حکایت آینه و خشت خام درویش و گل محمدی

گفتمان، طاهر جمشیدزاده: اگر چه دیروز با اعلام باشگاه پرسپولیس سرمربی این تیم رسما از باشگاه جدا شد؛ پس از استعفای گل محمدی از سرمربی گری سرخپوشان پایتخت،مدیران باشگاه پرسپولیس در تلاش و تکاپو افتادند که او را متقاعد سازند تا به کارش ادامه دهد؛ اما کوشش ها و تلاش ها بی نتیجه بود و دیروز رضا درویش رسما اعلام کرد که یحیی گل محمدی از پرسپولیس جدا شده است؛ مدیر عامل پرسپولیس همچنین اعلام کرد که این باشگاه با۱۰ گزینه به صورت همزمان در حال رایزنی و مذاکره است و تا پایان هفته جانشین گل محمدی معرفی خواهد شد.براساس اعلام جراید و رسانه های ورزشی، برانکو ایوانکوویچ محتمل ترین و نزدیک ترین گزینه برای نشستن بر نیمکت پرسپولیس است و از این رو نماینده باشگاه پرسپولیس دیروز دیداری با برانکو داشته است تا مذاکرات ابتدایی را با این مربی کروات انجام دهد چرا که او اکنون سرمربی تیم ملی عمان که در جام ملت های۲۰۲۴-۲۰۲۳  که در آستانه برگزاری این رویداد برجسته ورزشی آسیایی با حضور۲۴ تیم هستیم می باشد و تا پایان بهمن ماه با تیم ملی عمان قرارداد دارد و باید منتظر نشست و دید که روند این مذاکرات چگونه پیش خواهد رفت و مدیران پرسپولیس چگونه با مبلغ بالای دستمزد پیشنهادی برانکو که بیش از یک و نیم میلیون دلار است در نهایت کنار خواهند آمد؟! 

البته با اینکه مدیر برنامه های یحیی گل محمدی سرمربی مستعفی پرسپولیس یکشنبه در باشگاه حاضر شده ولی پارادوکس و دوگانه ای که ایجاد شد این بود که رضا درویش به بهانه جلسه دیگر کلی مدیر برنامه های یحیی گل محمدی را معطل کرده است و گفته که باید متنی جدیدی میان او و اعضای مدیره باشگاه بین آن ها و یحیی گل محمدی منعقد شود؛ درست پس از بازی هفته پایانی نیم فصل اول پرسپولیس مقابل مس رفسنجان که با نتیجه یک بر یک به پایان رسید بحران آغاز شد و یحیی گل محمدی از سمت خود به صورت شفاهی استعفا کرد و در نشست خبری مقابل چندین خبرنگار این موضوع را مطرح و رسانه ای کرد؛ اما اکنون به نظر می رسد تناقض گویی ها و لفاظی ها مدیر عامل پرسپولیس که گفته بود احوال سرمربی مستعفی سرخپوشان برای ادامه کار خوب نیست و یحیی گل محمدی هم سه روز پیش جواب او را داده که اتفاقا حال و روحیه او خیلی خوب است و شرایط ادامه از سوی باشگاه فراهم نیست؛ حال مسأله جدایی سرمربی مستعفی قرمزها را وارد فاز تازه ای کرده است و سرمربی پرسپولیس استعفای کتبی خود را عملی نکرده است و مدیر برنامه او هم یکشنبه به دیدار درویش رفت؛ اما همچنان این قضیه ادامه دارد.

