گفتمان، امین جمشیدزاده: روانشناسی سیاسی-اجتماعی با چگونگی تفکر و احساس مردم درباره جهان سیاسی و اجتماعی آنان یعنی شناختهای سیاسی- اجتماعی و عواطف سیاسی و اجتماعی آنان سر و کار دارد.
مردم چگونه با یکدیگر تعامل و ارتباط برقرار میکنند و در یکدیگر نفوذ میکنند؛ برای بیشتر مردم اصطلاح نفوذ سیاسی- اجتماعی به معنای تلاش مستقیم و عمدی برای تغییر دادن باورها، نگرشها یا رفتارهای دیگران است.
تبلیغات تلویزیونی میکوشد به شهروندان ایالت های مختلف آمریکا بقبولاند فلان کالا را بخرند و به فلان نامزد انتخاباتی رأی بدهند، یک فرقه مذهبی میکوشد شخصی را ترغیب کند که مدرسه، کار یا خانواده خود را رها کرده و به خدمت مأموریت والاتر درآید؛.
در برخی موارد که روانشناسان آن را متابعت مینامند؛ از درخواستهای نفوذ کنندگان پیروی میشود که در اینجا ویکتور اوربان نخست وزیر مجارستان مورد بحث ما است؛اما الزاماً باورها و نگرشهای فرد تغییر داده نمی شوند.
در موارد دیگر قانع میشویم که نفوذ کننده درست میگوید و باورها و نگرشهای خود را نیز تغییر میدهیم این عمل درونیسازی گفته میشود و در بعضی موارد نیز در برابر نفوذ مقاومت میکنیم و احتمالاً حتی طغیان علنی نشان میدهیم؛اما بسیاری از صورتهای نفوذ سیاسی و اجتماعی غیر مستقیم و غیر عمدی است؛مثلاً بودن با دیگران میتواند به شیوههای گوناگونی ما را تحت تاثیر قرار دهد.
حتی وقتی تنها هستیم همچنان تحت نفوذ هنجارهای سیاسی و اجتماعی قرار داریم یعنی تحت نفوذ قواعد و انتظارات ناآشکاری که به ما غالب و دیکته میکنند که چگونه باید فکر کرده و چگونه رفتار کنیم و به دیگران رأی بدهیم؛این قواعد ناآشکار از مطالب پیش پا افتاده و سطحی تا قواعد عمیق و جدی گسترده است.
آدمی در گروه ممکن است خود را در برخی زمینهها در اقلیت ببیند این یکی از واقعیتهای زندگی است که بیشتر آدمها با آن عادت و خو کرده اند؛اگر به این نتیجه برسیم که اکثریت منبع اطلاع معتبرتری است تا تجربه شخصی ما، ممکن است نظر خود را تغییر داده و با عقیده اکثریت همسو شویم؛ اما خود را در موقعیتی مجسم کنید که در آن اطمینان دارید که نظر خودتان درست است و گروه اشتباه میکند آیا در چنین وضعیتی تسلیم فشار سیاسی-اجتماعی شده و با آن اوضاع و احوال همسویی میکنید؟! اختلاف نظرها معمولاً در مورد قضاوتهای دشوار یا ذهنی پیش میآید. مثلاً قضاوتهایی از قبیل اینکه کدام سیاست اقتصادی بیش از همه تورم را کاهش میدهد یا کدام یک از دو تابلوی نقاشی از لحاظ زیبایی شناسی جذابتر است؟! در این موارد انتظار داریم که گاهی اوقات نظری سوای دیگران داشته باشیم و حتی میدانیم که مخالف منحصر به فرد بودن در گروهی که بقیه افرادش اتفاق نظر دارند هرچند ناگوار باشد باز هم شیوه موجهی به حساب میآید.
