لرستان، استانی چهار فصل و دارای ظرفیت‌های بسیار متنوع کشاورزی، گردشگری، خدمات و معدن است که به واسطه قرارگرفتن در مسیر ترانزیتی شمال به جنوب کشور منطقه‌ای استراتژیک در حوزه خدمات حمل و نقل به شمار می‌رود.
به گزارش گفتمان زاگرس؛بهره مندی از خط آهن تهران – جنوب، فرودگاه ، حدود هشت هزار کیلومتر جاده که لرستان را در قلب ترددهای شمال به بندر امام خمینی (ره) در جنوب قرار داده و همجواری با استان های همدان، مرکزی، اصفهان، خوزستان ، چهارمحال و بختیاری، کرمانشاه و ایلام بستر بسیار مناسبی برای رشد و توسعه در لرستان فراهم کرده است.
داشتن نیروی انسانی جوان و توانمند در کنار منابع آبی و زمین های حاصلخیز یکی دیگر از داشته های لرستان است که به گفته مسوولان، کشاورزی معیشتی و خرده مالکی و البته عدم استقبال نیروی جوان کار از کشاورزی سنتی، تاحدودی این ظرفیت ها را بدون استفاده کرده است.
در بخش معدن نیز لرستان از استان های برتر کشور است که علاوه بر ۵۸۸ میلیون تن برآورد ذخایر معدنی ، کیفیت سنگ های ساختمانی معادن آن زبانزد است اما به دلیل خام فروشی و نبود صنایع تبدیلی و فرآوری، سهم بسیار کمی از ارزش این معادن در سفره لرستانی ها است.
لرستان دارای مواد معدنی مختلف و متنوعی است که از مجموع ۶۵ ماده معدنی کشور ۲۲ مورد در استان شناسایی شده و بیش از یک میلیون تن سنگ تزیینی سالانه از آن استخراج می شود که این میزان معادل هفت درصد استخراج کشور است.
رتبه نخست تولید ماهیان سردآبی در استان های غیرساحلی، ۸۰۰ هزار هکتار زمین کشاورزی و رتبه های برتر تولید حبوبات، انجیر، انار و سیب و ضریب ۹۰ درصدی بهره مندی کامل روستاها از شبکه های ارتباطی، داشتن ۱۱ درصد رواناب های کشور و قرار گرفتن در رده سوم تا پنجم استان های پربارش از دیگر ظرفیت های توسعه ای لرستان به شمار می رود.
زیرساخت های اصلی اشتغال و توسعه از جمله راه دسترسی زمینی، ریلی و هوایی، آب، خاک حاصلخیز و منابع کشاورزی، نیروی انسانی جوان و تحصیلکرده، ظرفیت های بالقوه معدن و امکانات ارتباطی و اینترنتی در لرستان به نسبت مهیا است اما این استان سال های متوالی در رتبه های نخست جدول بیکاری کشور قرار دارد که به گفته مدیرکل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان این امر دلایل متعددی دارد.
با این همه رتبه و توانمندی، اما به نظر می رسد اشتغال استان به گروه کوری تبدیل شده و پس از سالها تلاش مسوولان هنوز آنچنان که باید از این فرصت ها استفاده نشده است.
بررسی نسبت اشتغال استان در بازه زمانی سال ۹۵ تا ۹۸ نشان می دهد ۳۵.۳ درصد از جمعیت در سن کار کشور شاغل بوده اند که لرستان جایگاه ۳۰ کشوری را در این رتبه بندی به خود اختصاص داده است، همچنین نرخ بیکاری استان در سال گذشته ۱۵.۳ درصد و رتبه ۳۰ جدول اشتغال بود که بهار ۹۹ به ۲۱ درصد افزایش یافت و لرستان نخستین استان بیکار کشور شد.
ضعف مهارت دانش آموختگان دانشگاهی
“علی آشتاب” مدیرکل تعاون کار و رفاه اجتماعی لرستان معتقد است ضعف مهارتی کارجویان یکی از مشکلات اصلی اشتغال در لرستان است به نحوی که حدود ۶۰ درصد متقاضیان ثبت نام شده در مراکز کاریابی استان هرچند دانش آموخته دانشگاهی، اما فاقد هرگونه مهارتی هستند.
وی گفت: یکی از دلایل این امر، نبود ارتباط منطقی و هدفمند میان رشته های تحصیلی دانشگاههای استان به ظرفیت های موجود است، بنابراین زمانی که یک جوان با مدرک غیرمرتبط نسبت به ظرفیت های توسعه استان وارد بازار کار می شود نمی تواند تحصیلات خود را با حرفه و کار عملی موجود منطبق کند.
آشتاب اضافه کرد: به نظر می رسد باید رشته های تخصصی تحصیلی در حوزه های کشاورزی، معادن، آب و خدمات را در دانشگاه های استان ارائه داد تا دانشجویان پس از اتمام تحصیل بتوانند در موقعیت های موجود استان مشغول بکار شوند.