نکته عجیب و کنجکاوی برانگیز ماجرا اینجاست که اگر یحیی گل محمدی استعفا داده است پس جلسه مدیر برنامه اش با رضا درویش چه معنایی دارد و حامل چه پیامی است که هواداران پرشور و میلیونی پرسپولیس را در روزهایی که سایر رقبا مشغول تقویت و آماده سازی تیم های خویش هستند مات و حیران کرده که بارها و بارها پس از استعفای یحیی گل محمدی مقابل باشگاه پرسپولیس تجمع کنند؛ مسأله جدایی گل محمدی از پرسپولیس به نظر آن قدرها هم ساده نخواهد بود و یحتمل قضیه آن طور که به نظر می رسد نباشد؛ با این اوضاع و احوال باید قبول کرد که گل محمدی خیلی هم راضی به استعفا نبوده و به خاطر تحت فشار بودن که پس از باخت تلخ پرسپولیس مقابل الدحیل قطر رقم خورد و سپس اپیزود آخرش در بازی مقابل مس رفسنجان تمام شد مجبور به صحبت از جدایی در جمع خبرنگاران شد؛اما اکنون که این موضوع جدایی او قطعی و جدی شده است او به دنبال اقاله و فسخ توافقی است که در صورتی که از این باشگاه جدا شود؛ بتواند مطالباتش را کامل دریافت کند چرا که اگر قرار به استعفا و‌ پذیرش آن بود؛ گل محمدی قادر به دریافت قراردادش نبود ولی وقتی موضوع جدایی به سمت اقاله و فسخ توافقی می بود؛ یعنی اینکه او دیده جدایی اش جدی شده، حداقل نمی خواهد در بحث مالی ضرر کند و گرنه اگر استعفایی کتبی در کار می بود، باشگاه پرسپولیس یا آن را می پذیرفت یا رد می کرد و باید به سرمربی مستعفی پرسپولیس این حق مسلم را داد که مطالباتش را از طریق مدیر برنامه هایش پیگیری کند.

در فوتبال دنیا این چیز تازه ای نیست و یک بدعت معمول و قدیمی است و گل محمدی چون به ضرس قاطع رفتار و تناقض گویی های مدیرعامل پرسپولیس را بارها و بارها دیده است مثل همان اظهار نظری که درویش به رسانه ها پس از استعفای گل محمدی گفته بود که حال روحی او برای ادامه کار در پرسپولیس مناسب نیست و گل محمدی با فاصله پس از چند روز جواب صحبت های پارادوکس او را داده که اتفاقا حال روحی او خیلی مناسب است و فقط شرایط برای ادامه کار از سوی باشگاه فراهم نیست و تناقض دوم درویش هم دیروز رسما کلید خورد که قبل از بازی هفته آخر مقابل مس رفسنجان از بازگشت دوباره یورگن لوکادیا هافبک با استعداد سرخپوشان در فصل گذشته به صراحت خبر داد و گفته بود که مقدمات بازگشت فراهم لست، مهاجم موفقی که در آستانه دربی رفت فصل گذشته سرخپوشان را رها کرد و قراردادش را یک طرفه فسخ کرد و به باشگاهی در چین پیوست و در آن جا هم حضوری موفق را تجربه کرد ولی با پیگیری معاون حقوقی باشگاه پرسپولیس سرانجام پرونده شکایت پرسپولیس از لوکادیا در فیفا به نفع باشگاه پرسپولیس اعلام و  مختومه شد و پس از آن و ورشکستگی باشگاه چینی که لوکادیا در آن توپ می زند، مهاجم فصل گذشته سرخپوشان بارها و بارها در استوری های مختلف از اعلام بازگشت خود در پرسپولیس علاقه نشان داده و حتی رضا جباری پیشکسوت و مهاجم سابق پرسپولیس رسما به جراید گفته است که با ایجنت لوکادیا در ترکیه دیدار کرده و او هم گفته به راحتی دوباره می تواند مقدمات حضور او را در جمع سرخپوشان مهیا سازد اما ظاهراً از طرف باشگاه در بسته شده و با او همکاری نخواهد شد و حالا یحیی گل محمدی می داند که مدیرعامل پرسپولیس با این قول های سپری شده و تناقض گویی های مداوم برای تسویه حساب بارها او و مدیر برنامه اش را به باشگاه خواهد کشاند و گل محمدی هم شبیه عباس کیارستمی فقید که گفته بود با حاشیه و جنجال میانه ای ندارد؛ دوست ندارد فضای بین هواداران و باشگاه به حاشیه رفته و‌ تحت تأثیر این مسائل در رسانه ها قرار بگیرد و در حقیقت قضیه پیش آمده میان سرمربی مستعفی سرخپوشان با مدیرعامل باشگاه حکایت بیت ۱۶۷ دفتر دوم مولاناست که به زیبایی و فراست هرچه تمام تر سروده شده است که آن چه درویش در آینه عیان دیده است؛ گل محمدی با فراز و نشیب های مربیگری اش در تیم های مختلف و ۴ سال در پرسپولیس در خشت خام دیده است.

