به گزارش گفتمان: تاکنون شهر تاریخی دهدشت در منطقه بلادشاپور منتسب به دوران صفویه بوده که البته گمانه زنی هایی درباره قدمت آن در دوران ساسانی هم وجود داشته است که با این حساب قدمت این سازه باشکوه به ۱۲ قرن پیش میرسد.
شهر تاریخی دهدشت متشکل از کاروانسرا، مسجد، امامزاده،بازار، حمام و یک ارگ یکی از منزلگاه های این راه بوده که کاروان های مسیر اصفهان به ارجان و عراق و سوریه، شبی را نیز در این منزلگاه این شهر می گذراندند.
بافت قدیمی بلاد شاپور با ۴۵ هکتار وسعت یکی از بزرگترین بافت های تاریخی کشور به شمار می آمد اما این بافت به دلایل توسعه شهرنشینی تخریب شد و هم اینک ۳۷ هکتار از این شهر قدیمی باقی مانده است.
نتایج بررسی های باستان شناسی
سرپرست گروه کاوش های باستان شناسی ارگ تاریخی دهدشت اظهار داشت: ۲فصل کاوش باستان شناسی در ارگ تاریخی بلاد شاپور صورت گرفته که نتایج این پژوهش ها قدمت این شهر را چند سده به عقب برد.
حسین سپیدنامه بیان کرد: کاوش های باستان شناسی با تامین اعتبار اداره کل میراث فرهنگی استان و با حضور پنج کارشناس و ۱۳ نفر نیروی انسانی به مدت ۹۰روز صورت گرفته است
وی افزود:براساس یافته های کارشناسان بر روی شیشه ها و سفال های کشف شده در این منطقه قدمت شهر تاریخی دهدشت به قرون سوم و چهارم می رسد که البته نیاز است پژوهش های بیشتری در این خصوص صورت گیرد.
سرپرست گروه کاوش های باستان شناسی ارگ تاریخی دهدشت تاکید کرد: تاکنون ۱۵۸ قطعه سفال شکسته که بیشتر کاسه و بشقاب هستند در اشکال لعاب دار و ساده به رنگ های مختلف از جمله سبز زیتونی، سبز فیروزه ای،فیروزه ای،سفید،عسلی و بادنجانی در این منطقه کشف شده که ۱۳۹ قطعه آن مستند سازی شده است.
وی با اشاره به اینکه پس از اشیای شیشه ای دارای بیشترین فراوانی در میان اشیا کشف شده در شهر بلاد شاپور است تصریح کرد: باید کاوش های بیشتری در این زمینه صورت گیرد.
سپیدنامه تصریح کرد:براساس کاوش های باستان شناسی در ارگ تاریخی صورت گرفته مشخص شد شکل گیری شهر دهدشت دست کم به قرون سوم هجری بر می گردد.
وی بیان کرد: اگر درب چوبی امامزاده حمزه معصوم (ع) را به عنوان سند ارزشمندی از دوره آل بویه در نظر بگیریم می توان ادعا کرد یکی از مراکز تشیع در سده های سوم و چهارم هجری، شهر دهدشت بوده است.
وی ادامه داد:این ادعا را نشانه های حضور اسماعیلیان در منطقه نیز تقویت می کند که دارای قلعه های زیادی در کهگیلویه و بویراحمد تا پایان دوره سلجوقی بوده اند.
سپیدنامه تاکید کرد:اهمیت قرون سوم و چهارم هجری در ارتباط با دهدشت از آن روست که گیلویه و نوادگان او در این مدت نقش مهمی در تامین امنیت پایدار داشته اند بنابراین، احتمال شکل گیری شهر در این دوره دور از ذهن نیست.
سرپرست تیم کاوش های باستان شناسی ارگ تاریخی در خصوص ارگ تاریخی بلاد شاپور در دهدشت تاکید کرد:ارگ ، حاکم نشین شهر و رکن اصلی شهر در کنار مسجد جامع و بازار شهر هر ناحیه ای است که معمولا در هنگام طراحی شهرها مدنظر مهندسان قرار می گیرد.
وی عنوان کرد:ارگ به طور معمول محل سکونت درباریان و تشکیلات حکومتی بوده و در مطالعه ساختار اجتماعی و سیاسی ادوار مختلف مورد توجه بوده است.
سپیدنامه خاطرنشان کرد: با توجه به فضاهای اداری موجود در ارگ دهدشت، در صورت کاوش، می تواند شواهد مرتبط با مدیریت اداری جنوب غربی ایران را ارایه دهد زیرا حاکم نشین این شهر طی دوره صفویه، تا نواحی خلیج فارس را تحت مدیریت خود داشته است.
وی تاکید کرد:معمولا تاریخ و تحولات یک شهر با تاریخ ارگ گره خورده است بنابراین، هر گونه مطالعه ای در خصوص تاریخ شکل گیری شهر دهدشت ابتدا باید با مطالعه این عنصر شهری آغاز شود.
این پژوهشگر سازه های تاریخی افزود:ارگ تاریخی دهدشت با توجه به اینکه در گوشه شرقی شهر واقع شده در نوع خود منحصربفرد است و مطالعه و کاوش آن می تواند به تکمیل مطالعات شهر ایرانی اسلامی کمک فراوانی نماید.
سپیدنامه تصریح کرد:ارگ دهدشت حدود ۱۵۰ متر طول و ۱۰۰ متر عرض و حدود یک و نیم هکتار وسعت دارد که متاسفانه بخش هایی از برج و باروی آن برای ساخت فضاهای آموزشی کاملا تخریب شده و از بین رفته است.
شهر تاریخی دهدشت از یادگارهای ارزشمند شکوه و تمدن ایران محسوب می شود که اگرچه دولت در سال های اخیر تلاش کرده با ثبت جهانی کاروانسرا به عنوان یکی از مهمترین بخش های آن و انجام عملیات مرمتی گام هایی برای احیای آن بردارد اما به نظر می رسد پژوهش های بیشتر در این خصوص نیازی برای آشنایی با زندگی نیاکان ایرانی در دوران باستان است.
| بیشتر بخوانید: |
| آسیب زلزله به میراث فرهنگی دنا |
| ساماندهی سافاری در کشور در دستور کار وزارت میراث فرهنگی و گردشگری است |