اجتماعی
| 1 هفته قبل

رسانه؛ موتور محرک پیشرفت یا گرفتار در روزمرگی؟

به گزارش گفتمان زاگرس ، رسانه در ذات خود نه تنها ابزار انتقال خبر، بلکه سازه‌ای کلیدی در ساخت و هدایت افکار عمومی و ایجاد بستر اجتماعی برای پیشرفت محسوب می‌شود. با این حال، پرسش اساسی امروز این است که آیا رسانه توانسته جایگاه واقعی خود را به عنوان «موتور محرک روایت پیشرفت» حفظ کند، یا آن‌که در گرداب روزمرگی، گرفتار تکرار بی‌وقفه اخبار و گزارش‌های بدون عمق شده است؟

رسانه‌های پویا و خلاق، همواره در تاریخ معاصر نقش تعیین‌کننده‌ای در شکل‌دهی جریان‌های اجتماعی و هدایت افکار مردم ایفا کرده‌اند؛ از مطبوعات دوره مشروطه که با انتشار اندیشه‌های نو، بذر آزادی‌خواهی را پاشیدند تا رسانه‌های پس از انقلاب اسلامی که روایت مقاومت و خوداتکایی را به متن جامعه آوردند. با این حال، در عصر سرعت و شبکه‌های اجتماعی، خطر تبدیل شدن رسانه به «نقال روزمره‌نگر» بیش از گذشته احساس می‌شود؛ جایی که تیتر‌های شتاب‌زده، نادیده گرفتن تحلیل‌های عمیق، و غفلت از پی‌گیری پرونده‌های مهم به یک عادت خطرناک بدل شده است.

یک رسانه توسعه‌گرا مأموریت خود را فراتر از بازتاب روزانه وقایع می‌داند. چنین رسانه‌ای با بهره‌گیری از تحقیقات میدانی، مصاحبه‌های تخصصی، داده‌های رسمی و مستندات تاریخی، نه تنها خبر را منتقل می‌کند بلکه معنای خبر را کشف، تحلیل و در مسیر افق‌سازی به مخاطب ارائه می‌کند. این همان نقطه تمایز میان «روایت پیشرفت» و «تکرار روزمره» است. روایت پیشرفت یعنی ساختن چارچوب ذهنی و عاطفی که جامعه را به سمت برنامه‌ریزی بلندمدت، مشارکت فعال و احساس مسئولیت سوق دهد.

در استان‌هایی مانند کرمانشاه، که هم‌زمان با ظرفیت‌های بزرگ اقتصادی و فرهنگی، با چالش‌های ساختاری روبه‌رو هستند، رسانه می‌تواند بر اساس گزارش‌های مستند از وضعیت اشتغال، زیرساخت‌های صنعتی، کیفیت آموزش، و شاخص‌های توسعه انسانی، مسیر مطالبه‌گری منظم و هدفمند را طرح‌ریزی کند. این طرح‌ریزی به معنای جلب توجه مسئولان به شکاف‌ها و هم‌زمان ارائه تصویر روشن از فرصت‌ها، توانمندی‌ها و الگو‌های موفق داخلی و خارجی است.

جایگاه رسانه در این فرآیند نه در بازتاب منفعلانه داده‌ها، بلکه در «تبدیل اطلاعات به نقشه راه» است. اینکه رویداد‌های پراکنده را کنار هم بنشاند تا خط اصلی حرکت جامعه را آشکار کند و روایت پیشرفت را جایگزین خبر خام کند، امری است که تنها از رسانه‌های حرفه‌ای و متعهد برمی‌آید. چنین رسانه‌ای باید به اصولی مانند توازن میان سرعت و دقت، وفاداری به حقیقت، اولویت‌بندی موضوعات مهم و پرهیز از انحراف به حواشی را پایبند باشد.

امروز که حجم اطلاعات به شکل بی‌سابقه‌ای افزایش یافته و مخاطب در معرض سیل داده‌ها قرار گرفته، رسالت رسانه بر ایستادن در برابر سطحی‌نگری و حرکت به سوی ژرف‌کاوی مضاعف است. تنها در این حالت است که رسانه به موتور محرک پیشرفت تبدیل می‌شود؛ موتوری که با سوخت آگاهی و تحلیل، چرخ توسعه را به حرکت درمی‌آورد، نه ماشینی که تنها کیلومترشمار روز‌های گذشته را ثبت کند.

در نهایت، آینده‌نگری در رسانه نیازمند بازنگری در عادت‌های تولید محتواست. برنامه‌ریزی برای پرونده‌های ویژه، تقویت روزنامه‌نگاری تحقیقی، استفاده از ابزار‌های نوین داده‌کاوی، و هم‌افزایی با نهاد‌های علمی و پژوهشی، می‌تواند رسانه را از اسارت روزمرگی رهایی بخشیده و آن را در جایگاه واقعی‌اش به عنوان پیشران توسعه و حامل روایت پیشرفت تثبیت کند. این مسیر نه راهی کوتاه، بلکه فرآیندی مستمر و نیازمند ثبات، تخصص و ایمان به نقش سازنده اطلاع‌رسانی است.