واپسرانی و فرافکنی مدیر عامل سرخپوشان پایتخت به جای حل مسأله و مرتفع کردن مصائب و مشکلات عدیده پرسپولیس و فرار رو به جلوی او به جای دلایل منطقی و زمان وعده های سپری شده او یا آوردن مهاجم ایده آل داخلی به جای مهاجم متوسط خارجی شاید یکی از دلایل استعفای یحیی گل محمدی سرمربی پرسپولیس باشد.

ممکن است کوشش و تلاش شخص برای انطباق با تنش مستمر ذخایر بدنش را از بین ببرد و آن را در برابر بیماری آسیب پذیر سازد؛ فشار روانی مستمر می‌تواند اختلالات جسمانی همچون زخم‌های معده فشار خون و بیماری قلبی به وجود آورد.

با مختل شدن دستگاه ایمنی و کاهش توان مقابله و مبارزه بدن، راه بر هجوم ویروس ها و باکتری ها هموار می شود.در واقع پزشکان بر آن هستند که تنش زا های هیجانی در بیش از نیمی از همه اختلالات پزشکی نقش پراهمیتی دارند.

اختلالات روان -فیزیولوژیایی نام آن دسته از اختلالات جسمانی است که گمان می‌رود هیجان‌ها به ویژه در فوتبال که هیجان نقش اساسی را ایفا می کند در آن ها نقش محوری داشته باشند؛به غلط تصور می‌شود که گرفتاران اختلال روان فیزیولوژیایی در واقع بیمار نیستند و به خدمات پزشکی نیاز ندارند.حال آنکه نشانه‌های این بیماری‌ها بازتاب اختلال فیزیولوژیایی ناشی از آسیب دیدگی بافت وجود درد است؛ زخم گوارشی ناشی از فشار روانی را نمی‌توان از زخم گوارشی ناشی از عوامل بی‌ارتباط با فشار روانی از قبیل مصرف دراز مدت و فراوان آسپرین تمیز داد.

هرگاه پاسخ فیزیولوژیایی بدن در برابر محرک تنش‌ها به صورت مزمن درآید آنگاه ممکن است اثر منفی مستقیمی بر سلامت جسمی وارد آورد؛ برانگیختگی زیاده و دراز مدت دستگاه سمپاتیک یا دستگاه قشر کلیه ممکن است به سرخرگ‌ها و دستگاه‌های اندام‌ها آسیب وارد آورد تنش بر توان مبارزه در برابر بیماری دستگاه ایمنی نیز اثر مستقیمی می‌تواند داشته باشد. شواهدی حاکی از آن است که فشار روانی بر کارایی دستگاه ایمنی در کار دفاع از بدن اثر می‌گذارد.یکی از پژوهش‌ها حاکی از آن است که باور رایج درباره افزایش ابتلا به سرماخوردگی در شرایط فشار روانی احتمالاً باور درستی است؛ نگرش و برداشت آدمی از «در مهار داشتن» رویدادها نیز میزان تاثیر فشار روانی را بر دستگاه ایمنی او رقم می‌زند. یک بررسی درباره اثرات جدایی یا طلاق بر عملکرد ایمنی نشان داد که زن یا مرد متقاضی جدایی« که شرایط را در مهار و کنترل خود دارد.» کمتر پریشان بود،در سلامت بیشتری به سر می‌برد و نسبت به شخص مقابلش، دستگاه ایمنی وی عملکرد بهتری داشت. پژوهش مشابهی با زنانی که سرطان سینه داشتند نشان داد آن دسته از زنانی که نگرش خوشبینانه داشتند در برابر زن‌هایی که رویدادهای زندگی را کمتر در اختیار و کنترل خود می‌دانستند، حتی با ملاحظه درجه وخامت بیماری در خلال دوره ای ۵ ساله کمتر گرفتار غده دیگری شدند؛آدمی هنگام احساس فشار روانی غالباً از خود مراقبت کافی نمی‌کند.

