در سال‌های اخیر تحریم‌ها، ممنوعیت صادرات برخی از کالاها به خارج از کشور، واردات بی‌رویه برخی از محصولات، عدم بازگشت ارز حاصل از صادرات و … مشکلاتی را برای صادرکنندگان در کشور و به ویژه چهارمحال و بختیاری ایجاد کرده است.
به گزارش گفتمان زاگرس:امروزه مواد اولیه بسیاری از واحدهای تولیدی از خارج از کشور وارد می‌شود، قطعا خرید این مواداولیه نیازمند ارز است که در شرایط فعلی اقتصادی، تحریم‌ها و کاهش صادرات تامین ارز به یکی از دغدغه‌های واحدهای تولیدی و دولتمردان تبدیل شد.
یکی از راه‌های پایدار تامین ارز در کشور برای حوزه‌های مختلف صادرات است، اما در دنیای کسب و کار بسیاری از تولیدکنندگان بنا بر دلایلی هم‌چون ناآگاهی، خودکم‌بینی، ترس و احتیاط‌های بی‌مورد رغبتی برای صادرات محصولات تولیدی خود ندارند.
در گذشته فروش نفت یکی از راه‌های اصلی برای تامین بودجه در کشور بود، بنابراین باوجود محدود بودن منابع نفتی، برای ایجاد درآمد پایدار در کشور باید به سمت صادرات غیرنفتی حرکت کنیم، اما این مسئله هم‌چنان به سرانجام نرسیده است، کاهش شدید قیمت نفت در بازارهای جهانی موجب شد دولت در تامین منابع بودجه با مشکلات جدی مواجه شود.
یکی دیگر از مزایای صادرات گسترده شدن دایره ارتباطات در بازارهای رقابتی در سطح جهان است، زمانی که شرکتی از محدوده فعالیت خود پا را فراتر می‌گذارد، می‌تواند دستاوردهای بسیاری از جمله کسب منابع بیش‌تر و متنوع‌تر را به همراه داشته باشد و حتی ممکن است از خدمات ارزان‌تر سایر بازارها بهره‌مند شود، بالتبع واحدهای تولیدی برای ماندگاری در گود رقابت بازارهای جهانی باید سطح کیفیت محصولات تولیدی خود را بالاتر ببرند، این مسئله نیز مزایای بسیاری در بازارهای داخلی و خارجی به دنبال دارد.
متاسفانه در سال‌های اخیر تحریم‌ها، ممنوعیت صادرات برخی از کالاها به خارج از کشور، واردات بی‌رویه برخی از محصولات، عدم بازگشت ارز حاصل از صادرات و … مشکلاتی را برای صادرکنندگان در کشور و به ویژه چهارمحال و بختیاری ایجاد کرده است، شرایط کرونا نیز بر این مشکلات دامن زده است و صادرکنندگان در وضعیت مطلوبی به سر نمی‌برند.
استفان شلتس، سفیر اتریش ۱۲ مردادماه به چهارمحال و بختیاری سفر کرد، قرار بود از این سفر برای گسترش روابط بین دو کشور ایران و اتریش برای توسعه صادرات استفاده شود، باید منتظر بود و دید آیا این سفر آنگونه که از سوی مسئولان استانی مطرح شد دستاوردی برای صادرکنندگان به دنبال خواهد داشت.
قوانین دست و پاگیر مانع توسعه صادرات در کشور است
محمدهادی روشنی مدیر توسعه سرمایه‌گذاری خارجی و صادرات شرکت ظریف مصور در گفت‌وگو با ایسنا با بیان اینکه افزایش قیمت دلار موجب علاقه‌مندی صادرکنندگان به صادرات کالا و خدمات از ایران به کشورهای خارجی شده است، اظهار کرد: در دو سال گذشته صادرات در کشور رشد قابل توجهی داشت.
وی ادامه داد: متاسفانه دستگاه‌های نظارتی و کنترل‌کننده صادرات در کشور به جای ترغیب و تشویق صادرکنندگان برای توسعه صادرات و بهینه‌سازی ابزارها و مکانیزم‌های صادراتی هرساله دستورالعمل‌ها و قوانین دست و پاگیر را افزایش می‌دهند و همین مسئله موجب می‌شود بهره‌برداری حداکثری از مسیرهای صادراتی از دست برود.
روشنی با اشاره به اینکه سرعت صادرات در کشور قابل قبول نیست، تاکید کرد: یکی از مشکلات اصلی صادرات در شرایط فعلی انسداد مرزها و نبود سیستم‌های لوجستیک مناسب در زمان شیوع کرونا بود، همچنین تحریم‌های اقتصادی و نبود سیستم‌های بانکی برای ترانسفر پول و ارز از دیگر مشکلات شرکت‌های صادراتی در کشور است.
مدیر توسعه سرمایه‌گذاری خارجی و صادرات شرکت ظریف مصور ادامه داد: صادرکنندگان از هیچ نهاد و ارگانی توقع حل مشکل کرونا در مسیر صادرات و رفع تحریم‌های ظالمانه را ندارند، اما درخواست اصلی صادرکنندگان هموار کردن مسیر صادرات با تقویت سیستم لوجستیک صادرات و اصلاح قوانین صادراتی در راستای ترغیب صادرکنندگان است.
وی خاطرنشان کرد: متاسفانه قوانین وضع شده موجود برای مباحث صادرات یک بروکراسی دست و پاگیر و مانعی برای امر صادرات است، به طور مثال زمانی که یک تولیدکننده قصد صادرات محصول خود را به کشورهای خارجی دارد باید در قالب یک اظهارنامه میزان و ارزش کالای خود را مشخص کند و در سامانه گمرک ارزش کالا مشخص می‌شود.
