با بهره‌برداری از چند طرح ملی حوزه نفت در استان‌های بوشهر، چهارمحال و بختیاری، بوشهر، خوزستان، ایران جهش بزرگی در صنعت پتروشیمی و فرآورش نفت برداشت و جزو بزرگ‌ترین تولیدکنندگان اوره جهان شد.
به گزارش گفتمان زاگرس:سه طرح ملی وزارت نفت با سرمایه‌گذاری ۳۰ هزار میلیارد تومان در استان‌های چهارمحال و بختیاری، خوزستان و بوشهر به‌طور رسمی افتتاح شد که این سه طرح برای ۸۵۰ نفر اشتغال ایجاد کرده است.
پتروشیمی لردگان، واحد ۵۰ هزار بشکه‌ای فرآورش نفت‌خام در غرب کارون و مخازن متمرکز ذخیره‌سازی میعانات گازی پارس جنوبی طرح‌هایی بودند که رئیس جمهوری فرمان بهره‌برداری رسمی از آنها را در سه استان کشور صادر کرد.
بیشتر بخوانید
یک قدم رو به جلو در سطح جهان با افتتاح پتروشیمی لردگان
پتروشیمی لردگان که از طریق ویدئوکنفرانس با فرمان حسن روحانی، رئیس‌جمهوری به بهره‌برداری رسمی رسید، با هدف تولید سالانه ۱۰۷۵ هزار تن اوره و ۶۷۷ هزار تن آمونیاک ساخته شده و ارزش محصولات این مجتمع ۲۴۰ میلیون دلار است.
کلنگ پتروشیمی لردگان در سال ۸۵ زمین زده شد، اما به‌دلیل تحریم‌ها و تأمین نشدن منابع مالی مورد نیاز دچار وقفه شد، اما با پیگیری‌های انجام‌شده در دولت یازدهم و دوازدهم با وجود تحریم‌های شدید، تکمیل و به‌طور کامل به دست متخصصان ایرانی راه‌اندازی و عملیاتی شد، همچنین حدود ۶۰ درصد تجهیزات استفاده‌شده در این مجتمع داخلی هستند.
واحد یوتیلیتی پتروشیمی لردگان پارسال و واحدهای اوره و آمونیاک امسال عملیاتی شدند. این مجتمع به سالانه ۳۲۰ میلیون مترمکعب گاز طبیعی برای سوخت و ۴۲۹ میلیون مترمکعب گاز طبیعی به‌عنوان خوراک نیاز دارد که از خط لوله گاز سراسری تأمین می‌شود.
۷۵۴ میلیون یورو و ۱۱۲۳۰ میلیارد ریال در پروژه پتروشیمی لردگان سرمایه‌گذاری‌شده که از محل استقراض از شرکت ملی صنایع پتروشیمی، آورده نقدی و غیرنقدی گروه پتروشیمی سرمایه‌گذاری ایرانیان، تسهیلات ریالی بانک سپه، اوراق مشارکت و تسهیلات خط اعتباری چین تأمین شده است.
احداث پتروشیمی لردگان به‌طور متوسط زمینه اشتغال ۲۸۰۰ نفر به‌صورت مستقیم و ۴۵۰ نفر غیرمستقیم را در زمان اجرای پروژه ایجاد کرد و در زمان بهره‌برداری نیز برای ۷۰۰ نفر به‌طور مستقیم و بیش از ۱۵۰۰ نفر به‌صورت غیرمستقیم اشتغال ایجاد می‌شود.
شرکت گروه پتروشیمی سرمایه‌گذاری ایرانیان (پترول) با ۶۵.۹۴ درصد سهامدار عمده پتروشیمی لردگان است؛ سهامداران حقیقی با ۲۶.۵ درصد، مهندسی همپا و شرکت‌های وابسته با ۳.۰۳ درصد، صنایع پتروشیمی خلیج‌فارس با ۱.۱۵ درصد، صندوق سرمایه‌گذاری.ا.ب.خلیج‌فارس با ۲.۳۵ درصد و دیگر سهامداران حقوقی با ۱.۰۳ درصد سهم دیگر سهامداران این پروژه هستند.
