گرمای بی سابقه، تغییرات اقلیمی و مخاطرات بشر

گفتمان، طاهر جمشیدزاده: روزهای گرم تابستان بألاخره از راه رسید و شهرستان دهلران در ایلام در دو روز متوالی گرم ترین نقطه کشور با بیشینه دمای۴۹ و۵۰ درجه سانتیگراد طبق اعلام سازمان هواشناسی کشور در صدر رنکینگ بود. اواخر هفته گذشته بنا به پیشنهاد وزیر بهداشت و موافقت هیأت دولت روزهای چهارشنبه و پنجشنبه در کشور تعطیل رسمی اعلام شد.

در این راستا روز چهارشنبه احمد وحیدی وزیر کشور به رسانه ها اعلام کرد که در صورت ادامه دار بودن موج‌ گرما، احتمال دارد تعطیلی ها ادامه پیدا کند؛ که در این زمینه پدرام پاک آیین سخنگوی وزارت بهداشت در خصوص تعطیلی روز شنبه۱۴ مرداد ماه اعلام کرده است در صورتی که وزارت بهداشت تشخیص دهد که گرمای هوا برای سلامتی مردم مخاطره ایجاد می کند، مجددا پیشنهاد تعطیلی مطرح خواهد شد ولی پیشنهاد جدیدی از سوی وزارت بهداشت برای تعطیلی ۱۴ مرداد و روز شنبه مطرح و اعلام نشده است.

در همین سو علاوه بر ایران به دلیل خشکسالی ها و تغییرات اقلیمی یک دهه اخیر اروپا نیز درگیر گرمای بی سابقه شده است به طوری که رسانه های غربی مرتبا گزارش هایی را از ثبت رکورد های بالای دما در کشورهای مختلف اروپایی و چندین و چند آتش سوزی جنگلی از جمله در کشورهای اسپانیا و یونان به دلیل گرمای شدید منتشر کرده اند و این در حالی است که اسب چموش و سرکش گرمای بی سابقه و خشکسالی در قاره سبز همچنان سر باز ایستادن نداشته و می تازد و مصائب و چالش های بیشتری را برای اروپا رقم زده است به طوری که در مناطق وسیعی از جنوب اروپا دمای بیش از۴۰ درجه سانتیگراد در روز و بیش از۳۰ درجه در شب باعث ایجاد مشکلاتی برای مردم شده است؛ آژانس هوایی اروپا هشدار داده است که موج گرما علاوه بر یونان، اسپانیا، ایتالیا و فرانسه بر آلمان و لهستان نیز تأثیر خواهد گذاشت.

 جمعیت بشر در کره زمین در سال۲۰۱۴ میلادی بیش از۷میلیارد نفر بود و الان در سال۲۰۲۳ میلادی جمعیت انسان در روی سیاره مادر به۸ میلیارد نفر رسیده است؛ این افزایش تصاعدی جمعیت در ۵ قاره جهان که روند آن ادامه دارد بر زندگی سایر جانداران تأثیر گذاشته است؛ مثلاً هم اکنون بعضی در حال تیشه زدن بر ریشه های درختان استوایی هستند تا پس از تخریب آنها، برای کشاورزی، زمین در اختیار بگیرند.جانداران این جنگل ها که بیش از نیمی از گونه های جانداران زمین  را تشکیل می دهند، در خطر هستند. هم اکنون در هر ثانیه بیش از یک هکتار از جنگل های گرمسیری جهان در حال نابودی است. پیش بینی می شود،اگر این تخریب همچنان و با همین سرعت ادامه یابد،۳۰ سال بعد، حتی یک درخت در این جنگل ها، برجای نخواهد ماند.در آن هنگام نیمی از گونه های زنده نابود شده اند.

زیست شناسان و زمین شناسان توأمان باهم چنین انقراضی را با انقراض دایناسورها که در دوره ژوراسیک که۶۵ میلیون سال پیش رخ داد، برابر و یکسان قلمداد می کنند.چه کسی می تواند پیش بینی کند که تا آن هنگام چه مقدار ماده دارویی و غذایی از دسترس بشر خارج خواهد شد؟ افزایش سرسام آور جمعیت انسان نیاز او را به غذا افزایش داده است.زیست شناسان در تلاش هستند تا گیاهان و جانوران جدید و اصلاح شده ای به وجود آورند و پرورش دهند، جاندارانی که مقدار بیشتری غذا در مدتی کمتر تولید می کنند.آیا پیدایش این گیاهان و جانوران جدید، در آینده با دگریسی تکنولوژی و دانش های نو چون ریزتراشه ها و هوش مصنوعی دشواری هایی به وجود خواهد آورد؟

در دنیای پرخطر و پرچالش امروز نقش زیست شناسان و مسوولیت آنها با گذشته فرق کرده است.امروز زیست شناسان سعی می کنند تا ضمن شناخت هرچه بیشتر پدیده های زیستی و جانداران راه حل هایی برای مشکلات ما بیابند. راه های تولید بیشتر غذا، کشف داروها و راه های تازه درمان بیماری ها، پیدایش جانوران و گیاهان جدید و بسیاری از خبرهایی که روزانه در این باره می شنویم، بیانگر این تلاش ها و کوشش ها است.

افزایش بی سابقه گرما در کشور در روزهای پایانی هفته گذشته باعث شد تا بنا به اعلام وزارت بهداشت و موافقت هیأت دولت روزهای چهارشنبه و پنجشنبه هفته گذشته در سراسر کشور برای بخش های دولتی و خصوصی توأم باهم تعطیل رسمی اعلام شود.در این خلال افزایش گرمای بی رویه کره زمین در یکی دو دهه گذشته همراه تغییرات آب و هوایی، افزایش روند گازهای گلخانه ای، نازک شدن لایه ازون و آلایندگی دود کارخانه ها و کماکان استفاده از سوخت های فسیلی نظیر ذغال سنگ و مازوت و… در بسیاری از نقاط دنیا مسأله گرمایش زمین و بحران انرژی و آب را به یک بحران و معضل جدی برای بشر در آینده نزدیک بدل کرده است که بایستی با راهکارهای اصولی و مدون در جهان و بویژه از سوی سازمان بهداشت جهانی(W.H.O) و سازمان خوار و بار ملل متحد(F.A.O) برای حل و مرتفع ساختن آن اقدامی اساسی و درخور توجه نمود.