مرغداران چند ماه پیش جوجه ریزی را متوقف کردند، علت آن گرانی نهاده‌هاست که باعث شده این روزها گوشت مرغ به قیمت سیمرغ بدست مصرف کننده برسد.
به گزارش گفتمان زاگرس:تلاطمی که هر چند وقت یک بار بازار مرغ را فرا می‌گیرد وبعد فروکش می کند و همواره با افزایش قیمت برای مصرف کننده همراه است، از زمانی شروع شد که مرغداران نتوانستند برای مرغ‌های خود خوراک پیدا کنند و ترجیح دادند جوجه ریزی را کاهش دهند.
کردستان بعنوان قطب تولید مرغ در غرب و استان نهم در کل کشور هم از این افزایش قیمت‌های سرسام آور بی نصیب نماند که منشاء آن کمبود و گرانی نهاده‌ها است.
این بار داستان اول مرغ بود یا تخم مرغ، رنگ دیگری به خود گرفت چون باید گفت: اول نهاده دامی نبود یا تخم مرغ؟
کش و قوس‌های قیمت این فرآورده پروتئینی در روزهای اخیر پای مرغ را به مراجع قضایی هم باز کرد و دادستان عمومی و انقلاب کردستان دستور داد تا نرخ مرغ به قیمت ستاد تنظیم بازار کشوربرسد.
محمد جباری تاکید کرد با متخلفانی که بخواهند به مایحتاج عمومی مردمم خللی وارد کنند برابر قانون و به شدت برخورد می شود البته این شاید پایان ماجرا نباشد چون مرغدارانی که نهاده گران به خورد مرغ‌هایشان داده‌اند می گویند با کاهش قیمت متضرر می‌شوند.
اوایل هفته جاری بود که مرغ بهانه‌ای برای گزارش از بازار شد و حکایت این بار را از یک مرغ بریان فروشی در شهرک بهاران آغاز کردم.
۲۴ سال است مرغ بریان دست مردم می‌دهد، از همان وقت که کیلویی ۷۵۰ تومان بود، می‌گوید اصحاب کهف هم چنین تجربه‌ای از قیمت‌ها نداشتند، آقای منصوری مغازه‌اش در بهاران سنندج است و می‌گوید: در سه روز ۹ هزار تومان قیمت مرغ گران شد.
دست از کار کشید و پای گفت وگو شدیم، البته کار زیادی هم نداشت چون مرغ پای ثابت همه خوراک‌هایش هست و آن هم طاقچه بالا گذاشته است و خیال پایین آمدن ندارد، از تغییر زود به زود منوی قیمت خوراکی هایش مخصوصا مرغ بریان نالان است.
امروز یک مرغ را ۷۶ هزار تومان گرفته است و می‌گوید با هزینه‌های جانبی که دارد تا آن را به مرغ بریان تبدیل کند قیمتش سر به ۱۰۰ هزار تومان هم خواهد رسید و البته کسی هم نیست که این نوع خوراکی (مرغ بریان) را بخرد.
از همه جای شهر مشتری داشته است ولی حالا تعداد مشتری هایش از انگشتان یک دست هم کمتر شده‌اند، می‌ترسد روزهای آینده بازار خراب تر شود و همین چند نفر را هم از دست بدهد.
مانده است کرایه مغازه و هزینه‌های جاری کسب و کارش را چگونه تامین کند، در این بین از کرونا هم دل پری دارد که چند وقت قبل خودش را هم مبتلا و هم کسب و کارش را از پارسال تاکنون زمین گیر کرده است.
او مرغدار را مقصر نمی داند ومی‌گوید: در این زنجیره نبود خوراک مرغ و گرانی آن سرمنشا گرانی است.
مرغ یا سیمرغ؟
آقای مرادی در همسایگی آقای منصوری مغازه مرغ فروشی دارد، بیکار نشسته است و حتی مگس هم نیست که بپراند تا حوصله سر رفته‌اش، بیشتر از این سر نرود، مشتری در مغازه نیست، چند نفری می‌آیند قیمت مرغ را پرس و جو می‌کنند و دست خالی می‌روند، خانمی می‌آید و پای مرغ می‌خواهد، او هم می‌گوید؛ تمام شد.
می‌گوید: پنجشنبه مرغ را ۲۶ هزار و ۵۰۰ تومان فروختم، شنبه این رقم به ۳۰ هزار تومان رسید و یکشنبه به ۳۴ هزار و۵۰۰ تومان. همین حین مشتری می‌آید و وقتی قیمت مرغ را می‌شنود، می‌گوید: مرغ است یا سیمرغ؟
فروشنده انگار خودش هم مات و مبهوت این قیمت است، از ترس مرغداران برای جوجه ریزی می‌گوید که چون نهاده‌های طیور گران شده است، تولید مرغ نیز برای این صنف به صرفه نیست.
