گفتمان، طاهر جمشیدزاده: بازی پنجشنبه از دو جنبه بسیار مهم و کلیدی بود خاص‌ترین دربی چهار دهه اخیر ایران بود و اهمیتش هم این بود که برای اولین بار پس از قریب ۴۰ سال هواداران زن دو تیم استقلال و پرسپولیس به ورزشگاه آزادی آمدند و این بازی پرشور و مهیج را بدون هیچ حاشیه‌ای از نزدیک تماشا کردند که زنان علاقمند فوتبال در ادوار گذشته به طرق مختلف از جمله گزینش شدن و یا تهیه بلیط توانسته بودند تعدادی از بازی‌های تیم ملی و باشگاه‌های مورد علاقه‌شان به ویژه همین استقلال و پرسپولیس را از نزدیک تماشا کنند ولی این بار برای اولین بار بود که حساس‌ترین بازی باشگاهی در لیگ ایران با حضور آنها برگزار می‌شد و جالب‌تر اینکه دو جایگاه متفاوت در اضلاع جنوبی و شمالی ورزشگاه آزادی هم برای زنان هوادار استقلال و پرسپولیس در نظر گرفته شده بود و این بار بر خلاف قبل زنان از دو جایگاه متفاوت بازی را تماشا کردند و این رویه فارغ از هر موضوع دیگری هم از فنی و غیر فنی و بدون هیچ تردیدی باز بودن بازی روز پنجشنبه را به خاطر حضور زنان در جایگاه تماشاگران بازی دربیبه رخ همگان و جهان کشید امری که پیش از این سابقه نداشت و می‌تواند نویدبخش روزهای پرفروغ و روشن‌تری برای جامعه زنان ایران و فوتبال باشگاهی و خاصه ملی ما از سوی فیفا که این سال ها به دلیل عدم حضور بانوان بارها خواسته بود فوتبال ملی ایران را تحریم کرده و از جام جهانی باز دارد، باشد.
پس از این دیدار رئیس فیفا اینفانتینو هم به آن واکنش مثبت و خوبی نشان داد و در یک توئیت گفته است که ۳۰۰۰ بلیط برای زنان در بازی دربی و جایگاه مخصوص ویژه برای آنان نشان از اقبال عمومی مسئولان ورزش در ایران به مهم‌ترین ورزش روز دنیا یعنی فوتبال دارد و در آینده نزدیک در دیدار با رئیس جمهوری ایران این مسئله را مورد توجه، رایزنی و صحبت قرار خواهیم داد.
تیم‌های پرسپولیس و استقلال سرانجام در روز پنجشنبه ۲۳ آذر از ساعت ۱۶:۱۵ دقیقه در ورزشگاه آزادی با قضاوت موعود بنیادی‌فر صد و دومین دربی پایتخت را برگزار کردند و در این بازی در حالی به پنجشنبه ای که گذشت موکول شده بود که پیش از این قرار بود در هفته پنجم لیگ برگزار شود؛ ولی بنابر دلایلی به تعویق افتاد تا پنجشنبه‌ای که گذشت دو تیم که اتفاقاً هر دو در زمره مدعیان قهرمانی این دوره از لیگ برتر هستند رودرروی هم بأیستند.
این بازی خلاف رویه معمول دیگر دربی‌ها که جنبه غیر فنی‌اش بر فنون فوتبالیش غالب بود به لحاظ فوتبالی حساس شده بود.دلیل آن هم فاصله اندک دو تیم بالای جدول است پیش از بازی دربی؛ استقلال با ۲۴ امتیاز سرنشین لیگ بود و پرسپولیس با ۴ امتیاز و یک بازی کمتر«۲۱ امتیاز» در رده چهارم ایستاده بود تفاوت هم که پیش تر در سطر بالایی ذکر آن رفت این بود که پرسپولیس یک دیدار کمتر از استقلال داشت و اگر می‌توانست برنده بازی روز پنجشنبه باشد با احتساب برد احتمالی در دیدار معوقه اش با نساجی مازندران در جدول از استقلال پیشی می‌گرفت با این وجود ولی چنین امری ساده نبود و محقق نشد و سوپرگل دقیقه ۷۷ امید عالیشاه را کویین یامگا در وقت‌های اضافه با کمک وی آر که ابتدا داور بازی موعود بنیادی فر، افتادن علی نعمتی مدافع پرسپولیس روی آرش رضاوند مهاجم استقلال را خطا نگرفت در دقیقه ۹۷« وقت های اضافه» مسابقه پاسخ داد تا همه چیز مساوی بین دو تیم با حرف و حدیث‌های فراوانی که پس از بازی ایجاد شد به پایان برسد. ولی با توجه به جایگاه دو تیم در جدول استقلال از نتیجه تساوی در این دیدار راضی بود.
