اقتصادی
| 5 ساعت قبل

فرونشست زمین؛ بحرانی خاموش با پیامدهای غیرقابل جبران

به گزارش گفتمان زاگرس، سازمان ملل از فرسایش خاک و فرونشست زمین، با عنوان «جذام زمین» یاد می‌کند؛ بیماری‌ای که در آن بخش‌هایی از زمین بلعیده می‌شود. در حال حاضر بعد از سیل و زلزله، فرونشست زمین یکی از مهم‌ترین ابرچالش‌های کشور است که هر روز بی‌سروصدا بخشی از زمین را می‌بلعد.

البته با پیش‌بینی شرایط جوی می‌توان برای وقوع سیل آماده بود و یا با استحکام بخشی به سازه‌های ساختمانی از بروز خسارت‌های سنگین در زلزله جلوگیری کرد اما متاسفانه هیچ اقدامی برای فرونشست زمین در دشت‌های بزرگ ایران انجام نمی‌گیرد.

در سال‌های گذشته خبرها و تصاویر وحشتناکی از فرو نشست زمین و همچنین فروچاله‌ها در شهرهای مختلف کشور منتشر شده است؛ فروچاله‌هایی که به‌دلیل سست شدن زمین و برداشت آب‌های زیرزمینی هر روز در حال گسترش‌ هستند.

طبق آمارهایی که در گذشته اعلام شد، مساحتی معادل ۵ درصد از خاک ایران (حدود ۸۰ هزار کیلومتر مربع)  با ۳۶۰ منطقه دچار فرونشست است. نتایج یک تحقیق جدید نشان می‌دهد که ایران، دومین کشور دنیا از نظر نرخ و سومین کشور از نظر مساحت فرونشست در جهان است. این فرونشست،‌ در برخی از دشت‌ها حتی به ۳۶ سانتی‌متر رسیده است. با مقایسه این آمارها به عمق فاجعه فرونشست زمین در ایران پی‌می‌بریم؛ فاجعه‌ای که از دهه ۸۰ آغاز شده است.

در این زمینه «سعید داودی‌نیا» معاون برنامه‌ریزی و امور اقتصادی سازمان جهاد کشاورزی استان چهارمحال و بختیاری، فرونشست زمین را یکی از جدی‌ترین بحران‌های زیست‌محیطی کشور خواند و اظهار کرد: برداشت بی‌رویه از آب‌های زیرزمینی و خشکسالی‌های ممتد، دلیل اصلی این پدیده است که امنیت غذایی و اجتماعی را تهدید می‌کند.

وی، با بیان اینکه این بحران نه‌تنها زیرساخت‌ها و بناهای تاریخی را تخریب می‌کند، بلکه به گفته کارشناسان حتی می‌تواند منجر به فعال‌سازی گسل‌های زلزله‌خیز شود، تصریح کرد: از دهه ۱۳۵۰ تاکنون، استفاده بیش از حد از منابع آب زیرزمینی، کاهش بارش‌ها و کشت محصولات آب‌بر، شرایط را بحرانی کرده است.

معاون برنامه‌ریزی و امور اقتصادی سازمان جهاد کشاورزی استان چهارمحال و بختیاری با اشاره به وسعت بحران تاکید کرد: طبق گزارش‌ها، ۳۰ استان از ۳۱ استان کشور با درجات مختلفی از فرونشست مواجه هستند.

وی در بخش دیگری از سخنان خود به اقدامات کنترلی اشاره کرد و یادآو شد: تجهیز چاه‌ها به سیستم هوشمند، مسدود کردن چاه‌های غیرمجاز که سال گذشته حدود ۲۰ هزار حلقه از آن‌ها بسته شد و اجرای پروژه‌های آبخیزداری از جمله این اقدامات است.

داودی‌نیا در پایان هشدار داد که فرونشست زمین یک بحران ملی با ابعاد گسترده است و اگر روند فعلی ادامه یابد، بازگرداندن وضعیت آبخوان‌ها غیرممکن و پیامدهای آن جبران‌ناپذیر خواهد بود.