گفتمان: انسان پیش از تاریخ در دوران پارینه سنگی و نوسنگی زمین شناسی به مدت دهها هزار سال تنها از شکار حیوانات و گاهی گیاهان وحشی تغذیه می کرد تا سرانجام برخی از حیوانات را اهلی و رام کرد،وی همواره به رفتار حیوانات نگریسته و از آنها درس و الهام می گرفت.برخی براین باور بوده و عقیده دارند نخستین آموزنده علم پزشکی و دامپزشکی به انسان،حیوانات بوده اند.
چنان که محمد بن زکریای رازی کاشف الکل در مفید الخواص و ابومنصور موفق هروی در الابنیه عن حقایق الادویه ذکر می کنند که اگر جوجه پرستو یرقان بگیرد،پرستو سنگ یرقان«سنگ زرده یا حجر الخطاطیف پرستوها»را آورده و در لانه اش می گذارد و جوجه‌ها بدین وسیله درمان می شوند،مردم از این امر استفاده کرده به جوجه های پرستو زعفران مالیده تا پرستو تصور کند جوجه هایش یرقان گرفته و سنگ یرقان را بیاورد و بدین ترتیب سنگ یرقان را به دست می آوردند یا اگر عقاب ماده گرفتار سختی تخم گذاری شود عقاب نر سنگی به نام قلقل آورده و در لانه می گذارد،این سنگ که آن را سنگ عقاب می نامند از درون خود صدا می کند و سبب آسانی تخم گذاری می شود و مردم همین سنگ را کنار زائو می گذارند.
در مورد گربه ها نیز چنین معالجاتی دیده شده است،گربه ها در فصل بهار علف می خورند،اگر علف نباشد دنبال نوعی برگ خرما که از آن جارو درست می کنند می روند،با اینکه غذای معمولی گربه علف نیست،وقتی سلامت خود را بازیابد و رخوت زمستانی پایان یابد،دیگر علف نمی خورد.افعی وقتی از زمین بیرون می آید به دلیل عادت به تاریکی نابیناست و چشم خود را به برگ رازیانه می مالد تا شفا یابد.سگ ها اگر در شکمشان کرم ایجاد شود،سنبل می خورند تا قی کنند و شکم آنها به کار بیفتد،گاوها نیز بین علف های خوب و بد تفکیک و تمایز قائل هستند و عموما علف های زیان آور را نمی خورند و خوک چون بیمار شود طلب خرچنگ در جوی ها کند و بخورد تا حالش نیکو شود و خرس هم چون بیمار شود مورچه بخورد تا بهتر شود.
در واقع طب و علم پزشکی برای حیوانات و انسان از طریق الهام ایجاد شده است و لزومی هم ندارد همه این گفته ها را که پیشتر در بالا آمد به عینه قبول کنیم ولی مسلما پاره ای از حقیقت طبق ادبیات فولکلور و شفاهی که سینه به سینه و نسل به نسل از انسان نئاندرتال غار نشین به بشر پست مدرن پنت هاوس نشین مازارتی سوار امروزی رسیده در آنها نهفته است،منکر غریزه قوی برخی از حیوانات نمی توان شد.
نگرش به حیوانات و راه آموزی از آنها اولین انگیزه پژوهشی بشر بوده است و در واقع همین الهام گرفتن از طبیعت است که در امثال و حکم دهخدا نیکو آورده شده است که نهاد جهان یا نهاد تن پزشک رسا و بزرگوار است و پزشکان چاکران و پرستاران وی هستند و در این راستا در بحبوحه کرونا و‌مصائب بی شمار آن و رنج فراوان بیماران کرونایی می طلبد که به طب جایگزین«طب سنتی»توجه و اهتمام بیشتری در دولت جدید شود که طب سنتی دانش و مهارت حفظ و تأمین سلامتی به شیوه وسیع الطیف و در واقع کل نگر است که از بدیهی ترین و قدیمی ترین شیوه های درمان در جوامع بشری قلمداد می شود.
