اولریش بِک،جامعه شناس آلمانی(۲۰۱۵-۱۹۴۴) است و دوتزکانونی آرا او،ایده ی مخاطره ومدرنیزاسیون بازتابی است.اوکتابی داردبه نام”جامعه ی درمخاطره ی جهانی”که اتفاقاتنهاکتاب اوست که درایران به فارسی ترجمه شده است.بک کتابش رابااین جمله آغازمی کند:”درتمام جهان،جامعه ی معاصر،تنهاتغییربنیادی راازسرمی گذراندکه مدرنیته ی مبتنی برروشنگری راباچالش مواجه گرده است”.به این تعابیراودقت کنیم:”تمام جهان”،”تغییربنیادی”،”به چالش کشانیدن مدرنیته مبتنی برروشنگری”،که زمینه ی همه ی این مفاهیم،مفهوم کلیدی”جامعه یامخاطرات”است.تغییرتمام جهان براین نکته دلالت داردکه جامعه شناسی معاصر،فقط وفقط می بایست برتحلیل تمام جهان متمرکزشود.به سخن دیگرگستره ی نظری روان شناختی اش،تمام جوامع جهان معاصر،و دورنمایش،شناسایی معضلات برساخته ی بشری وتوزیع وتسهیم مشارکت دادن تمام جوامع برای رفع معضلات می باشد.
اماویژگی های جامعه ی مخاطره آمیز:
جامعه ای که درآن نگرانی افرادازآفات وبلایای طبیعی،قحطی وزلزله،به سمت مخاطرات ناشی ازفعالیت های انسانی که اغلب شکل جهانی وعالم گیردارندمتوجه شده است وبه تعبیربک اگرقوه ی محرکه ی جامعه ی طبقاتی وصنعتی دراین شعارخلاصه می شودکه”گرسنه ام”شعارجامعه ی جدیداین است که”می ترسم”یا”نگرانم.اومدعی است درحالی که درجوامع ماقبل مدرن،انسجام برپایه ی نیازبود،انسجام دنیای معاصربرپایه ی نگرانی است.به نظربک دربرابرخطرات هسته ای،شیمیایی وبیوتکنولوژیکی،دیگرامکان تصمیمات معتبرومقتدرکه توسط گروههایی ازمتخصصان گرفته می شد،وجودنداردبلکه درمیان گستره ی عظیمی ازگروههای اجتماعی پراکنده است که ارتباط متقابل پیوسته ی آنهامی تواندجامعه رابه سطح جدیدی ازخودانتقادی برساند.جامعه ی مخاطره آمیزفقط ازاین واقعیت برنمی خیزدکه زندگی روزانه عموماخطرناک شده است.مسئله بیشتربدون مرز شدن مخاطرات غیرقابل کنترل است.مدرنیزاسیون بازتابی موتورمحرکه ومشخص کننده ی جامعه ی درمخاطره است ومطابق باآن پیشرفت جامعه ی کنونی،ازخلال سازماندهی مجددوبهبودواصلاح دوباره صورت می گیرد.امروزویروس کووید۱۹یاهمان کرونا،مهراثبات نظریه ی جامعه ی درمخاطره جهانی اولریش بک است.ویروسی که مرزنمی شناسدوجهان رادرمخاطره قرارداده است.به قول “زیگموندباومن”که درباره ی دوران مدرن وآثارآن برحیات مادرکتاب “ترس سیال”ازاضطراب مداوم درزندگی ماوخطراتی که بی مقدمه وهرآن ممکن است گریبانگیرماشوندمی گویدواستعاره ی موردعلاقه اش این است که:”انگاردرحال راه رفتن درمیدان مین هستیم”.
بایدباوجودویروس کرونااحساس خطرکرد.خطرالبته همیشه بامابوده است بااجدادماوتمام آنهاکه پیش ازمادراین زمین می زیستند‌اماآن خطرهااساساداستان متفاوتی باآن چه مااکنون تجربه می کنیم داشتند.احتمال می دهیم تا۹۰درصدفلان اتفاق رخ ندهدامادرنهایت باآن ۱۰درصدباقیمانده گرفتارهستیم.البته آن چه اولریش بک بامقولات جدیدخوددرنظرداردنوعی جامعه شناسی سیاسی باامیدرسیدن به جامعه ی جهانی قابل تغییرباکسب شناخت متفاوت ازدنیا،بااستفاده ازروشنگری است.او امیدداشت واین امیدبه قول خودش واقع بینانه است.
بیاییدفراملی بیندیشیم،فراملی آموزش ببینیم وفراملی زندگی کنیم.مثل یک شهروندقانونمندباامیدبه فردایی بهتر،قدم برداریم.
ثبت دیدگاه