محور تولید و حمایت از تولیدکننده است، گفت: اگر دامدار دام‌های خود را از دست دهد تولید کشور با مشکل مواجه می‌شود و تبعات اجتماعی و اقتصادی ناشی از این امر جامعه را با مشکلات بسیاری مواجه می‌کند.

مدیرعامل اتحادیه دامداران لرستان با اشاره به وقوع خشک‌سالی‌های پیاپی تصریح کرد: به نظر می‌رسد روند آزادسازی قیمت‌ها و برداشتن ارز ۴۲۰۰‌ تومانی باید به‌تدریج اتفاق بیفتد و سیاست‌های حمایتی لازم از تولیدکنندگان را نیز در این راستا به‌کار گرفت تا با مشکل در صنعت دامداری کشور مواجه نشویم.

صادق اسدالهی مدیر امور دام سازمان جهاد کشاورزی لرستان نیز در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم با اشاره به وجود ۳ میلیون و ۴۰۰ هزار رأس دام سبک و ۲۶۰ هزار رأس دام سنگین در این استان اظهار داشت: بیش‌از ۲۱۵ هزار تن شیر در حال حاضر سالانه در لرستان تولید می‌شود.

وی با بیان اینکه در شرایط کنونی که دولت نهاده‌های دامی دولتی در اختیار دامداران قرار می‌دهد قیمت تمام‌شده شیر حدود ۶ هزار و ۵۰۰ تومان است، افزود: در حال حاضر ذرت، جو و کنجاله سویا به نرخ یارانه‌ای در اختیار دامداران قرار می‌گیرد، اما درصد کمی از آن به‌دست دامدار می‌رسد.

گرانی نهاده‌های دامی و اجبار دامداران به حذف دام‌ها

مدیر امور دام سازمان جهاد کشاورزی لرستان با اشاره به دو نوع شیر صنعتی و سنتی عنوان کرد: هر دامدار سنتی نهاده‌های دامی را از طریق محصولات زراعی و پس‌‌چِراهای خود دارد و از مزارع و پس‌‌چراها برای خوراک دام‌هایش استفاده بهینه می‌کند.

وی بیان کرد: برخی دامداران صنعتی خود دارای زمین زراعی هستند و برخی نیز دارای زمین زراعی نیستند که در هر دو حالت دولت به آن‌ها نهاده‌های دامی یارانه‌ای پرداخت می‌کند، هرچند که به‌اندازه کافی نیست.

اسدالهی با اشاره به گرانی نهاده‌های دامی گفت: ممکن است در شرایط فعلی برخی دامداران به کشتار دام‌های خود روی آورند و یا برخی نیز آ‌ن‌ها را به کشورهای همسایه قاچاق کنند، اما این امر صددرصدی تأیید نمی‌شود و حتی اگر چنین مواردی وجود داشته باشد بر بازار تولید گوشت قرمز و شیر لرستان چندان به‌صورت محسوس اثرگذار نبوده‌است.

پیش‌بینی افزایش ۴۰ درصدی قیمت شیر

مدیر امور دام سازمان جهاد کشاورزی لرستان با اشاره به خشک‌سالی گسترده در ایران و کشورهای همسایه تصریح کرد: دامدار در حال حاضر به دلایل جنگ‌های ایجادشده در دنیا و تأثیر آن بر روی قیمت نهاده‌های دامی، عدم ارائه برنامه مشخص و مدون در خصوص آزادسازی ارز دولتی، شیوه اجرای آن و خشک‌سالی‌ها و کاهش بارندگی ۵۰ درصدی طی دو سال اخیر نسبت به وضعیت نرمال با گرانی علوفه مواجه شده‌است.

اسدالهی اظهار داشت: با توجه به شرایط ایجادشده در دنیا و کشور قیمت تمام‌شده شیر حدود هشت هزار تومان است و قیمت اعلام‌شده آن توسط دولت در سال گذشته ۶ هزار و ۴۰۰ تومان بود و قیمت جدید تاکنون اعلام نشده‌است.

وی افزود: جنگ‌های ایجادشده در دنیا و تأثیر آن بر روی قیمت نهاده‌های دامی، عدم ارائه برنامه مشخص و مدون در خصوص آزادسازی ارز دولتی، شیوه اجرای آن و خشک‌سالی‌ها دست‌به‌دست هم داده‌است تا دامداری همچون سالیان گذشته برای دامدار به‌صرفه نباشد و چنانچه روند موجود تداوم داشته باشد دامدار را مجبور به حذف دام‌های خود می‌کند.

مدیر امور دام سازمان جهاد کشاورزی لرستان با بیان اینکه قیمت شیر در صورت تداوم شرایط حاکم در آینده افزایش حدود ۴۰ درصدی را تجربه می‌کند که به‌تبع آن قیمت لبنیات نیز افزایش می‌یابد، عنوان کرد: مصرف پایین لبنیات در افراد جامعه موجب بروز بیماری‌های جسمی ناشی از کمبود کلسیم شده و به‌طور قطع صنعت دامداری کشور نیز با رکود مواجه می‌شود.

بخش مهمی از تولید شیر کشور با دستانِ زحمت دامداران حاصل می‌شود، اما با توجه به خشک‌سالی پیش رو و ناتوانی آنان در تأمین علوفه و نهاده‌های مورد نیاز دام‌های خود ضروری است که مسئولان با تدوین سیاست‌های حمایتی لازم از دامداران حمایت کنند و مانع از حذف شیر و لبنیات از سبد غذایی خانوارها و پیامدهای حاصل از آن شوند.