گفتمان زاگرس: از گستره ۲ میلیون هکتاری استان ایلام یک میلیون و ۷۰۰ هزار هکتار آن را اراضی طبیعی تشکیل داده است. ۱۴۳ هزار هکتار از اراضی طبیعی استان ایلام تحت مدیریت اداره کل حفاظت محیط زیست قرار دارد. به طور کلی طبق بررسی‌های به عمل آمده پستانداران حمایت و حفاظت شده در ایلام شامل پلنگ، قوچ ومیش، آهو، سیاه گوش، خرس قهوه‌ای، روباه شنی، و…هستند و کل و بز، سمور، سنجاب، گرگ، کفتار، شغال، روباه معمولی گورکن، گراز، خرگو، تشی از دیگر گونه‌های پستانداران در ایلام است.
گوزن زرد ایرانی از گونه‌های بسیار نادر و کمیاب کشور است که نسل در حال انقراضی است ولی احیا و تکثیر این گونه‌های با ارزش در استان ایلام باعث حفظ نسل این گونه شده است. سایت تکثیر و احیای گوزن زرد ایرانی «مانشت و قلارنگ» ایلام دارای ۴۰ هکتار گستره است و این سایت سال ۸۶ با انتقال ۶ رأس گوزن بالغ از جزیره اشک دریاچه ارومیه کار خود را شروع کرد.
سال ۹۵ برای اولین بار تعداد ۱۰ رأس از گوزن‌های بالغ سایت مانشت و قلارنگ به استان یزد منتقل شد و در سه مرحله شامل چهار رأس در سال ۹۶، تعداد ۱۷ رأس در بهمن ماه سال ۹۸ و ۲۰ رأس در سال گذشته به استان خوزستان انتقال یافتند.
نگهداری ۳۷ گونه گوزن زرد ایرانی در ایلام
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان ایلام با اشاره به پرورش ۳۷ رأس گوزن زرد ایرانی در سایت احیا گوزن زرد ایرانی مانشت و قلارنگ، گفت: مناطق مانشت و قلارنگ دو منطقه حفاظت شده استان ایلام هستند که در این مناطق شرایط برای زندگی گونه‌های نادر جانوری فراهم شده است.
علیرضا محمدی بیان کرد: این سایت از موفق‌ترین سایت‌های احیای این گونه در کشور است، از سال ۹۴ تاکنون ۵۵ رأس گوزن به استان‌های خوزستان، اردبیل و یزد انتقال داده شده‌اند.
محمدی افزود: سال گذشته سازمان محیط زیست مجوز انتقال چهار رأس گوزن بالغ از سایت استان ایلام به اردبیل را صادر کرد، پارسال ۲ رأس گوزن نر و ماده از ایلام به اردبیل منتقل شدند و امسال ۲ رأس دیگر نیز انتقال یافتند.
وی به انتقال ۲ رأس گوزن بالغ سایت مانشت و قلارنگ ایلام به اردبیل طی روزهای اخیر خبر داد و اظهار داشت: این ۲ گوزن ماده بالغ پنج و هفت ساله هستند که به سایت تکثیر و احیای اردبیل منتقل شدند.
وی اضافه کرد: گوزن‌های انتقال یافته به اردبیل جوان بوده و دارای قابلیت باروری و زادآوری هستند.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان ایلام اظهار کرد: گوزن‌های این سایت همه ساله در فصل شهریور اقدام به جفت گیری می‌کنند و در فصل بهار سال بعد نیز نوزادان این وحوش به دنیا می‌آیند و فرایند تولد گوساله‌ها تا اواخر خرداد یا اوایل تیرماه ادامه دارد.
با توجه به شرایط جغرافیایی و محیطی مناسب، زادآوری به موقع و مطلوب، حفظ خلق و خوی طبیعی و وحشی ونبود تلفات و مریضی (در حد صفر)، در زمره موفق ترین سایت‌های تکثیر و احیا گونه‌های در معرض خطر در کشور است.
استان ایلام از شرایط مطلوبی جهت نگهداری و تکثیر و احیای گوزن زرد ایرانی برخوردار است. این طرح که چند سالی است در استان ایلام آغاز شده به خوبی اجرایی شده و هم اکنون تعداد گوزن‌های زرد ایرانی سال به سال در حال افزایش است.
به دلیل تنوع آب‌وهوایی در استان ایلام، تنوع جانوری بالایی در استان وجود دارد به طوری که تاکنون ۲۰۰ گونه پرنده، ۴۴ گونه پستاندار، ۱۰۰۰ گونه گیاهی، ۴۱ گونه ماهی، ۴۸ گونه خزنده و ۷ گونه دوزیست در سطح استان شناسایی شده است.