این روزها بیشتر مشتریانش دل و جگر و پای مرغ طلب می‌کنند که آن هم کم است و به همه نمی‌رسد.
روی دیوار مغازه مغازه‌اش فاکتوری را چسبانده که قیمت مرغ روز روی آن درج شده است که شماره تلفن آقای مشیرپناهی از توزیع‌کنندگان مرغ روی آن خودنمایی می‌کند، شماره را بر می‌دارم و با او تماس می‌گیرم، او هم دل پری دارد.
من فکر می‌کردم این روزها شاید حال مرغداران، فروشندگان و توزیع‌کنندگان کمی بهتر باشد ولی هیچ کدام حال خوشی ندارند.
آقای مشیرپناهی می‌گوید: توزیع مرغ ۴۰ درصد کمتر شده وقتی مصرف نباشد و تقاضایی هم نشود معلوم است که از ۱۰ مشتری تنها ۶ مشتری برایمان باقی می‌ماند.
از مشتری‌ها سخن گفت که مغازه هایشان را جمع کردهاند و یا در حال جمع آوری آن هستند چون از توان پرداخت هزینه اجاره ۲ تا ۲.۵ میلیون تومانی مغازه هایشان بر نمی‌آیند.
دیروز مرغ را از درب مرغداری ۲۴ هزار و ۵۰۰ تومان گرفته بود و با هزینه ۵۰۰ تومانی کشتار، یک هزار و ۲۰۰ تومانی بسته‌بندی و کرایه یخچال و کرایه حمل مرغ زنده و دیگر هزینه‌های حمل و نقل مرغ را با قیمت ۳۴ هزار و ۵۰۰ تومان به فروشنده ها رسانده است.
کشتار جوجه‌های بی گناه چند وقت قبل را عامل کاهش تولید مرغ میداند و از طرفی هم از قیمت‌های سرسام‌آور نهاده‌های دامی می‌نالد که باعث شد مرغداران عطای جوجه‌ها را به لقای مرغ ببخشند.
وی از قیمت‌های ریز و درشت در شهرهای مختلف استان هم گلایه دارد و می‌گوید: کاش می‌شد برای مرغ هم قیمت ثابتی در نظر گرفت مثل گوشت قرمز البته از آنجا که تولید مرغ دوره‌ای است آن هم برای مرغدار به صرفه نخواهد بود، چون تکلیفش با نهاده‌ها مشخص نیست.
جوجه ریزی کم شد
پای مرغ که به میان آمد به سراغ مدیر عامل اتحادیه مرغداران استان کردستان هم رفتم که ۱۱ تعاونی و مرغداری را در شهرهای مختلف استان زیر پروبال خود گرفته است.
کرونا، گرانی نهاده‌های دامی و کاهش جوجه ریزی سه عامل اصلی بود که موسی شفیعی آن را در وضعیت کنونی قیمت مرغ موثر میداند و می‌گوید: جوجه‌ریزی در کل کشور طی روزهای پنج مهر تا ۱۵ مهر ماه کاهش یافت و همین باعث شد تا تولید مرغ به حداقل برسد.
شفیعی در این باره افزود: مرغداران برای جلوگیری از ضرر تولید ناشی از خرید نهاده‌های گران، جوجه ریزی نکردند و همین فاصله باعث شد تا امروز مرغ گران بدست مصرف کننده برسد.
مدیرعامل اتحادیه مرغداران استان کردستان با بیان اینکه مرغداران تخم مرغ‌های نطفه دار را به کارخانه‌های جوجه‌ریزی نبردند، اضافه کرد: تخم مرغ‌ها را در سردخانه‌ها گذاشتند و آنهایی را که کیفیت داشتند و نطفه نداشتند به بازار عرضه و بقیه از چرخه تولید حذف شد.
قیمت نهاده‌های مرغی بویژه سویا تنها در هفته گذشته هر کیلوگرم ۵۰۰ تومان افزایش قیمت داشته و سه هزار و ۱۰۰ تومان در بندر امام (ره) بارگیری شد تا بدست مرغدار برسد آن هم به قیمت سه هزار و ۵۰۰ تومان.