ویکتور اوربان نخست وزیر دست راستی و ملیگرای مجارستان پس از دیدار هفته گذشته با رئیس جمهور سابق ایالات متحده در فلوریدا از تلاش متحد دیرینه خود دونالد ترامپ برای بازگشت صلح به کاخ سفید حمایت کرد؛این ملاقات اواخر روز جمعه هفته گذشته انجام شد و اوربان طی آن با دونالد ترامپ بر سر موضوعات مختلف از جمله نامزدی او برای انتخابات ریاست جمهوری نوامبر ۲۰۲۴ بحث و گفت و گو کرد.
بر اساس گزارش ستاد انتخاباتی دونالد ترامپ تاکید بر اهمیت تقویت مرزها برای حفاظت از حاکمیت کشورها از جمله محورهای گفتگو در میان طیف گستردهای از موضوعات مورد بحث میان دو طرف بود. ویکتور اوربان مدتها است که با دیگر اعضای اتحادیه اروپا بر سر بسیاری از مسائل از جمله اختصاص بودجه برای کمک نظامی به اوکراین، پیوستن این کشور به اتحادیه اروپا و نیز حفظ روابط اقتصادی کشورش با مسکو پس از تهاجم نظامی روسیه به اوکراین در سال ۲۰۲۳ میلادی اختلاف دیدگاه دارد.
او بر این باور است که تنها بازگشت دونالد ترامپ نامزد جمهوریخواهان به کاخ سفید است که میتواند بنبست موجود در جنگ اوکراین را از میان بردارد و صلح را در این کشور به ارمغان بیاورد. او پس از ملاقات با رئیس جمهور سابق آمریکا در فلوریدا با انتشار مطلبی در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «ما به رهبرانی در جهان نیاز داریم که مورد احترام باشند و بتوانند صلح را به ارمغان بیاورند او -دونالد ترامپ- یکی از آنها است.» ویکتور اوربان در ادامه خطاب دونالد ترامپ آورده است:« بازگرد و صلح را برای ما بیاور آقای رئیس جمهور.»
اوربان در حالی این چنین از دونالد ترامپ تمجید و تعریف کرده است که اظهارات اخیر رئیس جمهوری پیشین آمریکا در خصوص تهاجم روسیه به اوکراین و نقش ناتو در حمایت از کشورهای اروپایی عضو ناتو با انتقادات زیادی همراه شد؛دونالد ترامپ در جریان یک گردهمایی انتخاباتی در کارولینای جنوبی گفته بود که روسیه را تشویق میکند تا به کشورهایی که سهم و بودجه نظامی خود در ناتو را پرداخت نمیکنند، هر کاری که میخواهد بکند. این سخنان به نوعی تشویق روسیه از سوی دونالد ترامپ برای حمله به کشورهای اروپایی تفسیر و تحلیل شد و واکنشهای خشم آلود و انتقادآمیز تندی را به همراه داشت.
وزیر دفاع لهستان از جمله منتقدانی بود که در سخنانی اظهارات دونالد ترامپ را زیر سوال بردن اعتبار کشورهای متحد و نیز تضعیف پیمان ناتو خوانده بود.
حالا که ویکتور اوربان برخلاف غالب رهبران اروپایی از بازگشت دوباره دونالد ترامپ استقبال کرده و آن را زمینه ساز پایان بحران کنونی ناشی از جنگ در اوکراین قلمداد میکند، جای بسی تعجب و شگفتی دارد؛و این در حالیست که ویکتور اوربان همواره با دیگر رهبران اروپایی در اتحادیه اروپا بر سر کارزارهای ضد مهاجرتی که ترامپ موافق بی چون و چرای آن است اختلاف نظر و دیدگاه اساسی داشته است و اقدامات دولت ویکتور اوربان در محدود کردن استقلال قوه قضاییه در کشور متبوعش و کنترل بیشتر بر سازمانهای غیردولتی و رسانهها نیز همواره مورد انتقاد بروکسل قرار گرفته است؛بسیاری از تحلیلگران و منتقدان نظام بینالملل این اقدامات را بر خلاف قاعده مرسوم روند دموکراسی در مجارستان ارزیابی و قلمداد میکنند.