اکنون که تحریم های ظالمانه دشمن راه های فروش نفت و فراورده های نفتی را مسدود کرده است ، کارشناسان کشاورزی تولید و فراوری زعفران مشهور به طلای سرخ را جایگزین مناسبی برای درآمدهای نفتی از یک سو و ایجاد اشتغال و ثروت آفرینی از سوی دیگر در کشور و شهرستان گچساران مشهور به بام نفتی ایران ذکر می کنند.
به گزارش گفتمان زاگرس:اگرچه ایران هم اکنون ۸۹درصد از زعفران جهان را تولید می کند اما تلاش برای افزایش تولید در واحد سطح و پیشگیری از خام فروشی با توجه به اینکه امکان تبدیل این محصول ارزشمند به ده ها دارو وجود دارد از راهکارهای افزایش درآمد این محصول است.
در حالی که ایران روزگاری تولید کننده انحصاری محصول زعفران بود اما هم اکنون میانگین تولید محصول زعفران در کشورهایی مانند اسپانیا، هند، پاکستان و افغانستان به ترتیب ۱۸ و۱۷ و ۱۰ و ۹ کیلوگرم در هر هکتار است اما میانگین میزان تولید طلای سرخ در ایران۴.۸ کیلوگرم در هر هکتار است.
با توجه به اینکه قیمت هر کیلوگرم زعفران در ایران براساس نوع آن ۵۰ تا ۱۱۰ میلیون ریال است این محصول می تواند درآمد قابل توجهی نصیب بهره برداران کند.
نیاز کم به آب ، صادرات محور بودن، ارزش‌های پرشمار غذایی و دارویی از مزایای زعفران است که امکان کشت آن در بسیاری از نقاط کشور را فراهم کرده است.
بر اساس آمار اعلام شده پارسال ۵۰۰ تن زعفران در کشور تولید و ۲۵۱ تن از این میزان به کشورهای خارجی صادر شد.
زعفران در چه مناطقی قابل کشت است؟
محمد باقری دارنده نخستین مزرعه بذر مادری تولید زعفران کشور با اشاره به امکان فراوری زعفران به چندین دارو گفت: تولید و ارزآوری از طریق کشت و فراوری زعفران بهترین جایگزین درآمدهای نفتی کشور به ویژه در شرایط تحریم است.
وی که برای ایجاد چهار هکتار مزرعه بذر مادری هفت میلیارد و۵۰۰ میلیون ریال در پاکدشت از توابع استان تهران سرمایه گذاری کرده است می گوید: رساندن میانگین تولید زعفران تا سال۱۴۰۵ به۱۲ کیلوگرم در هر هکتار( حدود سه برابر میزان کنونی) از اهداف من در برنامه های پژوهشی است.
وی عنوان کرد:دولت می‌تواند با پرداخت به موقع یارانه برای کشت زعفران به بهره برداران برای جهش درآمدهای این محصول تلاش کند.
کارشناس و بهره بردار تولید زعفران با اشاره به اینکه این محصول در مناطق گرمسیری و سردسیری قابل کشت است گفت: بنا بر شرایط آب و هوایی زعفران از خرداد تا آبان ماه قابل کشت است.
محمد باقری افزود:بهترین زمان کشت زعفران در گچساران پانزدهم مهر تا پانزدهم آبان است.وی تاکید کرد:زعفران به ۲ شیوه سنتی و سنتی نوین کشت می شود.
وی بیان کرد: در کشت به صورت نوین ۱۰ کیلوگرم در هر هکتار و در کشت سنتی ۶ کیلوگرم پیاز این محصول در هر هکتار مزرعه کاشته می شود.
باقری تصریح کرد: ۱۵ روز پس از نخستین آبیاری اولین گل های محصول زعفران به بار می نشیند.
وی ابراز داشت: کشت به صورت غرق آبی بهترین روش برای محصول زعفران است.
