عضو هیات علمی گروه روانشناسی دانشگاه فرهنگیان شهرکرد با اشاره به کاهش سرانه گفت‌وگو در خانواده‌های ایرانی، گفت: هر فردی نیاز دارد در طول روز مسائل و مشکلات خود را با یک پشتیبان عاطفی در میان بگذارد، اگر این پشتیبان در محیط خانواده وجود نداشته باشد فرد به فضای مجازی پناه می‌برد و دچار آسیب می‌شود
به گزارش گفتمان زاگرس:پروین فرج‌زاده در خصوص میزان سرانه گفت‌وگو در خانواده‌های ایرانی، با اشاره به اینکه طبق مطالعات صورت گرفته سرانه گفت‌وگو در بین اعضای خانواده‌های ایرانی از ۲ ساعت به ۲۰ دقیقه کاهش داشته است، اظهار کرد: قطعا ارتباط کلامی خانواده‌ها بر روی موضوعات فرهنگی تاثیر بسزایی دارد.
عضو هیات علمی گروه روانشناسی دانشگاه فرهنگیان شهرکرد ادامه داد: تعاملات کلامی، نوشتاری و غیرکلامی فرهنگ هر جامعه را می‌سازد، زمانی که ارتباط کلامی در خانواده کاهش پیدا کند بالتبع آن فرهنگ خانواده‌ها نیز دچار کاستی می‌شود.
وی با اشاره به اینکه شرط وجود تفاهم و هم‌کفو بودن در بین زوجین داشتن اشتراکات فرهنگی است، تاکید کرد: زوجین وقتی به درک متقابلی از یکدیگر می‌رسند که بتوانند با انواع مهارت‌های ارتباطی از جمله کلامی با هم ارتباط برقرار کنند، گاهی می‌بینیم دلایل اختلاف زوجین نبود درک و نفهمیدن منظور یکدیگر است.
فرج‌زاده گفت: کلام در درک متقابل و ارتباط عاطفی بسیار مهم است، اگر زوجین یا والدین توان برقراری ارتباط کلامی صحیح را با یکدیگر و فرزندان نداشته باشند، آسیب جدی بر بدنه خانواده وارد شده، همچنین هنر خوب گوش دادن موجب ایجاد درک متقابل می‌شود.
این روانشناس خانواده با بیان اینکه اگر می‌خواهید طرف مقابل شما را درک کند شما نیز باید او را درک کنید، افزود: برقراری ارتباط یک نیاز و مهارت اجتماعی مهم در خانواده است، انتقال مهارت، درک متقابل، انتقال تجارب، تبادلات عاطفی مثبت و منفی برای بروز علایق و افزایش تاب‌آوری فردی و اجتماعی از مزایای ارتباط کلامی صحیح در خانواده محسوب می‌شود.
وی بیان کرد: هر فردی نیاز دارد در طول روز نگرانی‌ها، مسائل و مشکلات خود را با یک پشتیبان عاطفی در میان بگذارد، اگر این پشتیبان در محیط خانواده وجود نداشته باشد فرد به فضای مجازی پناه می‌برد که این محیط باتوجه به اینکه نظارتی بر روی آن وجود ندارد می‌تواند آسیب‌زا باشد.
فرج‌زاده اضافه کرد: فضای مجازی منطبق با فرهنگ ارزشی خانواده‌های ایرانی و متناسب با انواع گروه سنی نیست، زمانی که فرد بخواهد این کمبودها را در این فضا جبران کند ممکن است از مسیر صحیح منحرف شود، دولتمردان نیز پی به آسیب‌های این مسئله برده‌اند و درصدد هستند جایگزینی برای آن پیدا کنند.
عضو هیات علمی گروه روانشناسی دانشگاه فرهنگیان از برگزاری کارگاه‌های آموزشی با عنوان مهارت‌های گفت‌وگو با خانواده خبر داد و یادآور شد: اما شیوع کرونا و محدودیت‌های ایجاد شده مانع برگزاری این کارگاه‌های آموزشی شد، در شهرهای بزرگ نداشتن مهارت گفت‌وگو و ارتباط در بین اعضای خانواده در حال تبدیل شدن به یک معضل است.
وی ادامه داد: برگزاری این کارگاه‌ها تا حدودی موفقیت‌آمیز بود، امید می‌رفت با شیوع کرونا و قرنطینه سرانه گفت‌وگو در خانواده‌های ایرانی افزایش پیدا کند و مهارت‌های ارتباطی تقویت شود، اما شاهد افزایش سرانه مصرف اینترنت در خانواده‌ها در این ایام بودیم یعنی افراد خانواده به جای گفت‌وگو وقت خود را در فضای مجازی سپری می‌کردند.
فرج‌زاده با اشاره به اینکه کاهش سرانه گفت‌وگو در خانواده‌ها و در بین زوجین موجب بالا رفتن آمار طلاق نیز شده است، عنوان کرد: زوجین مهارت گفت‌وگوی مثبت خانوادگی را فرا نگرفته‌اند و مهارت لازم برای تبادل احساسات و عواطف را ندارند، گاهی این مسئله در طلاق عاطفی زوجین نمود پیدا می‌کند.
این روانشناس خانواده افزود: در طلاق عاطفی زوجین یک قرارداد نانوشته برای حفظ چارچوب خانواده خود دارند که در آن زوجین به هیچ یک از نیازهای یکدیگر توجه نمی‌کنند و گفت‌وگو در آن‌ها سرد و بسیار کم است، یعنی برای پرهیز از مجادله با یکدیگر ارتباط کلامی ندارند و فکر می‌کنند این کار موجب می‌شود آسیب کمتری به خود و فرزندشان می‌رسد.
عضو هیات علمی گروه روانشناسی دانشگاه فرهنگیان در خصوص راهکارهایی برای افزایش سرانه گفت‌وگو در بین اعضای خانواده، توضیح داد: معمولا کودکان علاقه‌مند هستند با هیجان اتفاقات روزانه را برای والدین خود تعریف کنند، مادر و پدر باید در این زمان کار خود را تعطیل کرده و با اشتیاق به حرف فرزند خود گوش کنند یا اگر نمی‌توانند کار خود را تعطیل کنند باید در یک فرصت مناسب به صحبت‌های فرزند خود گوش دهند.
وی ادامه داد: اگر کودک یک کار اشتباهی انجام داده است بدون هیچ واکنش تند و منفی فرزندشان را متوجه رفتار اشتباه کنند، این مسئله موجب می‌شود زمانی که کودک به سن نوجوانی یا جوانی رسید در هر کجا نیاز به مشورت و راهنمایی داشت به والدین خود پناه ببرد، زیرا می‌داند همیشه گوش شنوایی برای حرف‌های او در محیط خانواده وجود دارد.
فرج‌زاده با اشاره به اینکه اگر کودک در خانواده‌ای تربیت شود که مهارت ارتباطی قوی است می‌تواند مشاور خوبی برای همسالان خود نیز باشد، تاکید کرد: زوجین نیز باید در مواقعی که همسرشان نیاز به گفت‌وگو دارد او را در اولویت قرار دهند.
این روانشناس خانواده تصریح کرد: ۷۰ درصد ارتباطات بین افراد غیرکلامی است، یعنی زوجین باید با نگاه کردن به همسر یا فرزندشان متوجه نگرانی، اضطراب و استرس ناشی از وجود یک مشکل شوند، اگر این اتفاق رخ دهد بسیاری از مشکلات بین افراد خانواده حل می‌شود
ایسنا