صاحب لیسانس واحد آمونیاک، شرکت آموینکا کازاله سوئیس و واحد اوره، شرکت استامی کربن هلند، پیمانکار واحدهای فرآیندی و یوتیلیتی نیز کنسرسیوم AVIC/HFEC و مهندسی بخش یوتیلیتی HFEC است.
شرکت کودشیمیایی اوره لردگان در زمینی به مساحت ۱۰۰ هکتار در منطقه فلارد شهرستان لردگان در استان چهارمحال و بختیاری ساخته شده است. این مجتمع در فهرست طرح‌های جهش دوم صنعت پتروشیمی و برنامه افتتاح ۱۷ طرح پتروشیمی در سال ۹۹ قرار دارد که افتتاح شد.
مدیرعامل پتروشیمی لردگان، صنعت پتروشیمی را صنعتی سخت و پیچیده عنوان کرد و گفت: راه‌اندازی این مجتمع با توجه به شرایط سخت کرونا و تحریم‌ها، ۱۰۰ درصد به دست متخصصان داخلی اجرا شد.
محسن محمودی در آیین بهره‌برداری رسمی پتروشیمی لردگان به اشتغال ایجاد شده طی پنج سال گذشته در این پروژه اشاره و اظهار کرد: ۸۰ درصد نیروهای فعال در این پروژه از افراد بومی منطقه چهارمحال و بختیاری بوده‌اند.
وی افزود: در زمان راه‌اندازی پتروشیمی لردگان نیز بیش از ۸۰ درصد متخصصانی که استخدام و آموزش داده شدند از این استان بودند.
مدیرعامل پتروشیمی لردگان با اشاره به اینکه صنعت پتروشیمی به‌دلیل ماهیت آن صنعتی سخت و پیچیده است، ادامه داد: به‌طور معمول، ساخت، پیش‌راه‌اندازی، راه‌اندازی و تکمیل پروژه‌ها با حضور کارکنان شرکت‌های خارجی ثبت شده در فهرست بلند (وندورلیست) انجام می‌شد، اما خوشبختانه راه‌اندازی پتروشیمی لردگان با توجه به کرونا و تحریم‌ها، ۱۰۰ درصد به‌دست متخصصان داخلی اجرا شد.
بهره‌برداری از مخازن متمرکز ذخیره‌سازی پارس جنوبی
مخازن متمرکز ذخیره‌سازی پارس جنوبی به ارزش ۲۹.۲ میلیون یورو و ۲۲۰ میلیارد تومان با دستور رئیس‌جمهوری به بهره‌برداری رسمی رسید. پروژه احداث تأسیسات ذخیره‌سازی و ایستگاه‌های اندازه‌گیری میعانات گازی که امروز (پنجشنبه، ششم آذرماه) با دستور حسن روحانی، رئیس‌جمهوری به‌صورت ویدئوکنفرانس به بهره‌برداری رسید به‌منظور ذخیره‌سازی میعانات گازی تعدادی از پالایشگاه‌های پارس جنوبی با ظرفیت اسمی ۶۴۰ هزار مترمکعب معادل ۴ میلیون بشکه اجرا شد.
در این پروژه به کارفرمایی شرکت نفت و گاز پارس، هشت دستگاه مخزن هر یک به ظرفیت ۸۰ هزار مترمکعب (۵۰۰ هزار بشکه) و در مجموع با ظرفیت ۶۴۰ هزار مترمکعب به‌صورت سقف شناور و دو دستگاه مخزن آتش‌نشانی و مخازن سوخت، شبکه لوله‌کشی و سیستم‌های برق و ابزار دقیق، سیستم‌های اندازه‌گیری و بوسترهای انتقال میعانات و پمپ‌های مربوطه و ساختمان‌های صنعتی و اداری، ساخته شده است.
این مخازن ظرفیت تأمین خوراک روزانه ۴۸۰ هزار بشکه میعانات گازی پالایشگاه ستاره خلیج فارس را از طریق ایستگاه‌های پمپاژ این پالایشگاه در ضلع غربی تأسیسات و نیز ارسال میعانات گازی به سمت گوی شناور (SPM) شماره ۱ و ۲ از طریق خطوط ۳۰ اینچ ورودی – خروجی تا سقف ۶۰۰ هزار بشکه در روز را دارند.