با توجه به این مزایای تولید محصول زعفران دولت در قالب طرح توسعه پایدار منظومه روستایی از کشت این محصول در گچساران حمایت می کند.
طرح توسعه پایدار منظومه روستایی براساس بند ح ماده ۱۹۴ قانون برنامه پنجم توسعه به پیشنهاد بنیاد مسکن انقلاب اسلامی و در چارچوب طرح توسعه و عمران (جامع) ناحیه ای یا سایر طرح های فرادست تهیه شده است.
شهرستان های گچساران ، بابلکنار و طارم از جمله مناطق اجرای پایلوت طرح توسعه منظومه روستایی در کشور هستند.
حمایت های پیش بینی شده برای کشت زعفران
مجری طرح توسعه پایدار منظومه روستایی گچساران و مسئول امور فنی و طرح های بنیاد مسکن کهگیلویه وبویراحمد گفت: برای حمایت از کشت زعفران در این شهرستان با شرکت کشاورزی مادر و تولید کننده نمونه زعفران کشور تفاهم نامه منعقد شده است.
امیر بهمن فاطمی اظهار داشت: خرید پیاز زعفران،آموزش و کمک برای بازاریابی از برنامه های حمایتی برای کشت زعفران در گچساران است.
وی بیان کرد: ۲ تن پیاز زعفران برای انجام کشت بین کشاورزان و بهره برداران متقاضی در گچساران توزیع شده است.
مجری طرح توسعه پایدار منظومه روستایی گچساران و مسئول امور فنی و طرح های بنیاد مسکن کهگیلویه وبویراحمد گفت: بهره برداران روستاهای انجیرسیاه، دیل، آرو، چهاربیشه علیا و سفلی،مارین، امامزاده جعفر،پشکان،پاکوه،آبریگون و گناوه از جمله متقاضیان کشت زعفران در این شهرستان هستند.
تسهیل گر طرح توسعه منظومه روستایی بنیاد مسکن انقلاب اسلامی در گچساران نیز گفت: قیمت هر کیلوگرم پیاز زعفران در بازار ۱۲۵ هزار ریال است و بنیاد مسکن این نهاده را به نرخ ۵۵ هزار ریال به بهره برداران عرضه می کند.
مریم حاجی زاده افزود: کشت زعفران به دلیل نیاز به یک بار کشت و هشت بار دوره برداشت بسیار مقرون به صرفه است.
این کارشناس ارشد برنامه ریزی روستایی با اشاره به اینکه تنوع بخشی به کشت راهکار اصلی اقتصادی کردن کشاورزی است گفت: هنوز کشت زعفران به عنوان میراث سه هزار ساله در گچساران انجام نشده است.
مزایای کشت زعفران
مشاور طرح و کارشناس تولید گیاهان دارویی در گچساران گفت: امکان کشت در مناطق خشک به دلیل نیاز به آب کم و امکان بهره وری در خاک های فقیر از مزایای تولید محصول زعفران است.
صادق پیش بین افزود: پیشنهاد می شود بهره برداران در قطعات کوچک ۲هزار متر مربعی شروع به کشت زعفران کنند.
وی تاکید کرد: میزان تولید زعفران در هر یک هکتار یک تا هشت کیلوگرم است.
پیش بین افزود: میزان تولید زعفران در نخستین سال کشت ۲۰۰ گرم در هکتار است و در سال دوم ۲ کیلوگرم و میانگین برداشت در هر هکتار در ایران ۴.۸ کیلوگرم است.
زعفران در کدام مناطق گچساران قابل کشت است؟
رئیس اداره جهاد کشاورزی گچساران گفت: امکان کشت زعفران در همه روستاهای چهار دهستان این شهرستان وجود دارد.
عبدالوهاب پورالحسینی افزود: ارتفاعات روستای مارین در دهستان بویراحمد گرمسیری تنها منطقه گچساران است که از لحاظ اقلیمی نمی توان زعفران در آن کشت کرد.
