گفتمان زاگرس: لایحه ایجاد منطقه آزاد مهران ابتدا در مجلس دهم تصویب شد اما به دلیل اختلاف نظر با شورای نگهبان در اردیبهشت ۱۳۹۹ به مجمع تشخیص مصلحت نظام ارجاع گردید .
در سال ۱۴۰۲، کارگروه تخصصی شورای عالی مناطق آزاد با ایجاد این منطقه موافقت کرد و پرونده برای تصویب نهایی به هیات دولت و مجلس ارسال شد .
در دیماه ۱۴۰۲، دبیر شورای عالی مناطق آزاد اعلام کرد که به زودی اعضای هیات مدیره و مدیرعامل منطقه آزاد مهران منصوب خواهند شد .
مطالعات طرح جامع منطقه آزاد مهران تا ۶۴ درصد پیشرفت داشته و فاز اول آن در سال ۱۴۰۳ عملیاتی میشود .
اما با گذشت نزدیک به سه سال از تصکیب این طرح مهم اقتصادی و با وجود امیدهایی که در دل مردم استان جوانه زد ، اما این طرح اثر گذار همچنان بر روی کاغذ قرار گرفته و با وجود تعیین زمین و سایر ملزومات فیزیکی ، منطقه آزاد صرفا در یک اتاق استیجاری ، یک مدیر اجرایی و یک تابلو خلاصه شده است
از اینرو با روی کار آمدن دولت جدید و تجلی توسعه و عملگرایی در شعار مدیران استانی و کشوری ، با هدف توسعه استان بر بستر مزایای بالقوه آن که منطقه آزاد مهران یکی از برجسته ترین آنهاست ، پیشنهاداتی برای عملیاتی شدن این مهم ارایه می گردد
نقش منطقه آزاد مهران در توسعه ایلام
موقعیت استراتژیک:
مهران در مرکز مناطق آزاد مرزی غرب کشور قرار دارد و کمتر از ۲۰ کیلومتر با شهرهای کردنشین عراق (بدره و زرباطیه) فاصله دارد. این منطقه میتواند به دروازه مدیترانه از طریق کریدور TIR به بندر لاذقیه تبدیل شود .
ظرفیتهای اقتصادی
– حجم تجارت مرز مهران در سال گذشته حدود ۱.۶ میلیارد دلار بود .
– در نیمه نخست ۱۴۰۲، ۱.۴۶۵ میلیون تن کالا به ارزش ۸۲۲ میلیون دلار از این مرز صادر شد .
– استان ایلام رتبه دوم منابع گازی و سوم منابع نفتی کشور را داراست .
پیوندهای فرهنگی
همگونی فرهنگی، مذهبی و زبانی مردم ایلام با ساکنان استانهای کوت، دیاله و بغداد عراق .
زیرساختهای موجود
– بزرگترین پایانه مرزی کشور
– بازارچه مرزی فعال
– دو بزرگراه کربلا و امیرالمومنین
– اتصال آینده به راهآهن سراسری
.گردشگری:
مرز مهران سالانه پذیرای حدود ۶ میلیون زائر اربعین است که ۶۰% زائران دو کشور از این مرز تردد میکنند .
راهکارهای توسعه منطقه آزاد مهران
۱. تصویب طرح جامع
– تکمیل مطالعات ۶۴ درصدی طرح جامع و توجه به تمام ابعاد توسعه (جغرافیایی، کالبدی، اقتصادی، زیرساختی، فرهنگی-اجتماعی و نهادی) .
۲. تعیین هیات مدیره متخصص
– انتصاب فوری اعضای هیات مدیره و مدیرعامل با تاکید بر تخصص و تجربه در مدیریت مناطق آزاد .
– پرهیز از سیاسی کاری و جانشین پروری تدریجی نیروهای بومی .
۳. افزایش جغرافیای منطقه آزاد
– توسعه سایت ۷۰۰۰ هکتاری منطقه آزاد با توجه به ۷۰% ظرفیت بارگذاری نشده آن .
– ایجاد سایت مشترک در دو سوی مرز با عراق در شهرستان بدره .
۴. جذب سرمایه گذار و واگذاری زمین
– انعقاد تفاهمنامه با هلدینگ خلیجفارس برای راهاندازی پارک پتروشیمیایی .
– استفاده از ظرفیتهای استان در صنایع پایین دستی نفت، گاز و پتروشیمی .
۵.تصویب بازارچه دو جانبه
– توسعه بازارچه مرزی موجود به عنوان پشتوانه قوی برای منطقه آزاد .
– تسهیل مبادلات مرزی با توجه به همگرایی فرهنگی و مذهبی منطقه .
۶. تسهیل واردات خودرو
– استفاده از تجربه مناطق آزاد دیگر مانند ارس که واردات خودروهای سواری و سنگین را آغاز کرده است .
– اجازه تردد خودروهای وارداتی در سطح استان برای تقویت گردشگری و خدمات .
منطقه آزاد مهران با دارا بودن مزایای منحصر بفرد خود از ظرفیت لازم برای تبدیل به هاب صادرات تولید محور غرب کشور را داراست ، اما نگاه حاشیه ای به این پتانسیل ارزشمند از سوی دولت ها ، آن را به گوشه رینگ‌فراموشی انداخته است.
انتظار می رود استاندار ایلام ، که با نگاه توسعه محور ، برنامه ریزی و عملگرایی پای در میدان مدیریت استان گذاشته است با نگاهی متفاوت تر از قبل به منطقه ازاد مهران نگریسته و آن را در بطن برنامه های توسعه استان قرار دهد.
چرا که منطقه آزاد مهران با دارا بودن تمامی مولفه های لازم برای تبدیل شدن به یک منطقه آزاد نسل ششم (همگرایی منطقهای، ساختار اداری پیشرفته، سیاستهای ترجیحی اقتصادی) ، میتواند به مهمترین قطب اقتصادی غرب کشور تبدیل شود.
موفقیت این پروژه مستلزم مدیریت تخصصی، سرعت در اجرا و پرهیز از سیاسی کاری است.
با تحقق این شرایط، مهران خواهد توانست همان نقشی را برای ایلام ایفا کند که چابهار برای سیستان و بلوچستان داشته است .
ثبت دیدگاه