گفتمان، طاهر جمشیدزاده: گردشگری به عنوان یکی از بزرگترین صنایع در جهان، باعث ایجاد رشد اقتصادی پایدار، اشتغال زایی و بهبود توسعه اجتماعی و همچنین ترویج صلح خواهد شد. این صنعت پول ساز در سال ۲۰۱۷ میلادی برای هفتمین سال متوالی، رشد اقتصادی ۴.۶ درصدی را به خود اختصاص داده است؛ یعنی فراتر از رشد جهانی اقتصاد ( حدود ۳ درصد) و دیگر صنایع بزرگ، این به این معنی است که رشد تولید ناخالص داخلی صنعت گردشگری ۵۰ درصد بیشتر از اقتصاد جهانی بوده و همچنین از هر ۱۰ شغل در جهان یک شغل مربوط به گردشگری است.
امروزه از گردشگری فرهنگی به عنوان یکی از بزرگترین و سریع‌ترین بخش‌های در حال رشد گردشگری یاد کرده‌اند. نمی‌توان نقش مهم گردشگری و فرهنگ را در فرایندهای ایجاد تصویر و شکل دهی به محیط برای تأمین نیازهای مصرف کنندگان انکار کرد. همچنین گردشگری فرهنگی آیتم و مؤلفه بسیار مهمی در گردشگری است؛ میزان دارایی‌ها، امکانات و افراد مختلف درگیر در فعالیت‌های گردشگری فرهنگی، نشان از اهمیت گردشگری فرهنگی در صنعت گردشگری دارد. اما این صنعت هنوز در کشور ایران و به ویژه استان‌های با غنای فرهنگی، چندان مورد شناسایی و توسعه قرار نگرفته است؛ از این لحاظ نویسنده این مکتوب در پی آن است تا گام‌های توسعه گردشگری فرهنگی را در روستاهای استان ایلام که از قدمت فرهنگی بالایی در طول تاریخ برخوردار است شناسایی و مورد تجزیه و تحلیل قرار دهد.
تغییرات در درک انسان‌ها از روستا به عنوان محیطی آرام برای تمدد اعصاب و تجدید انرژی باعث ایجاد مفهومی به نام گردشگری روستایی شد؛ گردشگری روستایی به عنوان یک راهبرد و استراتژی برای توسعه روستاها با هدف رشد اقتصاد کشاورزی و با هدف حفظ ساختارهای سنتی به وجود آمد؛ به عنوان مثال در اروپا گردشگری روستایی، راه حلی برای مشکلات اجتماعی- اقتصادی روستا و حمایت و تشویق گسترده از صنایع است؛ به طوری که در دهه‌های اخیر گردشگری روستایی به عنوان یک رویکرد اصلی در توسعه روستایی و کاهش فقر و شکستن گسل و شکاف آن به رسمیت شناخته شده است و در بسیاری از کشورها به عنوان یک محرک برای احیای اقتصاد روستایی در نظر گرفته می‌شود؛ زیرا می‌تواند به روند کاهش فاصله بین مناطق شهری و روستایی، ارتقاء اشتغال روستایی، تحریک توسعه صنایع مرتبط و احیاء فرهنگ روستایی کمک نماید.
مدیران استان ایلام در حوزه میراث فرهنگی و گردشگری با توجه به نبود صنایع لازم برای پیشرفت و توسعه ایلام و به دلیل اینکه استان ایلام مثل استان‌های لرستان، کردستان، چهارمحال و بختیاری، سیستان و بلوچستان، کهیلویه و بویراحمد به حاشیه فرایند توسعه رانده شده و استان ها و کلان شهرهایی چون تهران، اصفهان، مرکزی، تبریز، خراسان، اهواز با صنایع بزرگ و کوچک سر برآورده و کمتر به استان کمتر برخوردار از مواهب توسعه نظیر ایلام، لرستان، کردستان و…پرداخته و توجه می شود؛ که مسئولان استان ایلام با عنایت به نبود صنایع لازم برای پیشرفت و توسعه استان، نسبت به ایجاد یا بهبود زیرساخت‌های لازم برای جذب و ورود گردشگران به استان تمهیدات لازم را اتخاذ کرده و بیندیشند؛ با این وجود برنامه‌ریزی‌های لازم برای بهبود سطح امنیت گردشگران « مانند ایمنی‌سازی جاده‌ها و معابر ،عبور گردشگران به ویژه گردشگران مذهبی کشور همسایه عراق که برای زیارت امام هشتم شیعیان،حضرت امام رضا-ع- و حضرت معصومه-س- به ایران می‌آیند و همچنین برای توسعه توریسم مذهبی در ایام اربعین که استان ایلام پیشانی عتبات عالیات است و بیش از یک دهه است که با توجه به آمارهای مستند و ثبت شده در وزارت کشور بیشترین تردد زائران کشور از مرز بین المللی مهران صورت می‌پذیرد.
