به گزارش گفتمان: نخستین شهرداری ایران در سال ۱۲۸۶ تحت عنوان “بلدیه” در شهر تبریز پایه گذاری و آغاز بکار کرد و پس از آن با مقبولیت این نهاد مردمی سایر شهرداری های شهرهای بزرگ و کوچک کشور راه اندازی شدند.
اولین شهرداری خرم آباد نیز فعالیت خود را در سال ۱۳۰۵ آغاز کرد و “روح اله والی زاده” به عنوان اولین شهردار منصوب شد، سپس، یکی پس از دیگری سایر شهرهای لرستان شهرداری های خود را تاسیس کردند تا جایی که اکنون کوچکترین شهرهای استان از خدمات این نهاد خدمت رسان بهره مند هستند و ۳۳ شهرداری در لرستان تاسیس شده است.
امروزه شهرداری ها به عنوان مهمترین نهاد مردمی خدمات متنوعی را به جامعه شهری ارایه می دهند و موج مهاجرت از روستا به شهر و رشد جمعیت شهری در سال های اخیر موجب توسعه خدمات این نهاد شده اما از آنجا که اتکای شهرداری ها به درآمدزایی است و بودجه مستقلی ندارند با چالش ها و مشکلات بسیاری درگیر شده اند.
از طرفی با روی کار آمدن شوراهای اسلامی و باز بودن دست اعضا در جذب نیرو، حجم مضاعفی از نیروهای فاقد تجربه و مهارت بر این نهاد عمومی تحمیل و بیش از نیمی از درآمدهای شهرداری ها خرج پرداخت حقوق کارکنان شد که همین امر منجر به ورشکستگی و بدهکاری بیشتر شهرداری ها می شود.
بدهی شهرداری ها به سازمان تامین اجتماعی برای بیمه کارکنان از یکسو و عدم پرداخت به موقع حقوق به دلیل نبود درآمدهای پایدار، چالش های عدیده ای را برای شهرداری ها ایجاد کرد به گونه ای که برخی از آنها مجبور به فروش املاک برای پرداخت بدهی ها شدند از سوی دیگر جامعه شهری نیز همکاری چندان مطلوبی در پرداخت عوارض با شهرداری ها نداشتند و روز به روز این نهاد را در تامین اعتبار مورد نیاز پروژه های عمرانی تعریف شده و حقوق کارکنان لاغرتر و کم توان تر کرد.
هرچند برخی از شهرداری ها توانسته اند با مدیریت شهردارانی توانمند و کاربلد به درآمدزایی و استقلال دست یابند اما هنوز هم این نهاد عمومی خدمت رسان با چالش های عدیده ای خصوصا در لرستان محروم مواجه است که ضرورت توجه ویژه مسوولان را می طلبد.
برش تیغ کدخدا به برق سکه اوست
غلام حاجی وند شهردار دورود با اشاره به ضرب‌المثل “برش تیغ کدخدا به برق سکه اوست” افزود: کدخدایی برش دارد که جیبش پر باشد اما شهرداری های استان در خصوص ارزش‌افزوده مشکل دارند و انتظار همکاری بیشتری با این نهاد خدمت رسان می رود.
وی یکی دیگر از مهمترین مشکلات شهرداری‌ها را در حوزه تامین اجتماعی می داند و معتقد است اگر بیمه‌ها به موقع از سوی شهرداری‌ها پرداخت نشود، جزو مطالبات تامین اجتماعی قرار می گیرد و به آنها خسارات تاخیر هم اضافه می‌شود که می‌طلبد این مشکل عمده شهرداری‌ها با تامین اجتماعی رفع شود.
حاجی وند می گوید: متاسفانه در نگاه مردم، از بین همه مدیران شهری مردم آزارترین مدیر، شهردار است چرا که به طور مستقیم از مردم پول دریافت می کند.
وی در خصوص طلب های شهرداری از ادارات اضافه کرد: ادارات هیچ‌گونه ادای دینی نسبت به بدهی‌های خود به شهرداری‌ها ندارند و شهرداری نیز مجبور است بیشترین فشار را به مردم بیاورد که همین باعث نارضایتی شهروندان می شود.
شهرداری های کوچک درآمد پایداری ندارند
زینب آذرخوش شهردار تیتیکان الیگودرز نیز اعتقاد دارد ارزش افزوده ای که به شهرهای کوچک تعلق می گیرد پایین است و شهرداری این شهرها هیچ درآمد پایدار و برخی حتی ماشین حمل زباله ندارند.
به گفته وی چنانچه تسهیلاتی در بخش گردشگری پرداخت شود مشکلات شهرهای کوچک نیز برطرف می شود ضمن اینکه از دیگر مشکلات این شهرداری، پایین بودن سهمیه قیر است که نمی توان کار عمده ای با آن صورت داد.
وی با بیان اینکه شهرداری های کوچک تخصیص اعتبار بسیار ناچیزی در کمیته برنامه ریزی دارند می گوید: این شهرداری ها از درآمد پایدار بی بهره اند و نیاز به درآمد دولتی دارند، برخی از شهرداری های کوچک یا تازه تاسیس ماشین آلات عمرانی همچون بیل و لودر ندارند و تمامی ماشین آلات دهیاری آنها نیز فرسوده شده است.
تعلل دستگاه ها در صدور مجوزهای قانونی برای شهرداری ها
یحیی عیدی بیرانوند شهردار بروجرد نیز با انتقاد از تعلل برخی دستگاه ها در صدور مجوزهای قانونی برای شهرداری ها گفت: مجوز معدن برای شهرداری بروجرد پس از ۲ سال بلاتکلیفی و پیگیری صادر شده است.