شفیعی می‌گوید: همان مقدار هم که بدست مرغدار رسید کافی نیست و بیشتر آنان بخش زیادی از نهاده مورد نیاز خود را از بازار آزاد تهیه می‌کنند که قیمت هر کیلوگرم آن حدود ۱۴ تا ۱۵ هزار تومان یعنی حدود پنج برابر قیمت سهمیه دولتی آن است.
وی سهمیه نهاده های دولتی برای هر واحد مرغداری را بسته به میزان جوجه ریزی که انجام می‌دهد، حدود ۴۵ تا ۵۰ درصد اعلام کرد و افزود: هزینه‌های تمام شده در هر هفته برای مرغدار تغییر می‌کند و بیشتر آنان به سود حداقلی راضی هستند.
در حال حاضر ۷۵۰ واحد مرغداری موجود در کردستان با ۷۵ درصد ظرفیت خود تولید می کنند؛ این را هم شفیعی گفت و یادآور شد: فروردین و اردیبهشت امسال مرغداران استان بشدت آسیب دیدند چرا که تولید بسیار خوبی در بهمن و اسفند برای عید انجام داده بودند که با کاهش تقاضا بخاطر کرونا، تمام رشته‌های آنها پنبه شد.
وی می‌گوید: از سه ماه قبل تاکنون مرغداران ۵۰ درصد افزایش هزینه داشته‌اند و از آنجا که دیگر کسی کاره نسیه انجام نمی‌دهد، تمام خریدهای مرغداران هم باید نقدی باشد.
“از تسهیلات کرونایی برای مرغداران خبری نبود ولی گفته بودند برای هر کارگر می‌توانند ۶ تا ۱۰ میلیون تومان تسهیلات بگیرند، پولی که به عنوان وام کمکی به آنان داده می‌شد حتی هزینه سوخت مرغداران هم نبود برای همین کسی رغبت نداشت تا آن را بگیرد.”
مدیر عامل اتحادیه مرغداران اینها را گفت و افزود: در حال حاضر قیمت کنونی برای تولید کننده هم جالب نیست چرا که تولیدکننده به دنبال تولید خطی بدون استرس با سود عادلانه و مشخص است.
شفیعی نوسان قیمت را مهمترین آسیب و خطر نگران کننده برای تولیدکنندگان دانست و اضافه کرد: از ۷۵۰ واحد مرغداری در استان، فروردین امسال ۵۰ تا ۶۰ واحد کاملا آسیب دیدند و امکان دارد که تاکنون جمع هم کرده باشند و ۲۰ تا ۳۰ واحد هم در دوره کنونی که قیمت مرغ اینگونه پر کشیده است شاید سود کرده باشند.
وی عقیده دارد کردستان از استان‌های قطب تولید مرغ در غرب کشور است که به استان های همجوار صادرات دارد و توانسته در شرایط کرونایی تولید خطی خود را به خوبی حفظ و کاهش شدیدی در تولید نداشته است.
او نگرانی در حال حاضر را تامین نهاده دامی میداند و می‌گوید که این مشکل روز به روز حادتر هم می شود
تولیدکنندگان بارها نسبت به وضعیت نهاده‌های دامی و خوراک طیور اعتراض داشتند چراکه به سبب تحریم‌ها و کمبود ارز، فعالان موفق به تامین مواد اولیه نمی‌شوند و دلالان حتی تا پنج برابر قیمت دولتی نهاده‌ها را به فروش رسانده‌اند.
شفیعی پیش بینی می‌کند تا ۱۵ روز آینده قیمت مرغ کمی ارزان تر و متعادل شود.
مرغ منجمد ارزان در راه است
مردم کردستان و تقریبا همه جای کشور مرغ تازه گرم را به منجمد ترجیح می‌دهند ولی وقتی ناچار باشند، به سراغ منجمد هم می‌روند، گفته‌های مدیرکل پشتیبانی امور دام کردستان موید این مطلب است، امسال برای تعدیل قیمت مرغ، ۹۰۰ تن مرغ منجمد در استان توزیع شده است.
فرزاد معاونی با بیان اینکه مجوز توزیع ۳۱۰ تن دیگر را هم دریافت کرده اند، قیمت هر کیلوگرم مرغ منجمد را ۱۵ هزار تومان اعلام کرد و گفت: توزیع آن در شرایط کرونایی هم ویژگی های خود را دارد و قرار است در هر روز ۲۰ تن مرغ در مناطق مختلف بویژه حاشیه شهرها و روستاها توزیع شود.
مهر تایید بر کاهش جوجه ریزی
مدیر امور بازرگانی سازمان جهاد کشاورزی کردستان با تایید صحبت‌های مدیرعامل اتحادیه مرغداران درباره کاهش جوجه ریزی می‌گوید: طی مهر ماه، ۱۶ درصد کاهش جوجه ریزی در مرغداری‌های کشور اتفاق افتاد که همان باعث گرانی کنونی شده است.