به گفته وی آمار ثبت نامی کاریابی‌ها نشان می‌دهد افراد ۲۵ تا ۳۴ ساله ۵۰ درصد جمعیت متقاضیان کار این استان را تشکیل می‌دهند.
کار فقط استخدام اداری نیست
مدیرکل تعاون، کار و رفاه اجتماعی لرستان ضعف فرهنگ کار را از دیگر دلایل نرخ بالای بیکاری در استان برشمرد و تصریح کرد: دیدگاه غلطی وجود دارد که بر مبنای آن، اشتغال تنها استخدام در ادارات تلقی می شود.
آشتاب افزود: بسیاری جوانان از جمله دانش آموختگان دانشگاهی اعتقاد دارند به دلیل داشتن تحصیلات باید در ادارات و پشت میز نشین باشند و فعالیت در مشاغل آزاد و خدمات را شغل نمی دانند.
توقف اشتغال پشت دیوار بانک و بروکراسی اداری
آشتاب ، بانک ها را از دلایل اصلی رونق یا کاهش اشتغال می داند و می گوید: نوع رفتار بانکی تاثیر بسیار بالایی بر رونق اشتغال دارد چرا که بسیاری از مشاغل و بنگاه های اقتصادی برای راه اندازی، توسعه یا تقویت خود به منابع بانکی نیاز دارند.
وی اظهار داشت: در برخی موارد دیده می شود سخت‌گیری های بانک برای تامین وثایق و ضمانت ها بی مورد است و می توان با اندکی تعدیل در رفتارهای خشک بانکی، به رونق تولید و افزایش اشتغال کمک کرد.
وی البته تحریم ها و نوسانات ارزی را عامل دیگری در کاهش تولید و اشتغال می داند و می گوید: باید در شرایط سرمایه گذاری تسهیل شود که بخش عمده ای از این روند در اختیار ادارات و دولتی ها است.
دریافت مجوزهای اداری و خستگی سرمایه گذار
مدیرکل تعاون، کار ورفاه اجتماعی لرستان به صدور مجوزهای تولید، اشتغال و سرمایه گذاری هم اشاره کرد و گفت: برای یک مجوز باید دست کم به ۱۷ اداره مراجعه کرد.
آشتاب افزود: مرکز تسهیل سرمایه گذاری و کسب و کار در استان ایجاد شده است اما متاسفانه در مواردی، سرمایه گذاران همچنان باید برای دریافت مجوزهای لازم دوندگی بسیاری بین ادارات داشته باشند و همین امر موجب خستگی و انصراف انان می شود.
وی تاکید کرد: باید به سرمایه گذار کمک کرد تا تمام توان خود را برای تولید و اشتغال بکار گیرد در حالیکه بسیاری از موارد نیرو و انگیزه سرمایه گذاران در مرحله دریافت مجوزها و پیش تولید گرفته می شود.
وی ادامه داد: باوجود تاکید دولت و مسوولان بر تسهیل شرایط قانونی سرمایه گذاری، اما گاهی موارد، سخت گیری های نابجا و یا حتی زاویه دار کارشناسان اداری در سطوح میانی موجب طولانی شدن فرآیند صدور مجوزها می شود.
اشتغال لرستان در گرو تغییر نگرش مسوولان ملی و قوانین متفاوت
مدیرکل تعاون کار ورفاه اجتماعی لرستان به عقب ماندگی های تاریخی این استان در حوزه سرمایه گذاری و اشتغال اشاره کرد و افزود: باید برای جبران این کاستی ها، قوانین و امتیازهای جداگانه ای لحاظ شود.
آشتاب افزود: با وجود فرصت طلبی بسیاری استان ها از قانون خصوصی سازی، اما لرستان سودی در این زمنیه نداشت و در روند توسعه اقتصادی دچار اختلال شد بنابراین امروز نیازمند نگرش متفاوت مسوولان ملی در دادن امتیازهای ویژه برای تسهیل در سرمایه گذاری و اشتغال است.
وی توضیح داد: به طور مثال سود تسهیلات بانکی برای سرمایه گذاری نباید در لرستان و یک استان توسعه یافته مشابه باشد، بلکه باید برای استان هایی چون لرستان که محروم و کمتر توسعه یافته هستند ردیف های خاص با نرخ کمتر لحاظ شود.
وی همچنین اضافه کرد: برای رونق تولید و اشتغال در لرستان باید مشوق های ویژه سرمایه گذاری به ویژه در حوزه مالیات و بیمه از طرف دولت تصویب شود چراکه امروزه بیمه یکی از اصلی ترین دغدغه های صاحبان تولید است.