پروژه ساخت تأسیسات ذخیره‌سازی و ایستگاه‌های اندازه‌گیری میعانات گازی در قالب سه پروژه EPC1 ،EPC2 ،EPC۳ (مهندسی، تأمین تجهیزات و اجرا) ازسوی پیمانکاران و مشاوران ناردیس طرح‌های انرژی، شرکت ماشین‌سازی اراک و شرکت مهندسین مشاور پارس اجرا و با تأمین سرمایه از منابع داخلی شرکت ملی نفت ایران و تسهیلات صندوق توسعه ملی (ماده ۱۲ قانون رفع موانع تولید) اجرا شده است.
پروژه ساخت تأسیسات ذخیره‌سازی و ایستگاه‌های اندازه‌گیری میعانات گازی برای ۱۶۰ نفر ماه اشتغال ایجاد کرد که با توجه به بهره‌برداری پروژه هم‌اکنون ۵۰ نفر در این پروژه حضور دارند.
مجری پروژه احداث تأسیسات ذخیره‌سازی و ایستگاه‌های اندازه‌گیری میعانات گازی پارس جنوبی گفت: پالایشگاه‌های گازی سایت ۲ پارس جنوبی به تأسیسات ذخیره‌سازی و ایستگاه‌های اندازه‌گیری میعانات گازی متصل می‌شوند.
رضا فروزش اظهار کرد: تأسیسات ذخیره‌سازی و ایستگاه‌های اندازه‌گیری میعانات گازی پارس جنوبی هم‌اکنون با دریافت خوراک از پالایشگاه‌های سایت یک پارس جنوبی با ظرفیت ذخیره‌سازی ۴ میلیون بشکه میعانات گازی در حال بهره‌برداری است.
وی با اشاره به برنامه‌ریزی به‌منظور اتصال پالایشگاه‌های پارس ۲ به مخازن ذخیره‌سازی میعانات گازی پارس جنوبی گفت: با تکمیل یک خط لوله ۳۰ اینچ جدید که به همین منظور در حال اجراست، قابلیت دریافت میعانات گازی پالایشگاه‌های پارس ۲ به این تأسیسات فراهم می‌شود.
مجری پروژه ساخت تأسیسات ذخیره‌سازی و ایستگاه‌های اندازه‌گیری میعانات گازی پارس جنوبی با بیان اینکه نخستین مخزن ذخیره‌سازی میعانات گازی در این پروژه، اوایل سال ۱۳۹۸ و آخرین مخزن نیز بهمن‌ماه پارسال عملیاتی شد، افزود: هم‌اکنون این تأسیسات شامل ۸ مخزن ذخیره‌سازی هرکدام با ظرفیت ۵۰۰ هزار بشکه در حال بهره‌برداری است و روزانه ۳۶۰ هزار بشکه میعانات گازی به پالایشگاه ستاره خلیج فارس منتقل می‌شود.
فروزش به قابلیت‌های مهم این پروژه در دریافت و ارسال میعانات گازی به مبادی مصرف اشاره کرد و افزود: این پروژه افزون بر تأمین خوراک پالایشگاه ستاره خلیج فارس و پالایشگاه پارس شیراز، می‌تواند روزانه تا سقف ۶۰۰ هزار بشکه میعانات گازی را به‌منظور بارگیری به گوی‌های شناور شماره ١ و ٢ در عسلویه برای صادرات ارسال کند.
وی با بیان اینکه این پروژه در قالب سه پروژه EPC توسعه و تکمیل شده است، گفت: در مجموع این سه قرارداد ۲۰۰ هزار نفر ماه کار اجرا شده است.
مجری پروژه ساخت تاسیسات ذخیره‌سازی و ایستگاه‌های اندازه‌گیری میعانات گازی پارس جنوبی درباره مقدار بهره‌مندی از توان داخل در هریک از این بخش‌ها گفت: در بخش EPC1 در مجموع حدود ۵۰ درصد ساخت داخل و در بخش‌های EPC2 و EPC3 در حوزه‌های مهندسی، کالا و اجرا به‌طور کامل و صددرصدی از توان شرکت‌ها و متخصصان داخلی استفاده شده است.