طب سنتی که تا خیلی قبل تر از پزشکی نوین در درمان بیماری ها مورد استفاده کشورهای مختلف قرار داشت،متأثر از نظریه های بومی و قومی،آداب،سنن،باورها و اعتقادات مرسوم و رایج مردم بود و شامل مجموعه المان ها و روش هایی است که با بهره گیری و ارتباط تنگاتنگ با گیاهان و خواص آنها،حیوانات،مواد معدنی و فنون فیزیکی،به حفظ سلامت و درمان بیماری ها می انجامد.
در کشور ما بالغ بر۱۲۰۰گونه گیاهی وجود دارد که برخی از آن ها نظیر پونه کوهی،شاهی کوهی،قارچ دنبلان و مومنایی در کو های زاگرس و بویژه استان ایلام که از خواص دارویی بی بدیل در درمان بسیاری از امراض و بیماری ها مؤثر هستند و در دیگر نقاط دنیا یافت نمی شوند؛این در حالی است که با وجود این بستر،استعداد و پیشینه،از بودجه دارو،تنها درصد ناچیزی به تحقیق و پژوهش در زمینه تولید داروهای گیاهی اختصاص می یابد که امید است در بخش طب سنتی به همت بالای و اهتمام جدی مسوولان و برنامه ریزان سلامت بخش طب سنتی که در وزارتخانه بهداشت به حاشیه و‌محاق در سالیان اخیر رفته است مجدد راه اندازی و احیا شود و همچنان که ایران عزیز در علوم دیگر نیز دستاوردهای شگرف و درخور تحسینی کسب کرده است،در این زمینه هم طلایه دار و طلیعه دار طب سنتی در جهان گردد و جایگاه اصلی خود را در رنکینگ جهانی بازیابد.
در تقویم جلالی ما ایرانیان اول شهریور ماه هر سال به مناسبت بزرگداشت حکیم و پزشک بزرگ ایران زمین«شیخ الرئیس ابوعلی سینا» که کتاب قانون و شفای او هنوز که هنوز است به عنوان کتب مرجع و رفرنس علم پزشکی در دانشگاه های معتبر جهان تدریس می شود روز پزشک نامگذاری شده است در ایران بنا بر مندرجات یشت ها و وندیداد و بسیاری مدارک دیگر،اولین پزشک و دامپزشک«تریته» یا فریدون بوده است.
«ابن سینا»،شیرآهن کوه مردی که به اعتراف قاطبه پزشکان شرق و غرب در زمره بزرگ ترین دانشمندان تمام دوره های تاریخی سیاره آبی قرار دارد و نامش تا ابد در کتاب تاریخ علم پزشکی درخشان و جاودان است؛نام و یاد این دانشمند بزرگ این کهن بوم و بر را گرامی داشته و این روز فرخنده و مبارک«روز پزشک» را به همه پزشکان نستوه و بزرگوار سرزمین عزیزمان ایران که۱۹ماه تمام است در پیشانی و خط مقدم مبارزه با اپیدمی عالم گیر و طغیان گر کرونا ویروس هستند و همه چیز خویش را فارغ از کیمیای دانش خود در طبق اخلاص گذاشته و به عنوان مدافعان سلامت جامعه شهدایی نیز در این راه به جامعه تقدیم کرده اند تبریک می گوییم.
بر طبق عرف و عادت امسال هم طبق سنت معمول جامعه پزشکی کشور روز اول شهریور در آخرین ماه تابستان سده تازه به پیشواز و استقبال روز پزشک خواهد رفت،ولی امسال بر خلاف عادت معمول روز پزشک حال و هوای کاملا متفاوتی شبیه پارسال نسبت به سال های گذشته دارد.هر سال سازمان ها و ارگان های متولی روز پزشک را به صورت همایش جمعی و با هدف بزرگداشت مقام پزشکان و تقدیر و تشویق پزشکان نمونه و سایر ارکان پزشکی کشور برگزار می کردند که طبیعتاً امسال با توجه به شرایط حاکم بر کشور و به تبع آن در جهان مبنی بر شیوع عالم گیر پاندمی کووید۱۹،این مراسم به شیوه دیگر و اشکالی متفاوت با سال های گذشته برگزار و گرامی داشته می شود.