آشتاب گریزی هم به ضرورت اهلیت سرمایه گذاران زد و گفت: سرمایه گذاری که تسهیلات بانکی دریافت می کند و امتیازاتی در اختیار می گیرد باید اهلیت علمی، مالی، حرفه ای و تعهد داشته باشد.
اداره کار مسوول ایجاد اشتغال نیست
مدیرکل تعاون، کار و رفاه اجتماعی لرستان تاکید بسیاری دارد که مردم بدانند ایجاد اشتغال وظیفه این اداره کل نیست و این نهاد یک نقش هماهنگ و تنظیم کننده روابط کار دارد.
آشتاب می گوید: بسیاری ازدستگاه های اجرایی همچون جهاد کشاورزی، صنعت، معدن و تجارت، میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی باید شرایط ایجاد اشتغال را تسهیل و دنبال کنند اما اداره کار نیز باید برای تسریع در روند اشتغال و تقویت بنگاهها اقدام کند.
وی افزود: حجم عمده فعالیت اداره تعاون، کار و رفاه اجتماعی پس از شکل گیری واحدها و ایجاد اشتغال آغاز می شود تا با پیگیری مسایل و مشکلات درگیر با بیمه، مالیات، بانک و روابط کارگری و کارفرمایی در راستای تقویت مشاغل موجود و حفظ آنها اقدام نماید.
وی تصریح کرد: بدون شک ایجاد تعاونی ها، تامین منابع تسهیلاتی و معرفی این واحدها به بانک از وظایف اداره تعاون، کار و رفاه اجتماعی است که با همکاری سایر دستگاهها محقق می شود و طرح های متفاوتی برای حفظ اشتغال اجرا شده است.
تثبیت ۲۰۸۰ شغل
مدیرکل تعاون، کار و رفاه اجتماعی لرستان ادامه داد: در راستای تنظیم روابط کارگری و کارفرمایی نیز امسال ۲ هزار و ۸۰ فرصت شغلی در استان حفظ و تثبیت شده است.
آشتاب گفت: این تعداد نیروی شاغل در ۲۴ واحد تولیدی استان بوده اند که پیگیری های لازم در خصوص مشکلات بیمه، مالیات و بدهی های بانکی آنها انجام شد.
وی تصریح کرد: نرخ بیکاری در استان بالا است و جمعیت جویای کار قابل توجهی داریم بنابراین حفظ کارخانجات و واحدهای موجود یک اولویت مهم به شمار می رود تا بتوان با تزریق نقدینگی و سرمایه در گردش مورد نیاز، آنها را فعال نگه داشت.
وی همچنین افزود: هشت ماهه امسال مقرری بیمه بیکاری ۲ هزار و ۳۳۰ نفر در استان برقرار شده است.
معافیت بیمه ای، یارانه دستمزد و کارورزی دانش آموختگان سه طرح حمایتی اشتغال
مدیرکل تعاون، کار و رفاه اجتماعی لرستان گفت: معافیت بیمه ای کارفرما، یارانه دستمزد و کارورزی دانش آموختگان دانشگاهی سه طرح محوله به این اداره کل در راستای تسهیل اشتغالزایی هستند.
آشتاب گفت: در طرح معافیت بیمه ای کارفرما در صورتی که کارفرما از متقاضیان ثبت نام شده در مراکز کاریابی استفاده کند تا ۲ سال از پرداحت حق بیمه وی معاف خواهد شد که سهم استان برای امسال در این طرح ۴۲۰ نفر بود و تاکنون ۴۳۷ نفر به واحدها معرفی شده اند.
وی ادامه داد: در طرح یارانه دستمزد نیز اگر بنگاه‌های اقتصادی نیروی مورد نیاز را از ثبت نامی کاریابی ها تامین کنند، دولت دست کم یک سوم دستمزد نیروی کار را به مدت یکسال پرداخت می کند که لرستان در این خصوص رتبه اول کشور را دارد و هشت ماهه امسال ۵۱۵ نفر از این طریق وارد بازار کار شده اند در حالیکه سهم استان ۵۳۸ نفر بوده است.
وی تصریح کرد: چنانچه واحدهای اقتصادی، دانش اموختگان دانشگاهی را به کار بگیرند حقوق و آموزش نیروهای کار تا سه ماه توسط دولت پرداخت می شود و در صورت بکارگیری نیروها پس از سه ماه، کارفرما تا ۲۱ ماه بعد از طرح معافیت بیمه ای برخوردار می شود که تاکنون از ۷۵۰ نفر سهمیه تعیین شده برای استان، ۴۶۸ نفر از این فرصت استفاده کرده و مشغول بکار شده اند.
آشتاب ایجاد هماهنگی میان دستگاههای اجرایی و بانک های استان را از دیگر برنامه های مهم در راستای ایجاد و تقویت اشتغال عنوان کرد و توضیح داد با پیگیری های لازم برای جذب سهمیه تسهیلاتی و همکاری سایر دستگاهها، تسهیلات اشتغال ارزان نیز به متقاضیان پرداخت می شود.