مثال آن پریدن سرمربی این تیم جواد نکونام به هوا بود چرا که جواد نکونام در کنفرانس پیش از بازی درمیسکدون ورزشگاه آزادی گفته بود دربی زیبا نشود هم اتفاقی نمی‌افتد ولی حداقل امیدوارم اتفاقی که در دربی قبل افتاد و داور در جشن قهرمانی حریف شرکت کرد دیگر این مسئله اتفاق نیفتد؛چرا که به گفته جواد نکونام داور در تمام بازی‌ها تعیین کننده است و فقط یک بازی نیست و با این قضیه برای داور بازی پیش از مسابقه خط و نشان کشید و این در واقع همان خطای هاله ای« شناختی» است که ما چون فکر می کنیم استقلال یا پرسپولیس هستیم داور نباید علیه ما خطای های مکرر بگیرد که منجر به اخراج بازیکن یا پنالتی شود که این یک طرز فکر عامدانه و از اساس به گفته روانشناسان برتر و پدران علم روانشناسی جهان« فروید و یونگ» اشتباه است.
خطای هاله‌ای به حوزه نوعی خطا در شناخت و تصمیم‌گیری گفته می‌شود که تحت تاثیر ذهنیت قبلی قضاوت کننده شکل می‌گیرد و می‌تواند از حقیقت و انصاف به دور باشد تاثیر خطای هاله‌ای می‌تواند در قضاوت کننده بسته به تصویر ذهنی قبلی مثبت یا منفی باشد؛ به عنوان مثال وقتی داور بازی موعود بنیادی فر از تیمی مثل استقلال ذهنیتی منفی به عنوان یک تیم جنجال برانگیز دارد در برخوردهای بعدی نیز ممکن است این پیشداوری بر قضاوت او تاثیر بگذارد.
از این جهت است که به داوران در لیگ‌های مطرح دنیا توصیه می‌شود در هنگام قضاوت در صحنه‌های پر زد و خورد به اسامی بازیکنان نگاه نکنند که این مثلا مسی، امپاپه،هالند،لواندوفسکی،طارمی، صالح،رونالدو، کوتینیو و… است تا این ذهنیت‌های قبلی بر نحوه قضاوت آنان تاثیر نگذارد. که متأسفانه موعود بنیادی فر شاید اگر بازیکن خطاکار استقلال، امید حامدی‌فر روی بازیکن سپاهان، ذوب آهن، فولاد، ملوان و… خطا می‌کرد و روی پای این بازیکنان با آن استوک خشنی که روی پای بازیکن پرسپولیس« شهاب زاهدی» می‌رفت رفته بود جای تردیدی نبود که او را با کارت قرمز مستقیم از بازی اخراج می‌کرد که این خطاهای مداوم در قضاوت می‌تواند منعکس کننده ترجیحات فردی، پیش داوری‌ها، ایدئولوژی‌ها وآرمان‌ها و ادراک اجتماعی باشد.
جهان پیوسته در حال تغییر است و بقای ما آشکارا وابسته به آن است که بتوانیم این تغییرات را رصد نموده و تشخیص دهیم؛یکی از مسائلی که به شدت روی جهان در حال تغییر تاثیر بسزایی گذاشته ورزش مفرح فوتبال است. در این میان نقش یادگیری در همه صحنه‌های زندگی ما و جهان در حال تغییر من جمله ورزش فوتبال نمایان است.از یادگیری نه تنها در آموختن مهارتی خاص یا مطالب درسی بلکه در رشد هیجانی تکامل اجتماعی و حتی رشد شخصیت نیز دخالت دارد؛ بهترین دستاورد فیزیکی انسان در دنیای ورزش را در ورزش فوتبال می‌شود جستجو کرد.