وی ابراز داشت: ترویج کشت این گیاه معطر و پردرآمد در این شهرستان ضروری است.
طرح توسعه پایدار منظومه روستایی
معاون عمران روستایی بنیاد مسکن کهگیلویه و بویراحمد با اشاره به اینکه به در دست اجرا بودن طرح توسعه پایدار منظومه روستایی با هدف رونق اشتغال گفت: کشت زعفران در قالب طرح منظومه روستایی در این شهرستان وارد فاز عملیاتی شده است.
غلامرضا امیدوار اظهار داشت: طرح توسعه پایدار منظومه روستایی با مشارکت بنیادمسکن انقلاب اسلامی،جهاد کشاورزی،صندوق کارآفرینی امید کهگیلویه و بویراحمد و سایر دستگاه های متولی اجرا می شود.
وی بیان کرد: اجرای طرح توسعه پایدار روستاهای این شهرستان سال ۱۳۹۸ با حمایت و پیگیری های نماینده مردم در دوره های نهم و دهم مجلس شورای اسلامی شروع شد.
امیدوار افزود:براساس این طرح تسهیلگران بنیاد مسکن پس از بررسی های میدانی ظرفیت های هر منطقه را شناسایی و برای تحقق ایجاد اشتغال در روستاهای گچساران تلاش می شود.
تسهیل گر طرح توسعه منظومه روستایی در گچساران با اشاره به استقبال بهره برداران مناطق روستایی گچساران از طرح های اشتغالزای طرح توسعه پایدار منظومه روستایی ابراز امیدواری کرد: با ادامه این طرح که در یک چشم انداز ۱۵ ساله تدوین شده شاهد مهاجرت معکوس به روستاهای این شهرستان باشیم.
مریم حاجی زاده تاکید کرد: با توجه به وجود زیرساخت های اولیه مانند گاز،آب،برق،تلفن،اینترنت و بهسازی معابر در روستاهای گچساران بستر مناسبی برای فعالیت های اقتصادی وماندگاری اهالی در روستاها وجود دارد.
دیگر برنامه های طرح توسعه منظومه روستایی در گچساران
حاجی زاده گفت:نوغانداری نخستین ثمره طرح توسعه پایدار منظومه روستایی در گچساران بود که فصل بهار سال جاری عملیاتی شد. در این طرح ۳۶ خانوار اقدام به پرورش پیله کرم ابریشم کردند.
حاجی زاده تصریح کرد: هر یک از این خانوارها ۲ جعبه ۲۵هزار تایی کرم ابریشم را در طول دوره یک ماهه پرورش دادند که هر کدام ۲۰ میلیون ریال درآمد داشتند.
فاطمه ملک حسینی دیگر تسهیل گر بنیاد مسکن انقلاب اسلامی در گچساران با بیان اینکه نوغانداری در سال جاری به صورت محدود و آزمایشی در برخی روستاهای بویراحمد گرمسیری این شهرستان انجام شده است افزود: برای توسعه این کسب و کار پردرآمد در بهار سال آینده تفاهم نامه ای با مرکز نوغانداری نظنز منعقد شده است.
وی بیان کرد: برنامه ریزی برای تامین و توزیع ۱۰ هزار اصله نهال درخت توت به عنوان غذای کرم ابریشم برای توزیع رایگان بین بهره برداران از دیگر برنامه های حمایتی برای حمایت از نوغانداری در گچساران است.
ملک حسینی ابراز داشت: ایجاد کارگاه تولید بلدرچین، قارچ،خیاطی از دیگر طرح های پیش بینی شده طرح توسعه پایدار منظومه روستایی در این شهرستان است.