وی با اشاره به وجود برخی خودتحریمی ها در استان افزود: اجازه استفاده از ظرفیت های قانونی به شهرداری ها داده نمی شود همچنین بسیاری از کارها در بافت و بدنه این نهاد، لاک پشتی پیش می رود چراکه کارشناسان ادارات در انجام کارهای این دستگاه خدمت رسان تعلل کرده و مجوزها با وجود دستور مدیران کل، دیر صادر می شود.
عیدی بیرانوند با اشاره به اینکه بروجرد قطب صنعتی و شهر ملی ورشو است و ظرفیت های خوبی برای توسعه دارد عنوان کرد: پارسال بودجه شهرداری بروجرد ۱۰ هزار میلیارد و سال ماقبل پنج هزار میلیارد ریال بود که کاملا محقق شد و برای امسال نیز ۲۵ هزار میلیارد ریال پیش بینی شده است.
وی با بیان اینکه شهرداری ها در موفقیت دولت ها سهیم هستند و رضایتمندی عمومی را جلب می کنند یادآور شد: میانگین آسفالت در شهر بروجرد طی سال های گذشته ۵۰ تا ۶۰ هزار متر مربع در سال بود اما ۲ سال اخیر یک میلیون و ۲۰۰ هزار متر مربع آسفالت انجام شده که تنها ۲۰ درصد آن مربوط به نهضت قیر رایگان بوده است.
وی افزود: وجود برخی اصناف آلاینده چهره شهرها را مخدوش کرده و ناهنجاری های بسیاری در این زمینه دیده می شود که لازم است در این راستا زمین هایی با کاربری صنعتی در اختیار شهرداری ها قرار گیرد همچنین آرامستان های بروجرد و خرم آباد در بن بست قرار گرفته است که منابع طبیعی باید زمین لازم را برای ساخت آرامستان های دوم در اختیار شهرداری ها قرار دهد.
عیدی بیرانوند معتقد است استفاده از ظرفیت قرارگاه خاتم (ص) برای اجرای پروژه های شهرداری ضروری است.
مطالبات شهرداری از ادارات به سختی وصول می شود
محمد شریفی مقدم شهردار الشتر ( مرکز شهرستان سلسله) نیز می گوید: مدیریت برخی رودخانه های شهری به محل اختلاف شهرداری و آب منطقه ای تبدیل شده که لازم است با توجه به واگذاری این امر به آب منطقه ای، هرچه سریعتر اجرا شود.
وی با اشاره به مطالبات هزار میلیارد ریالی شهرداری از دستگاه های اجرایی، اظهار کرد: چنانچه دستگاه ها طلبی از شهرداری داشته باشند نقد می شود اما شهرداری ها نمی توانند مطالبات خود را به راحتی وصول کنند بنابراین لازم است در قانون مولدسازی به شهرداری ها کمک شود.
وی با اشاره به اینکه در برخی شهرها، اهداف ماده ۲۲ قانون هوای پاک محقق نشده است تصریح کرد: همچنین انتظار می رود تامین زمین برای آرامستان و سایت های زباله که به مصیبتی برای استان تبدیل شده اند تسریع شود.
شهردار الشتر با تاکید بر بازنگری طرح جامع و تفصیلی شهرهای استان ادامه داد: برخی شهرها کارخانه آسفالت دارند اما سهمیه قیر ندارند و برخی شهرها هم که سهمیه قیر دارند، آب منطقه ای اجازه برداشت مصالح از سایت های کوهی را نمی دهد.
علاوه بر شهرداران، شوراهای اسلامی شهرها نیز علاوه بر اذعان به مشکلات شهرداری ها، شوراها را نیز درگیر چالش هایی می دانند که نیازمند برنامه ریزی های فرهنگی و بودجه ای برای رفع آنها هستند.
عضویت سه ساله در شورا بدون کارت
سید عزیزاله میربراتی رییس شورای شهر مومن آباد ازنا هم نبود نیروی تخصصی در بدنه شهرها را یک معضل می داند و از نبود کارخانه آسفالت برای شهرهای کوچک انتقاد دارد چراکه معتقد است نمی توان کارهای عمرانی عمده ای صورت داد.
وی همچنین با اشاره به اینکه با وجود گذشت سه سال، کارت های اعضای شوراها صادر نشده است می گوید: شهرهای کوچک آنچنان بودجه ای ندارند که بتوانند پروژه های درخور و شایسته ای برای عمران شهری تعریف کنند در حالی که مردم از شهرداری توقع عمران و آبادانی و تغییر چهره شهر را دارند.
میربراتی با بیان اینکه در کمیته های انطباق سلیقه ای عمل می شود اظهار داشت: ماشین آلات این شهرداری مستهلک شده و به روز نیستند و باید شهرهای کوچک در کمیته انطباق ویژه دیده شوند.
دستگاه های خدمت رسان حرف شوراها را نمی خوانند
حجت اله احمدی پور رییس شورای اسلامی شهر خرم آباد نیز اعضای شورای شهر را خط اول خدمت رسانی به مردم می داند و گلایه دارد با وجودی که مردم انتظار بسیاری برای رفع مشکلات شهری از شوراها دارند و آنها نیز مشکلات شهری را برای ارجاع به دستگاه ها احصا می کنند اما دستگاه های خدمت رسان حرف شوراها را نمی خوانند و از انجام کارها سر باز می زنند که لازم است نامه ای از سوی استاندار برای ورود شوراها به انجام کارها به دستگاه های اجرایی ارسال شود.
وی در خصوص ارزش افزوده شهرداری ها می گوید: ارزش افزوده شهرداری خرم آباد در مقایسه با کلان شهرهای صنعتی تقریبا صفر است و نمی توان کار عمده ای با این رقم های پایین صورت داد بنابراین لازم است بر اساس سرانه جمعیت شهرها تعلق بگیرد.