همان طور که زبان وسیله اساسی تبادل اندیشه‌ها است؛ زبان فوتبال امروز در جهان وسیله تبادل فرهنگ‌ها و تعامل فیزیکی آنها با هم است و علاوه بر آن وسیله‌ای از هماهنگی و جهانی شدن است.اما قوی‌ترین و کارکردی‌ترین مؤلفه‌ای که در ورزش فوتبال غالب و حاکم است هیجان است چرا که اساس اساس‌ترین احساساتی که آدمی تجربه می‌کند هم شامل انگیزه انگیزه‌هایی مثل گرسنگی و تشنگی است و هم شامل هیجان‌هایی مانند شادی و خشم که مورد دوم بین در ورزش و به ویژه ورزش نشاط آور فوتبال زاری و جاری است چرا که انگیزه‌ها و هیجان‌ها رابطه تنگاتنگ و مستقیمی با هم دارند.در روان شناسی و علوم شناختی خطای هاله‌ای به تمایلی گفته می‌شود که در آن یک فرد« داور، معلم، دکتر، مهندس و…» شرکت، نشان یا محصول به دلیل مثبت بودن در یک زمینه در سایر زمینه‌ها نیز مثبت تلقی شود.« مثل دو دوره قهرمانی استقلال در آسیا»؛اثر هاله‌ای در واقع نام مفهومی است که به موجب آن سنجشگر تمایل به تاثیرپذیری بر اساس قضاوت‌های قبلی مبتنی بر شخصیت یا کارایی اشخاص داشته باشد.
این خطا نوعی سوءگیری شناختی است و می‌تواند فرد را از پذیرش یک شخص یک محصول و یا یک نشان تجاری و یا در یک بازی فوتبال بر اساس قضاوت نادرست بر پایه یک باور غلط به عدم اخراج و ادامه بازی منجر کند.که در دربی صد و دوم بین دو تیم سرخابی از خطای هاله‌ای موعود بنیادی فرد داور قاضی در دقیقه ۶۰ بازی به آسانی نمی‌توان عبور کرد؛ با اینکه بنیادی‌فر کامل دید بازیکن ۲۶ آبی امید حامدی‌فر با تکلی خشن استوک پای شهاب زاهدی را زد و یک کارت زرد هم از نیمه نخست داشت به آسانی هرچه تمام‌تر از کنار آن صحنه عبور کرد و حتی اتاق وی آر هم او را برای بازخوانی این صحنه فراخوانی نکردند.در حالی که در بازی النصر با پرسپولیس هنگامی که میلاد سرلک با استوک روی پای رونالدو رفت اتاق وی آر داور را فراخواندند و پس از بازبینی میلاد سرلک از بازی اخراج شد و باز در بازی برگشت پرسپولیس مقابل النصر عربستان این بار اوتاویو بازیکن النصر جبران مافات کرد و رفت روی پای میلاد سرلک تا مستقیم با کارت قرمز داور و بدون مراجعه به وی آر از زمین مسابقه اخراج شود و النصر۱۰ نفره بازی کند و بازی در نهایت بدون هیچ گلی مساوی تمام شود. اما بنیادی‌فر که با چند کارت زرد متوالی بازیکنان دو تیم را جریمه کرده بود و حتی چند بار هنگام برخورد توپ غیرعمد به دست مهدی ترابی و لمس شدن شانه بابایی مهاجم استقلال با نعمتی مدافع پرسپولیس و تأثیر بودار محمدرضا احمدی گزارشگر بازی جلوتر از داور و اتاقVAR به کنار زمین برای بازبینی رفت و خطای عمدی تشخیص نداد ولی پس از صحنه مشکوک و خطرناک و شبهه برانگیز برخورد حامدی فر با زاهدی با بی‌اعتنایی هرچه تمام‌تر از کنار این صحنه گذشت. تا قاطبه کارشناسان داوری در ایران و حتی خارج از ایران جریمه این صحنه را کارت مستقیم قرمز به وسیله داور بازی قلمداد کنند. تا پس از این مسابقه حساس و هیجانی و پرشور دو تیم هر دو تیم با بیانیه علیه هم شاکی شوند، سرمربی تیم آبی به هیچ وجه حق وارد شدن به مستطیل سبز را نداشت و تنها از کنار خط طولی زمین می‌توانست بازیکنان خود را هدایت کند و اگر جانب انصاف را بخواهیم رعایت کنیم در پنالتی استقلال که منجر به گل تساوی بخش آبی‌ها شد جواد نکونام از خوشحالی به داخل زمین بازی آمد و از VAR و چشم قاضی میدان دور ماند و به اذعان کارشناسان داوری باید به وسیله داور بازی حداقل با کارت زرد جریمه می‌شد.