روشنی اضافه کرد: ارزش یک متر موکت در سامانه گمرک چیزی معادل ۶۰ سنت( ۲۰ هزار تومان) ثبت شده است، اما این موکت بیش‌تر از ۳۵ سنت(۱۲ هزار تومان) از شرکت خریداری نمی‌شود، با تصویب قانون بازگشت ارز حاصل از صادرات به سامانه بانکی، تولیدکننده موظف است به ازای هر متر مربع موکت، ۶۰ سنت به سامانه بانکی برگرداند که این مسئله موجب به وجود آمدن مشکلاتی برای صادرکنندگان در بازگشت ارز شده است.
مدیر توسعه سرمایه‌گذاری خارجی و صادرات شرکت ظریف مصور افزود: بنابراین تولیدکنندگان با شرایط به وجود آمده بالاجبار باید دست رد به سینه مشتری خارجی بزنند و صادرات را متوقف کنند، این مسئله هم به ضرر تولیدکننده است زیرا نمی‌تواند از تمام ظرفیت خود برای تولید استفاده کند و هم به ضرر دولت است زیرا ارزآوری برای کشور از طریق صادرات دچار مشکل می‌شود.
وی با اشاره به سایر مشکلات در مسیر توسعه صادرات، گفت: متاسفانه هیچ استانداردی برای کالاهای صادراتی از ایران به سایر کشورها مدون نشده است، ده‌ها شرکت تولید موکت در کشور، موکت و کف‌پوش بی‌کیفیت تولید و با قیمت ارزان صادر می‌کنند، این مسئله موجب بی‌اعتمادی بازارهای خارجی نسبت به محصولات ایرانی می‌شود.
روشنی با بیان اینکه معمولا شرکت‌ها باید کالاهای لوکس و با کیفیت خود را صادر کنند، یادآور شد: اگر نظارتی بر استاندارد کالاهای صادراتی از کشور صورت نگیرد، قطعا در آینده‌ای نزدیک کالاهای ایرانی در اذهان مردم کشورهای همسایه از جمله عراق به عنوان کالای ارزان و بی‌کیفیت جا می‌یوفتد و ما بازارهای صادراتی خود را از دست می‌دهیم.
کاهش صادرات از کمرگ چهارمحال و بختیاری
سیاوش نظری معاون صادرات سازمان صنعت، معدن و تجارت چهارمحال و بختیاری با بیان اینکه در سال ۹۸ حدود ۴۶ میلیون دلار کالا از استان به خارج از کشور صادر شد، اظهار کرد: میزان صادرات محصول نسبت به مدت مشابه سال قبل از لحاظ وزنی ۳۴ درصد و از نظر ریالی ۳۶ درصد کاهش داشته است.
وی ادامه داد: در ۶ ماهه ابتدایی سال ۱۵ میلیون دلار کالا از کمرگ چهارمحال و بختیاری به خارج از کشور صادر شده است، این عدد نسبت به مدت مشابه سال قبل از نظر ارزی با کاهش ۴۱ درصدی و از نظر وزنی با کاهش ۳۰ درصدی مواجه بوده است.
نظری بیان کرد: عمده محصولات صادراتی از چهارمحال و بختیاری شامل راکتورهای هسته‌ای دیگ بخار، فرآورده‌های خوراکی گوناگون، محصولات لبنی، فرش، کف‌پوش، عسل، آلومینیم، مواد پلاستیکی، میوه‌های خوراکی، مصنوعات فولاد، ماشین‌آلات و دستگاه‌هاب برقی از عمده کالاهای صادراتی از استان در ۶ ماهه ابتدایی سال بوده است.
معاون صادرات سازمان صنعت، معدن و تجارت چهارمحال و بختیاری در خصوص عوامل موثر در کاهش صادرات از استان، گفت: نبود خلاقیت در تولید و تکیه بر تولیدات سنتی بدون توجه به نیازها و ذائقه‌های مشتریان جدید، بالا بودن هزینه‌های تولید برخی از کالاهای صادراتی نسبت به کالاهای مشابه در کشورهای رقیب، ضعف فعالیت‌های بازاریابی در خارج از کشور، محدود بودن کشورهای هدف صادراتی، نداشتن استمرار در صادرات و عمل نکردن به تعهدات در موعد مقرر، نداشتن شناخت کافی از فرهنگ مصرفی کشورهای هدف صادراتی و ضعف تبیلغات از عمده عوامل است.
وی اضافه کرد: همچنین مشکل نقدینگی و سرمایه در گردش واحدهای تولیدی، بالا بودن هزینه حمل و نقل کالاهای صادراتی، فقدان حمایت‌های موثر دولتی، اختصاص نیافتن یارانه صادراتی، بهره نگرفتن از ظرفیت‌های استان در حوزه صادرات از عمده دلایل کاهش صادرات از نگاه فعالان اقتصادی است.
نظری با بیان اینکه چهارمحال و بختیاری رتبه چهارم را در صادرات مغز بادام در بین گمرکات کشور به خود اختصاص داده است، گفت: کمرگ جلفا، منطقه ویژه شهید رجایی و فرودگاه امام خمینی رتبه‌های اول تا سوم را به خود اختصاص داده‌اند.
معاون صادرات سازمان صنعت، معدن و تجارت چهارمحال و بختیاری در پایان بیان کرد: عراق، افغانستان، پاکستان، هند، سوریه، ترکیه، رومانی، آذربایجان، ایتالیا و ارمنستان از کشورهای عمده مقصد صادرات از گمرک استان هستند.
ایسنا