شهریار حنیفی گرانی و کمبود نهاده‌های دامی را علت این کار مرغداران برشمرد و گفت که واحدهای تولیدی استان برای جبران این مساله اقدام به افزایش جوجه ریزی کردهاند.
وی اضافه کرد: سهمیه هر دوره مرغداران چهار میلیون و ۶۰۰ هزار قطعه است که مرغداران ۳۰۰ هزار قطعه بیشتر از آن جوجه‌ریزی کرده اند.
حنیفی به مصرف کنندگان وعده داد که محصول تولیدی مرغداران طی هفته آینده وارد بازار شود و پیامد این افزایش عرضه، قیمت بالای مرغ را بشکند.
صنعتی پویا و نیازمند حمایت
مرغداری صنعتی پویا و دارای توجیه اقتصادی در کردستان است، این را مدیر امور طیور جهاد کشاورزی کردستان می‌گوید و اضافه می‌کند: ۹۲ درصد واحدهای مرغداری در استان اینک فعال است.
به گفته سید مادح حسامی، از ۸۰۱ واحد دارای مجوز، ۷۶۱ واحد مرغداری گوشتی، ۱۳ واحد مرغ تخم گذار، ۱۶ واحد مرغ مادر گوشتی و ۱۱ واحد سایر ماکیان (چهار واحد شترمرغ، ۶ واحد بوقلمون، یک واحد بلدرچین) است.
پارسال در کردستان ۴۴ میلیون قطعه جوجه ریزی انجام شده است که حاصل آن تولید ۹۵ هزار تن گوشت مرغ بود از این میزان ۴۵ هزار تن (معادل ۴۷ درصد) در کردستان مصرف و ۵۵ هزار تن (معادل ۵۳ درصد) به سایر استان‌ها صادر شد.
مدیر امور طیور جهاد کشاورزی استان کردستان می‌گوید: امسال ۲۷ میلیون و ۷۷۲ هزار قطعه جوجه ریزی انجام گرفته و از این جوجه ریزی، ۶۰ هزار تن گوشت مرغ تولید شده است که ۲۸ هزار تن (معادل ۴۷ درصد) در استان مصرف می‌شود و ۳۲ هزار تن (معادل ۵۳ درصد) به استان‌های دیگر صادر شده است.
در حال حاضر یک کارخانه جوجه کشی به ظرفیت ۲۰ میلیون قطعه جوجه در سال فعالیت دارد و واحد دیگری با همین ظرفیت با پیشرفت فیزیکی ۱۰۰ در صد در حال اخذ پروانه بهره برداری است.
حسامی بر این هم تاکید داشت که با وجود شیوع ویروس کرونا از اواخر سال گذشته و اوایل سال جاری و نیز مشکلات تخصیص ارز دولتی برای واردات نهاده‌های دامی با توجه به تحریم‌ها، بیش از ۲۷ میلیون جوجه ریزی انجام شده است که اگر شرایط تولید مساعدتر شود این میزان به ۵۰ میلیون قطعه جوجه ریزی هم قابل افزایش است.
معمای مرغ
کرونا، نهادهای دامی، کاهش جوجه‌ریزی و عوامل دیگر هرچند وقت یکبار تکرار می‌شود و ضرر آن متوجه جیب مردمی است که قاچاق دام، گوشت تن‌شان را آب کرده است و مرغ هم تنها پایش را به آنان می‌دهد، البته اگر زودتر به فروشگاه برسند.
در گیر ودار افزایش قیمت‌ها، این روزها هیچکس از این نوسان‌ها راضی نیست، مرغداری که شاید این روزها سود کند باید تمام سودش خرج تامین نهاده‌های دامی شود و فروشنده هم باید بدنبال مشتری باشد تا سرمایه‌اش فاسد نشود.
شاید وقت آن است که با برنامه ریزی اصولی ودقیق بتوان کاری کرد که مرغ به وقتش تولید وبه وقتش مصرف شود آن هم طوریکه نه سیخ بسوزد و نه کباب.
کردستان در زمینه تولید مرغ با اشتغالزایی حدود ۱۴ هزاز نفری در غرب و شمال غرب رتبه اول و در کشور رتبه نهم را دارد و سالانه ۴۰ درصد از حدود ۱۰۰ هزار تن تولید در داخل مصرف و بقیه به شایر استان‌های کشور صادر می‌شود.
ایرنا