دانشجویان در دوره امتحانات شب‌های متمادی سراسر شب را بیدار می‌مانند یا غذا را فراموش می‌کنند یا به غذاهای سرپایی ناچیز اکتفا می‌کنند؛کادر فنی و مربیان فوتبال نیز فشار روانی و تنش‌های روانی فراوانی را در طول فصل مسابقات متحمل شده و تحمل می‌کنند.بسیاری از مردهایی که همسرشان فوت شده نمی‌توانند برای خود غذا درست کنند و کم غذا و بی غذا می‌شوند بعضی از این مردهای اندوه زده در دوران سوگ سیگار و یا الکل بیشتری مصرف می‌کنند؛ در شرایط فشار روانی مردم از ورزش و تحرک معمول هم می‌افتند و کسل، خموده و بی‌ تحرک می‌شوند.هر یک از این رفتارهای سلامت مدار بر توان بدن برای مقابله با بیماری و عملکرد عمومی بدن تاثیر می‌گذارد؛که ممکن است به بیماری بیانجامد به این ترتیب فشار روانی به صورتی غیر مستقیم با کاستن از رفتارهای سلامت مدار و افزودن بر رفتارهای زیانبار بر سلامت آدمی تاثیر می گذارد. رفتار بی‌اعتنا به سلامت موجب تشدید احساس فشار در خود شخص می‌شود، مردمانی که خواب بسنده و کافی ندارند؛ نیز گرفتار اختلالاتی در حافظه، یادگیری، استدلال منطقی، مهارت‌های ریاضی، فرایندسازی کلامی پیچیده و تصمیم گیری می‌شوند.فقط دو شب پیاپی خواب ۵ ساعته به کاهش معنادار عملکردهای شخص در زمینه حل مسأله و تفکر آفرینشی می‌انجامد؛ به این ترتیب کم خوابی به خاطر امتحان در واقع موجب کاهش عملکرد شخص در آن امتحان می‌شود؛ کسانی هم که رفتار سلامت مدار پیشه کرده اند، یعنی غذاهای کم چربی و فقط کمی ساندویچ و فست فود مصرف کرده اند و به اندازه لازم می‌خوابند و مرتباً ورزش می‌کنند غالبا رویدادها را قابل حل و فصل گزارش می دهند و بر امور زندگی خود احساس تسلط و احاطه دارند؛ به این ترتیب رفتارهای سلامت مدار می تواند تنش زایی زندگی را و خطر ابتلاء به بعضی بیماری های وخیم را کاهش دهد.

آدمی برای جلوگیری از فرسودگی ناشی از هیجان‌های منفی که منجر به درگیر نشدن با جریان‌های عملی مسأله است به مقابله هیجان مدار رو می کنند که نمونه بارز این مقابله هیجان مدار در فوتبال ایران را اخیرا یحیی گل محمدی سرمربی پرسپولیس پس از شش مرحله استعفای ناموفق و در هفتمین مرتبه تجربه و اتخاذ کرده است.شیوه‌های بسیار متعددی برای مقابله با هیجان‌های منفی وجود دارد بعضی از محققان این شیوه‌ها را به دو دسته رفتاری و شناختی تقسیم کرده‌اند؛تدابیر رفتاری عبارت است از دست زدن به تدابیر فیزیکی از قبیل ورزش، خالی کردن خشم خود بر سر دیگران و درخواست حمایت عاطفی دوستان برای دور نگه داشتن ذهن خود از مسأله، تدابیر شناختی عبارت است از نیندیشیدن موقتی به مسأله« به نظر خودم،ارزش نگران شدن ندارد.» و کم کردن از تهدید موجود از راه تغییر معنای موقعیت« به نظر خودم خیلی هم مشتاق رفاقت با او نبودم» تدابیر روانشناختی غالباً شامل ارزیابی دوباره موقعیت‌ها است.