» در کنار بهسازی و ایجاد زیرساخت‌های لازم در جهت توسعه گردشگری فرهنگی در روستاها که ضرورتی اجتناب ناپذیر است و همچنین روستاهایی که قابلیت توسعه این نوع از گردشگری را دارند به عنوان سایت گردشگری فرهنگی در استان انتخاب شوند و در مرحله بعد نیز که شامل مرحله « نهادی- حمایتی» است؛ ارائه تسهیلات بانکی جهت توسعه فعالیت‌های گردشگری به روستاییان و معرفی فرصت‌های سرمایه‌گذاری در روستاهای گردشگری به سرمایه‌گذاران بومی، داخلی و خارجی به عنوان مهم‌ترین راهکارها در این زمینه انتخاب می‌شوند؛ در این خصوص پیشنهاد می‌شود که سازمان‌های دست‌اندرکار با تسهیل نمودن و فراهم کردن اعتبارات و منابع مالی لازم برای روستاییان و افراد علاقمند به توسعه گردشگری در روستا کمک نمایند و با ایجاد چارچوب‌های لازم شناسایی و معرفی فرصت‌های سرمایه‌گذاری نسبت به جذب سرمایه‌های بومی، داخلی و خارجی به توسعه و گسترش در روستاهای استان ایلام مبادرت ورزیده و کمک نمایند که در اولویت نخست آموزش و نوآوری باید در رأس کار قرار بگیرد و در مرحله بعد پژوهش جهت دستیابی به توافق و اجماع نظر خبرگان در جهت گام های بعدی شناسایی گردد که در سطور به آن اشاره نگردید و در نهایت مرحله « فرهنگی- تبلیغاتی» است؛ راهکارها و توجه بیشتر به المان‌ها و مؤلفه های فرهنگی و معماری‌های خاص روستایی، مراکز بوم گردی و خانه های روستایی( مسجد- حمام های عمومی، سرویس بهداشتی، پل ها و…) احیاء و توسعه صنایع دستی فراموش شده در روستاها به عنوان راهکارهای مهم در این زمینه اولویت بندی شوند.
با توجه به اهمیت بالای معماری خاص روستایی در جذب گردشگرانی که به قصد گردشگری فرهنگی و به تعبیری بازدید از اماکن و میراث فرهنگی موجود ر روستاها به این مناطق سفر می‌کنند؛ پیشنهاد می‌شود که تمهیدات لازم از سوی مدیران و سازمان‌های مرتبط در جهت حفظ آثار فرهنگی و ابنیه های تاریخی و همچنین لحاظ کردن معماری خاص روستایی در ساخت خانه‌های روستایی و نیز بازسازی و مرمت آثار تاریخی موجود در روستاها و برگزاری نمایشگاه‌ها و جشنواره‌های صنایع دستی و موسیقی و رقص‌های محلی به جذب گردشگر و سرانجام توسعه گردشگری فرهنگی در ایلام کمک نمایند؛ با این وجود نقش سازمان‌های غیردولتی اعم از سازمان‌های اجتماع محور، سازمان‌های مردم نهاد ( N.G.O) ها و دیگر سازمان‌های مرتبط را نیز نمی‌توان نادیده گرفت.
توریسم واقع و رخدادی است که از دیرباز در جوامع انسانی و به تدریج در طی مراحل تاریخی مختلف به موضع فنی، اقتصادی و اجتماعی کنونی خود رسیده است. طی دهه‌های گذشته نه تنها صنعت گردشگری رشد سریع را تجربه نموده، بلکه مناطق گردشگری جهان نیز تغییرات بسیاری را متحمل شده و به طور قابل ملاحظه‌ای متنوع گشته‌اند. در این میان گردشگران فرهنگی که در جستجوی میراث فرهنگی و طبیعی ملت‌ها گزینه پایدار در بخش صنعت گردشگری بدل شده‌اند؛ دارای چارچوب مستقل و روش‌های عملی خاص خود است. شاید بتوان این نوع گردشگری را به عنوان الگویی که به کشف و تطابق تمام فعالیت‌های فرهنگی منتهی می‌شود تعریف کرد. در حال حاضر یونسکو از این مسئله نگران است که گردشگران میراث فرهنگی و طبیعی از کشورهای میزبان بهره‌برداری می‌کنند و این موضوع طبیعتاً بر زندگی اجتماعی فرهنگی و اقتصادی جامعه افزوده می‌شود.
توریسم فرهنگی با اهداف ماهوی آن یعنی حفاظت از میراث فرهنگی، التزام به توسعه جوامع محلی و مفهوم توسعه پایدار است و حتی می‌توان گفت که بیشترین سازگاری را با نظام‌های سیاسی دارا است. توسعه گردشگری در ایجاد تغییرات فرهنگی و اجتماعی شهری ایلام تأثیر دوچندانی دارد؛ با توسعه هرچه بیشتر گردشگری در شهری ایلام، تغییرات فرهنگی -اجتماعی نیز افزایش خواهد یافت. بیشترین ساکنان ایلام و شهرها و روستاهای آن پشتیبان رشد و توسعه گردشگری هستند و شواهد اندکی یافت می‌شود که نشان دهنده دیدگاه‌ها و نگرش های دگر اندیشانه نسبت به گردشگری با وجود سطح بالای گردشگری منفی باشد. این رویکرد و برداشت مثبت از این باور ساکنان ایلام ناشی می‌شود که گردشگری باعث رشد و گسترش جامعه، ارتقای بازارهای صنایع دستی، تولید در بازار و بالأخره، باعث خوشبختی و رفاه پیکره جامعه و خاصه استان قهرمان و مقاوم ایلام می شود.