افتتاح نخستین واحد پیش‌ساخته فرآورش نفت کشور
نخستین واحد پیش‌ساخته فرآورش نفت کشور با دستور رئیس جمهور در خوزستان افتتاح شد.این واحد با ظرفیت فرآوری روزانه ۵۰ هزار بشکه نفت و با در اختیار داشتن ۲ ردیف (train) هر یک با ظرفیت ۲۵ هزار بشکه در روز طراحی شده و قابلیت توسعه برای فرآورش روزانه ۸۰ هزار بشکه در روز را داراست.
این واحد فرآورشی (Skid-Mounted) که امروز (پنجشنبه، ششم آذرماه) به‌طور رسمی به بهره‌برداری رسید، در قالب قرارداد اجاره و خرید خدمات فرآورش نفت (۱.۲۸۵ دلار به ازای هر بشکه) با بخش خصوصی (خارجی) ساخته شده است. ارزش قرارداد امضاشده ۴۷ میلیون دلار، محل ساخت ضلع جنوبی میدان نفتی آزادگان جنوبی (غرب کارون)، تعداد چاه‌های تغذیه‌کننده ۳۵ حلقه و ظرفیت فرآورش آن روزانه ۵۰ هزار بشکه نفت است که قابلیت توسعه تا ۸۰ هزار بشکه نیز وجود دارد.
از دیگر نکات قابل اشاره در این واحد، روش کار است که نفت با استفاده از بخار آب بسیار گرم (Superheat) به‌منظور تغییر و تبادل دما فرآورش می‌شود، همچنین احداث این واحد در زمان ساخت برای ۴۰۰ نفر و در زمان بهره‌برداری برای ۱۰۰ نفر اشتغال‌زایی به همراه داشته است.
جذب سرمایه خارجی در اوج تحریم‌ها، احداث سریع (در کمتر از یک سال) و کمک به افزایش ظرفیت تولید در یک میدان مشترک (آزادگان جنوبی)، شاخص‌ترین ویژگی‌های Skid Mounted احداث‌شده در غرب کارون به شمار می‌رود، همچنین این تجربه موفق سبب شد بیژن زنگنه، وزیر نفت تیرماه امسال دستورعمل الزام به تغییر روش ساخت و نصب واحدهای فرآورش پیش‌ساخته را با اهدافی از جمله رفع تنگناهای موجود در عملیات بهره‌برداری، شتاب در اجرای طرح‌های مصوب و تحقق به‌موقع اهداف تعیین‌شده، حمایت از انتقال فناوری، ساخت داخل و توسعه فناوری ملی در این زمینه، کاهش تصدی شرکت ملی نفت ایران و بهبود شاخص‌های اقتصادی و استفاده حداکثری از ظرفیت بخش خصوصی ابلاغ کند.
دستورعملی که در آن تأکید شده است برگزاری مناقصه یا امضای قرارداد به هر ترتیب برای اجرای واحدهای بهره‌برداری یا نمک‌زدایی نفت در خشکی (به جز موارد استثنا) نباید به روش متعارف گذشته انجام شود. این رویکرد با انجام اقدام‌هایی از جمله تدوین چارچوب همسان قراردادی، تدوین مجموعه الزام‌های فنی و بهداشت، ایمنی و محیط زیست (اچ‌اس‌ئی)، تدوین الگوی ارزیابی صلاحیت شرکت‌های متقاضی و برگزاری فراخوان مربوطه در فاز اجرا قرار دارد.
همسو با این هدف بهمن‌ماه پارسال نیز قرارداد ساخت دومین واحد فرآورش سیار در میدان نفتی آزادگان جنوبی به روش BOO ساخت، تملک، بهره‌برداری (Build – Own – Operate) بین شرکت مهندسی و توسعه نفت (متن) و جهاد دانشگاهی امضا شد. ظرفیت فرآوری این تأسیسات (Skid-mounted) روزانه ۵۰ هزار بشکه و ۱۵ ماه برای طراحی و ساخت آن در نظر گرفته شده و مدت بهره‌برداری این طرح نیز سه ساله و تا پنج سال قابل تمدید عنوان شده است.
تسنیم