گفتمان زاگرس: چند ماهی است که ویروس تب برفکی بار دیگر دامداری‌های کشور، به‌ویژه در استان تهران، را درگیر کرده است. این‌بار اما خبرها نگران‌کننده‌تر از همیشه‌اند؛ چراکه سخن از ظهور سویه جدیدی از این ویروس در میان است.
به گزارش سرویس اقتصادی «تابناک»، سازمان خواروبار و کشاورزی ملل متحد (FAO) در فروردین‌ماه امسال طی اطلاعیه‌ای نسبت به شیوع سویه تازه‌ی SAT1 از ویروس تب برفکی در عراق هشدار داد و از کشورهای خاورمیانه خواست تدابیر فوری پیشگیرانه اتخاذ کنند.
اما به گفته‌ی فعالان صنعت دامپروری، در حالی که انتظار می‌رفت وزارت جهاد کشاورزی و سازمان دامپزشکی کشور با تأمین به‌موقع واکسن و واکسیناسیون گسترده از ورود این ویروس جلوگیری کنند، اقدامات پیشگیرانه در عمل با تأخیر همراه شد. مسئولان دولتی البته معتقدند کم‌کاری‌ای رخ نداده و بخشی از مسئولیت بر دوش دامداران است که باید آگاهی و آمادگی خود را افزایش می‌دادند.
با این حال، خبرهای غیررسمی حکایت از این دارد که نخستین نشانه‌های آلودگی به سویه‌ی جدید در اردیبهشت‌ماه و در استان کرمانشاه مشاهده شد. به‌تدریج موارد تازه‌ای از ابتلا در دامداری‌های سنتی و صنعتی سراسر کشور گزارش گردید تا اینکه در ابتدای پاییز، استان تهران به ویژه دامداری های اسلامشهر نیز درگیر تب برفکی با سویه جدید شدند. گله‌های زیادی از بین رفتند و بخشی از دام‌های مولد یا تلف شدند یا راهی کشتارگاه‌ها، و بدین‌ترتیب خسارتی عظیم به زنجیره تولید گوشت و شیر کشور وارد آمد. کارشناسان هشدار می‌دهند این زیان، به‌زودی تأثیری محسوس بر صنعت لبنیات خواهد گذاشت، چراکه بازسازی چرخه‌ی تولید تا رسیدن گوساله‌های تازه‌متولد‌شده به دام شیرده، حدود دو سال زمان می‌برد.
اما اکنون، طبق سندی که در ادامه ملاحظه می کنید، سویه دیگری از تب برفکی یعنی SAT2 نیز در برخی دامداری‌ها شناسایی شده و احتمال شیوع آن وجود دارد؛ در حالی‌که مسئولان سازمان دامپزشکی از کنترل اوضاع سخن می‌گویند. مسئله‌ی جدید، نگرانی از کمبود واکسن متناسب با سویه SAT2 و تداخل احتمالی آن با واکسن‌های قبلی است؛ موضوعی که دامداران خواستار شفاف‌سازی فوری در مورد آن هستند.
سید احمد مقدسی، رئیس هیأت‌مدیره انجمن گاوداران کشور، در گفت‌وگویی با تابناک ضمن هشدار نسبت به گسترش بیماری، خبر از شناسایی موارد ابتلا به تب برفکی در استان اصفهان داد؛ استانی که با تولید روزانه حدود شش‌هزار تُن شیر، قلب تولید لبنیات کشور به‌شمار می‌رود. به‌گفته‌ی او، در حال حاضر استان‌هایی نظیر تهران، البرز، قم و اردبیل نیز درگیر تب برفکی‌اند. اگرچه روند شیوع تا حدی کنترل شده، اما هنوز از ریشه‌کنی کامل خبری نیست.
مقدسی همچنین در خصوص شیوع این ویروس به گله های دولتی نیز گفت: در حال حاضر دامداری دشت مغان در استان اردبیل ـ متعلق به وزارت جهاد کشاورزی نیز آلوده شده است.
وی پیش‌تر در گفت‌وگویی جنجالی با «تابناک» مدعی شده بود که ورود ویروس تب‌برفکی به دامداری‌های کشور تعمدی بوده است؛ ادعایی که بازتاب گسترده‌ای میان فعالان این حوزه داشت.
در سطح مجلس نیز محمدجواد عسگری، رئیس کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی مجلس شورای اسلامی، با انتقاد تند از عملکرد دستگاه‌های مسئول به خبرنگار تابناک گفت: «به دلیل کوتاهی و بی‌توجهی در پیشگیری، امروز با یک اپیدمی در میان دام‌های سنگین روبه‌رو هستیم. تنها در استان تهران ۱۷۰۰ رأس تلفات قطعی ثبت شده، ۵ هزار دام حذف گردیده و بیش از ۲۲۰ هزار رأس آلوده‌اند.»
او با اشاره به هشدار صریح سازمان فائو در فروردین‌ماه افزود: «درحالی‌که دنیا از خطر شیوع خبر داد، لازم بود وزارت جهاد کشاورزی و سازمان دامپزشکی مراقبت‌های لازم را به‌موقع انجام دهند. متأسفانه این کار صورت نگرفت و اکنون باید پاسخگو باشند.»
عسگری تأکید کرد مجلس موضوع را به‌صورت جدی دنبال می‌کند و خواستار برخورد قانونی با مقصران و مسببان ترک فعل در این ماجرا شد. او تصریح کرد: «از دست رفتن دام‌های مولد به معنای از دست دادن میلیون‌ها لیتر شیر است. فقط دام‌های آلوده‌شده روزانه حدود ۷ میلیون لیتر شیر تولید می‌کردند که اکنون از چرخه تولید خارج شده است. پرسش اینجاست که با این وضعیت، تکلیف امنیت غذایی کشور چیست؟»
رئیس کمیسیون کشاورزی مجلس خاطرنشان کرد: باید بلافاصله واکسن مورد نیاز را برای کنترل این بیماری وارد و پیگیری‌های لازم صورت می‌گرفت. اینها کوتاهی و ترک فعل است و با شدت با آنها برخورد می‌کنیم.