۳۴۸پرداخت میلیارد تومان وام ارزان اشتغال
مدیرکل تعاون، کار و رفاه اجتماعی لرستان در این خصوص گفت: ۳۴۸ میلیارد تومان وام کم بهره اشتغال روستایی، نهادهای حمایتی و مشاغل خانگی طی سه سال گذشته در این استان پرداخت شده است.
آشتاب افزود: در مجموع ۵۴۷ میلیارد تومان برای اشتغال روستایی، حمایتی و سیل به استان ابلاغ شده بود که ۴۴۳ میلیارد تومان آن تخصیص یافته و از این رقم ۳۴۸ میلیارد تومان پرداخت شده است.
وی اظهار داشت: اشتغال روستایی از سیاست‌های مهم دولت با هدف استفاده از ظرفیت‌های اقتصادی در مناطق روستایی و عشایری، حفظ سکونت، رونق تولید و جلوگیری مهاجرت روستاییان به شهر و مهاجرت معکوس است که تسهیلات آن در قالب اشتغال روستایی و اشتغال حمایتی پرداخت می شود.
به گفته وی از شروع طرح اشتغال روستایی۲۶۲ میلیارد تومان اعتبار به دستگاههای اجرایی ابلاغ شده بود که رقم تخصیصی ۲۵۱ میلیارد تومان بوده است.
آشتاب ادامه داد: بیش از ۹۰ درصد از اعتبار تخصیصی جذب شده است و یکهزار و ۲۶۰ طرح با اعتباری معادل ۲۳۶ میلیارد و ۸۰۰ میلیون تومان موفق به عقد قرارداد و دریافت تسهیلات شدند.
وی درخصوص تسهیلات حمایتی ( افراد تحت پوشش بهزیستی، کمیته امداد و خانواده ایثارگران) گفت: سهم استان از این تسهیلات ۱۳۶ میلیارد و ۳۰۰ میلیون تومان بوده که ۱۲۴ میلیارد تومان تخصیص یافته است.
آشتاب در خصوص حمایت از مشاغل آسیب دیده و تسهیلات سیل در استان بیان کرد: در این راستا ۱۵۰ میلیارد تومان به استان ابلاغ شد که ۱۰۰ میلیارد تومان آن در جریان سفر محمد شریعتمداری وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی به استان تصویب شد که تاکنون ۶۸ میلیارد تومان به استان تخصیص داده شده است.
به گفته وی لرستان از نظر ابلاغ اعتبار تسهیلات مشاغل روستایی، حمایتی و سیل رتبه هشتم کشور را دارد که ساز و کار قانونی برای اطمینان از هزینه تسهیلات در محل خود دنبال می شود که نتیجه آن انحراف کمتر از ۱۰ درصد تسهیلات روستایی در این استان بوده است.
بیمه کارگران مشاغل روستایی اجباری است
مدیرکل تعاون، کار و رفاه اجتماعی لرستان توضیح داد: آن دسته از افرادی که تسهیلات طرح‌های اشتغال روستایی را دریافت کرده‌اند موظف هستند کارگران خود را بیمه کنند در غیر اینصورت وام ۶ درصدی آنها با سود ۲۴ درصد محاسبه می‌شود.
آشتاب افزود: بر اساس مصوبه کارگروه ملی، مجریان طرح های اشتغال روستایی که تسهیلات را به طور کامل دریافت کرده و به بهره برداری رسید موظف هستند افرادی را که بکارگیری نموده اند ظرف مدت یک ماه پس از افتتاح واحد خود بیمه کنند.
وی اظهار داشت: در غیر اینصورت با بررسی و گزارش کمیته نظارت اشتغال روستایی، تسهیلاتی که با نرخ ۶ درصد به این افراد پرداخت شده با سود ۲۴ درصد محاسبه و دریافت خواهد شد.
وی همچنین گفت: کارفرمایان باید کارگران خود را توسط صندوق بیمه عشایر و روستاییان، تامین اجتماعی و سایر صندوق های دارای قابلیت و مرتبط با وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی بیمه نمایند
با این تفاسیر باید گفت رونق تولید و ایجاد اشتغال در لرستان یک همت ملی می طلبد تا با ارائه مشوق های لازم و خاص برای این استان نسبت به تخصیص منابع ویژه و تسهیل در قوانین سرمایه گذاری اقدام کنند.
از طرفی دیدگاه جوانان تحصیلکرده باید نسبت به شغل تغییر یابد و با توجه به ظرفیت های توسعه ای که در استان وجود دارد برای ایجاد اشتغال در مشاغل غیردولتی و آزاد تلاش کنند.
مهر
ثبت دیدگاه