دیگر برنامه های دولت تدبیر و امید برای توسعه کشاورزی
مدیر جهاد کشاورزی گچساران گفت: دولت تدبیر و امید ۶ هزارو ۴۱۱ هکتار آبیاری بارانی و قطره ای از سال ۱۳۹۲ تاکنون در این شهرستان اجرا کرده است.
عبد الوهاب پورالحسینی افزود: از این میزان پنج هزارو ۳۲۸ هکتار آبیاری بارانی و یکهزارو ۸۳ هکتار آبیاری قطره ای است.
وی بیان کرد: این میزان آبیاری در مناطق مختلف این شهرستان از جمله امامزاده جعفر، لیشتر، دیل و آرو، دژسلیمان و لیشتر اجرا شد.
پورالحسینی اظهار داشت: تاکنون بیش از ۱۱ هزارو ۳۹ هکتار از زمین های کشاورزی این شهرستان زیر پوشش آبیاری تحت فشار رفته است.
وی ابراز کرد: این در حالی است که قبل از سال ۹۲ تنها پنج هزار ۷۱۱ هکتار از زمین های کشاورزی این شهرستان سیستم آبیاری تحت فشار در آن اجرا شده بود.
پورالحسینی اظهار داشت: براساس قانون ۸۵ درصد از هزینه اجرای طرح های آبیاری نوین از سوی دولت پرداخت می شود و ۱۵ درصد نیز سهم کشاورزان است.
وی ابراز داشت:با استفاده از سیستم آبیاری نوین مصرف آب در هر هکتار حداقل ۵۰ درصد کاهش می یابد.
وی ادامه داد: همچنین در دولت تدبیر و امید بیش از یکهزارو ۸۳ هکتار هکتار باغ در این شهرستان احداث شد.
پورالحسینی افزود:هم اکنون سطح باغ های این شهرستان ۲ هزارو ۶۸۳ هکتار است در حالی که قبل از دولت تدبیر و امید یکهزارو ۶۰۰ هکتار بوده است.
وی ابراز کرد: ۳۵ واحد طیور ۶۰۰ قطعه ای و ۱۶ واحد دامداری سه هزارو ۴۸۰ راسی قبل از سال ۹۲ در این شهرستان وجود داشت.
وی ادامه داد: هم اکنون بیش از ۷۳ واحد دامپروری صنعتی در این شهرستان وجود دارد که از این تعداد ۳۷ واحد دامداری ۶ هزارو ۶۸۰ راسی و ۳۶ واحد طیور ۷۱۵ هزارو ۷۰۰ قطعه ای است.
پورالحسینی ابراز کرد: ۲ هزار میلیارد ریال تسهیلات برای بخش کشاورزی در این شهرستان امسال در نظر گرفته شده است.
وی افزایش بهره وری، سهولت آبیاری، امکان آبیاری زمین های شیب دار و جلوگیری از شستشوی بی رویه خاک، صرفه جویی در نیروی کار و پیشگیری از کارهای سخت در روش های سنتی که منجر به بیماری هایی مانند دیسک، کمردرد و درد مفاصل در کشاورزان می شود را از جمله مزایای استفاده از روش های نوین آبیاری ذکر کرد.
وی تعداد بهره بردار این شهرستان در بخش کشاورزی را پنج هزارو ۴۰۰ نفر اعلام کرد.
شهرستان ۱۲۶ هزار نفری گچساران در جنوب غربی کهگیلویه و بویراحمد قرار دارد
سالانه بیش از ۹۶ هزار تن انواع محصولات کشاورزی و دامی در شهرستان گچساران تولید می شود اما به گفته کارشناسان حوزه کشاورزی تنوع بخشی به تولید یکی از نیازهای افزایش درآمد بهره برداران است.
بخش مرکزی شهرستان گچساران ۱۲۰ روستا، ۲۶ هزار و ۶۳۸ نفر جمعیت روستایی و ۱۰ هزار نفر جمعیت عشایری دارد که شغل بسیاری از آنان کشاورزی و دامپروری است.
ایرنا