نگاه تک ساحتی و تک بعدی به زندگی بشر که داریوش مهرجویی کارگردان شهیر و پدر موج نو سینمای ایران در کتاب انسان تک ساحتی اثر هربرت مارکوزه به آن اشاره کلیدی می کند،گاه تن را به فراموشی سپرده و نعمت بزرگ سلامت را از آدمی گرفته و گاه شخصیت انسان را دستخوش اضمحلال و نسیان ساخته و روح ملکوتی وی را نادیده انگاشته است،چه خجسته و نیکو است که پزشک،افزون بر سلاح مادی و دارو،مسیحا دم و عیسی نفس باشد و با کلام و خلق نیک،تا عمق جان بیمار نفوذ کند و بیماری را شفابخش باشد.
شاید به ضرس قاطع یکی از کشورهایی که پژوهشگران،محققان و متخصصان آن به صورت خیلی فشرده و متراکم در حوزه تشخیص،پیشگیری و درمان بیماری کرونا در حال فعالیت هستند جامعه پزشکی نستوه و پرتلاش کشورمان است که دستاوردها و نتایج قابل قبولی هم در این مدت ۱۹ماه داشته اند.در دوره کرونا شاهد شکل گیری یک اتفاق برجسته مهم یعنی تقویت کارهای تیمی حرفه ای مشترک،ممارست های بین بخشی و اهتمام به مشورت و خرد جمعی در درمان بیماران کرونایی در بین جامعه پزشکی کشور هستیم،چرا که ویروس وحشی کرونا چندین بافت و سیستم بدن را گرفتار می کند،بنابراین در این برهه مشارکت و همکاری های بین بخشی و چند تخصصی بیش از هر زمان دیگری به جلوه در آمده است که این مهم نیز می تواند به عنوان یک شاکله بنیادی و دستاورد حرفه ای در جامعه پزشکی مطرح و بیان شود.
چنبره کرونا اعتماد به جامعه پزشکی را به طرز چشمگیری تصاعدگونه افزایش داده و با شیوع موج پنجم و سویه دلتا در کشور همچنان این سیر سینوسی نمی شود بلکه رو به فزونی است.جامعه پزشکی به دلیل احساس مسوولیت بالا طی این بحران جهانی به صورت کاملا صادقانه و شفاف با مردم چهره به چهره صحبت کرده و مشفقانه و دلسوزانه بسیاری از مصائب و مسائل نگران کننده که بر اثر پایین آمدن تاب آوری اجتماعی در رابطه با این بیماری نوظهور و نوپدید را مبتنی بر شیوه نامه ها و پروتکل های بهداشتی مورد توجه قرار داده و به مردم منتقل کردند.
جا دارد در این زمینه که این روزها کابینه سیزدهم در پیچ بهارستان در آستانه رأی اعتماد به وزیران پیشنهادی دولت جدید است و دکتر سید ابراهیم رئیسی با این همه مشغله کاری این روزها با نظم و دیسیپلین و ظرفیت بالای مثال زدنی بدون وقفه و خستگی در جلسات مستمر ستاد ملی کرونا حاضر می شود و پای کار است و نسبت به وزیر بهداشت که به گفته خودش اولویت اول دولتش کرونا و معیشت مردم است حساسیت و توجه ویژه ای دارد در این راستا ساز و کارهای جدیدی در وزارتخانه کلیدی و مادر سلامت جامعه تدوین و اجرا شود و در ستاد ملی کرونا هم نهادینه شود و آن عبارت است از نقشه راه و تدوین اطلس جامع مقابله با بیماری کرونا در استان های کشور به تفکیک هر استان و کارهای انجام گرفته و در دست اقدام در کوتاه مدت و میان مدت تا به سامان رسیدن نهایی کار طبق منشور سه گانه وزارت بهداشت،درمان و آموزش پزشکی پیشگیری،کنترل و مهار بیماری که سرلوحه اصلی این وزارتخانه است.
| بیشتر بخوانید: |
| روز پزشک و ۱۰ نکته دربارