بر اساس مکانیسم انتخابات آمریکا که نهایتا مجمع گزینندگان (الکترال کالج)ها تعیین کننده فرد پیروز هستند، صرف اکثریت در آرای مردمی تعیین کننده پیروز انتخابات نخواهد بود.
به گزارش گفتمان زاگرس، انتخابات ریاست جمهوری آمریکا روز سه شنبه ۱۵ آبان با رقابت «دونالد ترامپ» نامزد حزب جمهوری خواه و «کامالا هریس» نامزد حزب دموکرات آغاز می‌شود.
اگر چه فرایند رای گیری پیش از این شروع شده است و آرا به صورت پستی اخذ شده است. تاکنون بیش از ۵۰ میلیون نفر با شرکت در رأی‌گیری زودهنگام، رأی خود را به صندوق ریخته‌اند.
ولی فردا رای دهندگان آمریکایی به صورت حضوری پای صندوق‌های رای خواهند رفت تا رئیس جمهور آینده آمریکا را مشخص کنند.
مردم با پا رای می‌دهند!
بر اساس مکانیسم انتخابات آمریکا که نهایتا مجمع گزینندگان (الکترال کالج)ها تعیین کننده فرد پیروز هستند، صرف اکثریت در آرای مردمی تعیین کننده پیروز انتخابات نخواهد بود.
این موضوع در پنجاه و چهارمین انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا در سال ۲۰۰۰ و در رقابت «الگور» (دموکرات) و «جورج بوش» پسر (جمهوری خواه) رخ داد و الگور که توانست آرای مردمی بیشتری بیاورد، بازنده انتخابات شد.
هیلاری کلینتون در آن انتخابات سه میلیون رای بیشتری نسبت به دونالد ترامپ نامزد جمهوری‌خواه کسب کرد، اما دونالد ترامپ با کسب بیشینه آرای اِلِکترال (گُزینندگان) پیروز انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده آمریکا در سال۲۰۱۶ شد.
در این انتخابات برای اولین بار پس از ۱۱۲ سال بود که برنده رأی مردمی بازنده انتخابات می‌شد. بر همین اساس، الگور گفته بود «مردم با پا» رای می‌دهند. اشاره او به این بود که او منتخب مردم آمریکا بوده ولی بر اساس مکانیسم انتخابات که مبتنی بر «الکترال کالج» (مجمع گزینندگان) او بازنده شد.
این اتفاق در انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۱۶ نیز تکرار شد. در سال ۲۰۱۶ نیز هیلاری کلینتون علیرغم کسب آرای مردمی بیشتر، رقابت را به دونالد ترامپ رقیب جمهوری خواه خود واگذار کرد.
انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا به صورت دو مرحله‌ای انجام می‌شود. مردم در روز انتخابات اگر چه اسم نامزد‌های ریاست‌جمهور را در برگه‌های اخذ رأی می‌نویسند، اما در عمل مجمع گزینندگان به‌طور مستقیم رئیس‌جمهور و معاون او را انتخاب می‌کنند.
به این معنی که رأی‌دهندگان هر ایالت گزینش‌گران رئیس‌جمهور (electors) را انتخاب می‌کنند و آنها بعداً رئیس‌جمهور را انتخاب می‌کنند. در موارد بسیار نادر این امکان وجود دارد که رأی‌دهندگان در برگهٔ اخذ رأی به نامزدی رأی بدهند ولی گزینش‌گران منتخب آنها شخص دیگری را رئیس‌جمهور کنند که در این صورت به آنها گزیننده پیمان شکن یا بی وفا میگویند.
بر اساس قانون اساسی ایالات متحده آمریکا، تعداد اعضای هیئت‌های انتخاباتی هر ایالت معادل مجموع تعداد نمایندگان مجلس نمایندگان ایالات متحده آمریکا و سناتور‌های همان ایالت است. هر چه ایالتی پرجمعیت‌تر باشد، تعداد اعضای هیئت‌های انتخاباتی آن نیز بیشتر خواهد بود. به همین دلیل نقش ایالت‌هایی نظیر کالیفرنیا، تگزاس و نیویورک به نسبت ایالت‌هایی همانند یوتا، وایومینگ یا مونتانا در انتخاب رئیس‌جمهور آمریکا به مراتب بیشتر است.
در حال حاضر، بیشترین تعداد هیئت‌های انتخاباتی به کالیفرنیا با ۵۵ عضو تعلق دارد و پس از آن تگزاس با ۳۸ عضو در مکان بعدی قرار می‌گیرد. ۸ ایالت نیز به همراه واشینگتن دی سی تنها دارای ۳ عضو هیئت انتخاباتی هستند.
هر نامزد برای پیروزی درانتخابات ریاست جمهوری از مجموع ۵۳۸ رأی به حداقل ۲۷۰ رأی انتخاباتی نیاز دارد تا بتواند به کاخ سفید راه یابد. به همین دلیل ممکن است فردی با آرای هیئت‌های انتخاباتی بیشتر و آرای مردمی کمتر به پیروزی دست یابد، در حالی که رقیب وی، رأی مردمی بیشتری بدست آورده باشد.
اهمیت ایالت‌های چرخشی
معمولا در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، آرای هر ایالتی به صورت سنتی مشخص است. برای نمونه ایالت کالیفرنیا که بیشترین آرای الکترال (۵۵ رای) دارد به دموکرات‌ها رأی می‌دهند.
تنها ۷ ایالت هستند که آرای آن متغیر است و در ادوار مختلف هم به نامزد حزب دموکرات و هم به نامزد حزب جمهوری خواه رای داده اند. بر همین اساس این ایالت‌های چرخشی خوانده می‌شوند و آرای آنها می‌تواند پیروز انتخابات را مشخص کند.
کارولینای شمالی، جورجیا، آریزونا، نوادا، ویسکانسین، میشیگان و پنسیلوانیا هفت ایالت چرخشی هستند.
اطلس‌اینتل پیش‌بینی می‌کند که در نوادا، رئیس جمهور سابق آمریکا با ۵۱.۲ درصد، برتری قابل توجهی در مقایسه با معاون کنونی رئیس جمهور این کشور (۴۶ درصد) داشته باشد.
روز گذشته (دو روز قبل از انتخابات) اطلس‌اینتل در نظرسنجی خود وضعیت ترامپ را در این ۷ ایالت نشان داد. این نظرسنجی به ارائه دقیق‌ترین نظرسنجی‌ها در چرخه انتخابات سال ۲۰۲۰ مشهور است.
بر اساس این نظرسنجی، در آریزونا، ترامپ بیشترین اختلاف را ایجاد کرده و با ۵۲.۳ مقابل ۴۵.۸ درصد نسبت به هریس پیشتاز است.
در کارولینای شمالی که هر دو نامزد دیروز گردهمایی انتخاباتی داشتند، ترامپ با پیشتازی ۵۰.۵ برابر ۴۷.۱ درصد، گوی سبقت را از هریس ربوده است.
در جورجیا نیز نامزد جمهوریخواهان ۵۰.۱ و نامزد دموکرات‌ها ۴۷.۶ درصد از آرا را از آن خود کرده است.
در چند ایالت چرخشی دیگر، اما نتایج نظرسنجی در محدوده ضریب خطای دو واحد درصدی پیش‌بینی‌شده قرار گرفته است. در میشیگان ترامپ ۴۹.۷ و هریس ۴۸.۲ درصد از آرا را در اختیار دارند.
براساس این نظرسنجی، در مجموع ترامپ با ۴۹ درصد نسبت به هریس ۴۷.۲ درصدی، پیشتاز است.
در پنسیلوانیا نیز ترامپ با ۴۹.۶ و هریس با ۴۷.۸ درصد آرا در حال رقابت هستند؛ و در نزدیک‌ترین رقابت در ویسکانسین، ۴۹.۷ درصد آرا برای ترامپ و ۴۸.۲ درصد به صندوق هریس ریخته شده است.
اگرچه «کاملا هریس» ورود دیرهنگاه به عرصه رقابت‌های انتخاباتی داشت ولی شیب صعودی در نظرسنجی‌ها را طی کرده بود. اما این شیب از روز‌های قبل جنبه تصاعدی نداشته است و در برخی نظرسنجی وضعیت او بدتر شد.
نقاط قوت و ضعف هریس و ترامپ
«رحمن قهرمانپور» کارشناس کمپین‌های انتخاباتی در این زمینه معتقد است: هر کدام از دو نامزد نقاط ضعف و قوت خودشان را دارند. کمپین خانم هریس بعد از پیروزی در مناظره تلویزیونی نتوانست مسیر موفق قبلی را ادامه دهد و دچار افت شد؛ لذا در شرایط فعلی رقابت کارزار انتخاباتی دو نامزد بسیار به هم نزدیک است.
وی معتقد است: دموکرات‌ها برای اینکه بتوانند این ۵ درصد روی کاغذ را به پیروزی واقعی در صحنه عمل تبدیل کنند باید تا جایی که می‌توانند هواداران خود را در ایالت‌های شناور یا چرخشی پای صندوق‌های رای بیاورند میزان مشارکت در این بسیار تعیین کننده است. آنها در سال‌های قبل نشان دادند در این زمینه مهارت بیشتری نسبت به جمهوری خواهان دارند. کما اینکه پیروزی بایدن در سال ۲۰۲۰ تا حد زیادی مدیون توانایی حزب دموکرات و فعالان انتخاباتی آنها در تشویق رای دهندگان مردد و رای دهندگان متمایل به حزب دموکرات برای رای دادن و افزایش مشارکت بود. قابل ذکر اینکه معمولا ۸۰ درصد کسانی که در نظرسنجی‌ها میگویند حتماً رای می‌دهیم پای صندوق رای می‌آیند؛ بنابراین آوردن هواداران پای صندوق رای یک شیوه بسیار مهم و تعیین کننده در کسب پیروزی است. امسال جمهوریخواهان تلاش کردند این ضعف خود را جبران کنند و هواداران خود را تشویق کرده‌اند حتی پیش از روز رای گیری آرای خود را از طریق پست یا از طریق حضور در پای صندوق‌های رای به صندوق رای بیندازند.
وی افزود: اگر بخواهم به صورت عددی ارزیابی خود را از وضعیت فعلی کمپین‌های انتخاباتی دو نامزد بیان کنم باید بگویم شانس خانم هریس برای برنده شدن ۵۵ درصد و شانس ترامپ برای برنده شدن ۴۵ درصد است. این امر به خوبی نشان می‌دهد که پیروزی خانم هریس امری قطعی نیست و حتی ممکن است ترامپ با انجام چند اقدام ساده بتواند برنده انتخابات شود. زیرا برتری ۵% خانم هریس بر ترامپ یک برتری تضمین شده نیست.
قهرمانپور در خصوص دلایل بالا بودن شانس هریس در مقایسه با ترامپ می‌گوید: میزان حمایت حزبی از خانم هریس بیشتر از حمایت هم حزبی‌های ترامپ از اوست. تقریبا همه سران حزب دموکرات حمایت خود را از هریس اعلام کرده‌اند، اما جمهوریخواهان سرشناس نه تنها از ترامپ حمایت نکردند بلکه گفتند به او رای نخواهند داد. هریس در مقایسه با ترامپ رای قطعی منفی کمتری دارد. یعنی تعداد رای دهندگانی که میگویند قطعاً به ترامپ رای نخواهیم داد بیشتر از تعداد کسانی است که میگویند قطعاً به خانم هریس رای نخواهیم داد. هریس به دلیل عدم حضور در رقابت‌های انتخاباتی درون حزبی چهره سفیدی دارد و مورد تخریب واقع نشده است. اما ترامپ از سال ۲۰۱۶ مورد انتقاد و تخریب رسانه‌های دموکرات و هواداران آنها بوده است.
به اعتقاد قهرمانپور چند عامل می‌تواند ۵ درصد برتری هریس را برعکس کند و شکست او را رقم بزنید که عبارتند از: کاهش حضور هوادارن هریس در پای صندوق‌های رای در ایالت‌های شناور و در مقابل افزایش حضور حامیان ترامپ در پای صندوق‌های رای؛ ناتوانی سران حزب دموکرات نظیر اوباما و بیل کلینتون در متقاعد کردن بخشی از کاتولیک‌ها و کارگران سفید پوست ایالت پنسیلوانیا برای رای دادن به خانم هریس و اشتباه یا گاف بزرگی از جانب دموکرات‌ها مثل زباله خطاب کردن طرفداران ترامپ که می‌تواند مورد استفاده کمپین ترامپ قرار بگیرد.
وی در خصوص نقاط مثبت ترامپ نیز می‌گوید: ترامپ در دو موضوع اقتصاد و مهاجرت که جزو دغدغه‌های اصلی رای دهندگان است دست برتر را دارد؛ بنابراین می‌تواند میزان قابل توجهی از آرای مردد را به سوی خود جذب کند. از سوی دیگر ترامپ تنها رئیس جمهوری است که در ۷۰ سال اخیر آمریکا را وارد هیچ جنگی در خارج از خاک آمریکا نکرده است. کاهش اشتغال در برخی ایالت‌های شناور نظیر پنسیلوانیا و میشیگان به عملکرد دموکرات‌ها نسبت داده می‌شود. در نتیجه کارگران سفید پوست در این مناطق تمایل زیادی برای رای دادن به ترامپ دارند. کاتولیک‌ها از مواضع هریس در مورد سقط جنین تا حدی ناراضی اند.
به اعتقاد برخی رسانه‌ها از جمله سی ان ان که نزدیک به دموکرات‌ها است، گاف بایدن در زباله خطاب کردن طرفداران ترامپ کار را برای هریس خراب کرده است. هر چند کاخ سفید در بیانیه‌ای اعلام کرد منظور بایدن همه طرفداران ترامپ نبوده است ولی اظهارات بایدن آثار منفی خود را بر جای گذاشته است.