دربی‌های آسان رقابت‌های تیم‌های پرستاره معمولاً در خیلی از کشورها با توجه به سطح فوتبال آن کشورها و فرهنگ و رسوم آنها مرتبط بوده و دارای حساسیت و هیجان خاصی است؛ در ایران عزیز ما هم همواره این موضوع حساسیت و هیجان خاص خودش را داشته و دارد که معمولاً بیشتر مردم با اشتیاق خاصی چه قبلاً از نزدیک از طریق رسانه، جراید و شبکه‌های ورزشی دنبال می‌کردند و چه در ایام کرونا و واکسیناسیون عمومی این اپیدمی بدیمن تمام مردم و هواداران پرشور سرخابی از پای گیرنده‌های تلویزیونی خود شاهد جدال این دو تیم محبوب خویش بودند.
خوب برای همه روشن است که در این بازی حساس چه تیم ضعیف و چه قوی و چه اول یا میانه جدول باشد تاثیر چندانی ندارد چرا که هر دو تیم با انگیزه مضاعف و به چشم رقابتی حساس و انگیزشی از جان و دل مایه می‌گذارند و فوتبال بازی می‌کنند و تا پای جان می‌جنگند اگرچه به ظاهر تیم پرسپولیس پس از حذف تلخ از بازی‌های آسیایی و جدا شدن چند تن از بازیکنانش در ابتدای فصل و مشکلات عدیده مالی ریز و درشت کمی افت کرده بود اما در دربی صد و دوم با اقتدار تیم برتر میدان بود و اگر مسئله دربی و حساسیت روی این تیم‌ها نبود پرسپولیس با اختلاف بیشتر و با بیش از دو گل برنده میدان می‌شد چرا که پس از شوت سنگین و سوپرگل امید عالیشاه در دقیقه ۷۷ که طاق دروازه حسین حسینی را فرو ریخت دو دقیقه بعد با شوت ویرانگر همین بازیکن با اختلاف نزدیک و چند سانتی متری خطرناک و مواج از کنار دروازه استقلال عبور کرد؛اما نتیجه تساوی ماحصل اندیشه مربیان شد که یکی خوشحال از تساوی و یکی ناراحت چرا که ۱۰ دقیقه آخر سه امتیاز شیرین را از دست داد تا برخی از مشکلات قبلی در خصوص باشگاه جلوی دیدگان او و هواداران یادآوری و بازسازی شود ولی دیگر پیش آمده و بازی تمام شد و بایستی همان طور که با وجود مشکلات و مصائب بسیار تاکنون جنگیده است یحیی گل محمدی سرمربی سرخپوشان تیم خویش را برای چهار بازی مانده قبل از تعطیلات نیم فصل آماده و روانه بقیه دیدارها کند؛چرا که با یک بازی مالکانه و در استایل رو به جلو و با یک هارمونی و دیسیپلین تیمی نمره قابل قبولی سرتر از رقیب سنتی خویش به گواه کارشناسان ورزش سپهر فوتبال چه قرمز و چه آبی ارائه کرد و در خصوص مدیر و مسئولین فوتبال ایران خیلی جاها می‌طلبد تغییر ایجاد شود.مثل همین آوردن وی آر به دربی به وسیله تاج رئیس فدراسیون فوتبال که رئیس دپارتمان داوری خداداد افشاریان گفته بود،که آقای تاج با یک تماس تلفنی با اینفانتینو رئیس فیفا و چراغ سبز او وی آر را به دربی آورد که تا اینجا باید یک تشکر ویژه و جانانه از ایشان کرد ولی چرا ایشان از کمک داوران عراقی بهره گرفت، مگر خود موعود بنیادی فر داور بازی کمک داور خاص آموزش دیده برای این کار در اختیار نداشت که داشت ولی به آنها اعتنایی نشد چرا که بر اساس قوانین کوانتوم در فیزیک هم اگر بخواهید محاسبه کنید جهان همواره در حال تغییر است و اصلاً بعضی مواقع توازن و پیشرفت و منحصر به فرد شدن در دگردیسی و تغییرات است.دو تیم پرطرفدار استقلال و پرسپولیس در دربی ۱۰۲ پایتخت عصر پنجشنبه ساعت ۱۶:۱۵ بیست و سوم آذر ۱۴۰۲ با حضور بیش از ۶۰ هزار تماشاگر پرشور برای نخستین بار پس از انقلاب شاهد حضور بانوان سرخابی برای تماشای این بازی مهم و مهم‌تر آمدنVAR برای اولین بار برای یک رقابت مهیج به خاطر انگیز آن هم شهرآورد ۱۰۲ پایتخت بود و در پایان هم چیزی جز تصاویر دو تیم پرطرفدار سرخابی در بر نداشت و امتیازات بین دو تیم تقسیم شد.