طبعاً انتظار داریم بعضی تدابیر رفتاری و شناختی انطباقی باشند و بعضی دیگر از قبیل خوردن غذاهای پرچربی فقط شخص را گرفتار تنش و فشار بیشتر سازد؛درخواست حمایت هیجانی از دیگران جزو تدابیر کنار آمدن با هیجان‌های منفی است که در کار سازگاری هیجانی و جسمانی با تنش و استرس کارایی دارد.مثلاً قبل از تصمیم جدی به استعفای قطعی،گفت و گوی سرمربی تیم پرسپولیس؛ یحیی گل محمدی با دوستان سابق خود و پیشکسوتان تیم پرسپولیس، درباره مشکلات و مصائب سرخپوشان در نیم فصلی که گذشت با آسیب شناسی ساختاری و ارائه راهکارهای راهبردی و مرتفع کردن موانع و چالش های موجود، از زمره تدابیر مقابله سازگاری بخش می‌توانست باشد.بعضی مردم راه و روش غیر انطباقی‌تری برای مقابله با هیجان‌های منفی در پیش می‌گیرند و هر نوع هیجان منفی را در خودشان انکار می‌کنند و آن را از حیطه آگاهی هوشیار خود می رانند، این راه و روش به واپس رانی شهرت دارد؛در پاسخ به تنش زاها در این گونه مردم فعالیت دستگاه عصبی خود مختار «از قبیل ضربان قلب» نسبت به دیگران بیشتر است؛ بیرون راندن هیجان‌ها از حیطه آگاهی مستلزم تلاش جسمی واقعی است که به برانگیختگی مزمن و این نیز به بیماری جسمانی می‌انجامد.واپس راندن جنبه‌های حساس هویت خویش نیز به سلامت شخص آسیب می‌زند؛حمایت اجتماعی مثبت از راه بازداشتن شخص از نشخوار درباره موضوعات تنش زا منجر به سازگاری هیجانی بهتر وی با فشار روانی می‌شود.

 نشخوارگری عبارت است از فکر و اندیشه افراطی در باب احوال بد خویش و نگرانی دائمی درباره پیامدهای رویداد تنش زا یا احوال هیجانی خویش و خرابی اوضاع، بی هیچ کوششی برای تغییر آن ها که شاید سرمربی پرسپولیس برای رهایی و خلاص شدن از مصائب و مشکلات عدیده تیم و عدم حل و فصل شدن آن ها منجمله برآورده نشدن حداقل انتظارات او که جذب یک مهاجم چارچوب شناس خارجی ایده آل بود برای خلاص شدن از این آسیب های تنش زا در نهایت استعفای خود را در جراید و رسانه رسما اعلام کرد. ممکن است بگویید مگر نه اینکه مردمانی که شیوه مقابله نشخواری را در پیش می‌گیرند بیش از دیگران مشکلات خود را حل و فصل می‌کنند؟ اما شواهدی هست که چنین چیزی را تایید نمی‌کند.کسانی که شیوه نشخواری پیشه می‌کنند کمتر در پی تدابیر فعال حل مسأله می‌روند؛در مقابل کسانی که به کمک فعالیت‌های خوشایند تجدید قوا می‌کنند تا از احوال ناخوش خود کمی دور بمانند برای حل و فصل تنش‌های خود بیشتر به تدابیر فعال حل مسأله دست می‌زنند.

علاوه بر این‌ها مردمان اهل نشخوار فکری وقتی هم دست به کار حل مسأله می‌شوند به صورت ضعیف‌تر هم عمل می‌کنند؛از دو پژوهش آزمایشگاهی چنین برمی‌آید که هرگاه افراد افسرده پس از ۱۰ دقیقه اشتغال به نشخوار فکری دست به کار حل مسأله شوند بدتر از افراد افسرده ای عمل می کنند که پیش از رو‌ کردن به حل مسأله، به مدت۱۰ دقیقه به نوعی سرگرمی مشغول بوده اند؛ به این ترتیب اشتغال به نشخوار فکری می تواند سدی بر سر راه حل واقعی مسأله باشد.ما انسان‌ها، همگی و یحیی گل محمدی سرمربی مستعفی پرسپولیس نیز گاهی مکانیسم‌های دفاعی را به کار می‌بریم با کمک مکانیسم دفاعی شرایط دشوار را از شدت می‌اندازیم تا اینکه بتوانیم به صورتی مستقیم‌تر آن موقعیت تنش زا را حل و فصل کنیم. کاربرد مکانیسم‌های دفاعی فقط در صورتی حاکی از ناسازگاری است که راه و رسم عمده پاسخ دهی در برابر سختی‌ها و دشواری‌ها بشود؛ یکی از تفاوت‌های مکانیسم های دفاعی با تدابیر مقابله مورد بحث ما این است که مکانیسم‌های دفاعی در واقع فرایندهای ناهوشیارند؛ حال آنکه دست زدن به تدابیر مقابله، غالباً هوشیارانه و آگاهانه صورت می‌گیرد.