مانیفست تازه وزارت آموزش و پرورش

گفتمان، معصومه رضایی فر:: سوأل هایی که در دانش روانشناسی مطرح می شود با همه جوانب زندگی آدمی سر و کار دارد. مثلاً می پرسیم شیوه فرزند پروری والدین شما چه اثری در شیوه فرزند پروری بر خود شما دارد؟ یا شیوه تعلیم و تربیت اولیاء دانش آموزان چه تأثیری در شیوه تعلیم و تربیت معلمان دارد؟! آیا مردها هم می توانند به خوبی زنان از نوزادان مراقبت کنند؟ آیا می توانید در خواب هیپنوتیسمی تجربیات تلخی را با جزییات بیشتری به خاطر آورید؟ نیروگاه های برق هسته ای چگونه باید طراحی شوند تا اشتباهات آدمیان«حادثه نیروگاه هسته ای چرنوبیل» به حداقل ممکن برسند؟ فشار روانی دراز مدت که اکنون وزارت آموزش و پرورش بر معلمان این فیلسوفان تربیت کننده نسل فردا و فردا های جامعه با این ابلاغیه ناموزون و کارشناسی نشده اعمال کرده است چه تأثیری بر روح و روان آنها و والدین دانش آموزان و دستگاه ایمنی آن ها خواهد گذاشت؟

روانشناسی در عین حال از طریق تأثیری که بر قوانین و سیاست گذاری ها دارد بر زندگی ما اثر می گذارد. قوانین مربوط به تبعیض نژادی، مجازات اعدام، مسوولیت پذیری افراد در برابر اعمال خود، تفکیک پسر و دختر در کلاس درس،ممنوعیت تدریس معلمان مرد در مدارس متوسطه دخترانه و …همه از نظریه ها و پژوهش های روانشناختی اثر می پذیرند و روانشناسی تعلیم و تربیت نیز برگرفته از همین نکات و مسائلی است که در بالا پیشتر به آن اشاره شد.

با توجه به اینکه روانشناسی بر بسیاری از وجوه زندگی ما اثر می گذارد، شایسته است حتی کسانی که در پی کسب کردن تخصص در این رشته نیستند آگاهی مختصری از این علم مدرن روز و این دانش پویا داشته باشند؛ گذراندن یک درس مقدماتی از دروس پایه تا دبیرستان در تمام مقاطع تحصیلی و نه صرفا رشته ادبیات و علوم انسانی در مقطع دبیرستان به وزارت آموزش و پرورش و به تبع آن معلمان و مربیان دانش آموزان کمک خواهد کرد که بفهمند چرا افراد به شیوه های معینی می اندیشند و عمل می کنند و هم در آن ها بصیرتی نسبت به نگرش ها و واکنش های خودشان ایجاد می کند.علاوه بر این تدوین چنین درسی در شورای تألیف کتب وزارت آموزش و پرورش معلمان را آماده می سازد تا ادعاهایی را که به نام روانشناسی تعلیم و تربیت ذیل رشته مشاوره در مدارس عنوان می شود را پایش و ارزیابی کنند. مثلاً همه ما در روزنامه ها به عنوان هایی از نوع زیر برخورد کرده ایم:

۱- با شیوه های نوین روان درمانی می توان خاطرات واپس رانده را به یاد آورد.

۲- اضطراب، از راه خودتنظیمی موج های مغزی مهار شد.

۳- اندیشه«تله پاتی» به اثبات رسید.

۴- هیپنوتیسم در مهار کردن درد مؤثر است.

۵- استواری هیجانی با بزرگی و کوچکی خانواده رابطه نزدیک دارد.

۶- مراقبه استعلایی«متعالی» با نگرش های والدین پیوند دارد.

۷- چندگانگی شخصیت با آزاردیدگی در دوره کودکی ارتباط دارد.

برای داوری درباره اعتبار چنین ادعاهایی به دو دسته اطلاعات نیاز داریم. نخست آنکه باید واقعیت های اثبات شده در روانشناسی را بشناسیم تا بتوانیم بگوییم که هر ادعای تازه ای با آن واقعیت ها همخوانی دارد یا نه. اگر این همخوانی وجود نداشته باشد می توان در اعتبار آن ادعا تردید کرد. دوم آنکه باید از دانش لازم برخوردار بود تا بتوان فهمید که دلایل ارائه شده درباره ادعای تازه وزارت آموزش و پرورش«ممنوعیت تدریس معلمان مرد در مدارس متوسطه دخترانه سراسر کشور که قانون شده و ابلاغ گشته است.» تا چه اندازه با معیارهای متعارف شواهد علمی سازگارند.

اگر ادعای تازه با دانش موجود سازگار نبود باید در اعتبار آن شک کرد. پس وزارت متبوع آموزش و پرورش باید قبل از اجرایی کردن و مصوبه کردن ابلاغیه مذکور که فریادها را به فلک طنین انداز کرده است بایستی با دعوت از نخبگان و معلمان، روانشناسان، جامعه شناسان و اساتید برتر دانشگاه فرهنگیان و مدارس کشور و گذاشتن چند دوره کلاس آموزشی با ساعت ها تدریس اساتید مجرب و برجسته کشوری در مجتمع آموزشی شهید رجایی این وزارتخانه در کولکچال راه های عرضه این ابلاغیه را قبل از اجرا در کلاس های کارگاهی با حضور اساتید فن و معلمان کارکشته تجزیه و تحلیل می کرد.

با گذشت ۴ دهه از پیروزی انقلاب نخستین وزیر کرد در وزارت آموزش و پرورش رسماً ردای وزارت عریض و طویل آموزش و پرورش را بر تن کرد.

از آن هنگام که یوسف نوری بر مسند این وزارتخانه نشسته است خبرهای بدیع و تازه ای به گوش رسیده و هر دم از این باغ بری می رسد؛ آن هنگام که در سیل کرمان بی محابا برای سرکشی از مناطق سیل زده عازم جنوب شرق کشور شد و در بازدید از یک دبستان که نصفی از آن را سیل از جا کنده بود و راه عبور و مرور دانش آموزان میان امواج آب بود؛ خبرنگاری از وی راهکار خواسته بود که برای تردد دانش آموزان در میان آب چکار باید کرد؟ که وزیر در پاسخ به آن خبرنگار گفته بود که چندین عدد بلوک سیمانی در داخل آب بیندازند و به عنوان معبر و پل برای تردد دانش آموزان از آن استفاده کنند یا آن زمان که به مهد تمدن و شعر و ادب شیراز رفته بود و لب تاب خود را قبل از شروع به سخنرانی در جایگاه جا گذاشته بود و خود در جایی دیگر مشغول آماده شدن برای مراسم بود و ناگهان آهنگ خواننده آن ور آبی حاضرین و مدعوین در جلسه سخنرانی وزیر را به وجد آورد و دو نفری که روی سن آماده تنظیم مقدمات جایگاه سخنرانی وزیر بودند با اهتمام و زحمت وافر بألاخره موفق شدند صدای آهنگ را از کار بیندازند و حالا خبر می رسد که معاونت متوسطه وزارت آموزش و پرورش در۲۸ اردیبهشت امسال ابلاغیه ای به تمام مدارس کشور ابلاغ کرده است مبنی بر اینکه تدریس معلمان مرد در مدارس دخترانه ممنوع است.

بر همین اساس به یکباره فضای مجازی که تا قبل از این ابلاغ مهم درگیر طرح رتبه بندی معلمان و تحصن های فراگیر آنان در استان های مختلف کشور بود ناخواسته به این سمت سوق داده شد؛ در فضای مجازی شایع شده بود که مدارس استعدادهای درخشان از قانون ممنوعیت دبیر مرد در دبیرستان های دخترانه مستثنی شدند که معاون آموزش متوسطه وزارت آموزش و پرورش این موضوع را بلافاصله تکذیب کرد؛ حال کاربران در فضای مجازی خطاب به وزارت آموزش و پرورش نوشته اند به دنیای طالبان خوش آمدید و این همه دبیر خانم از کجا می آورید آقای وزیر؟!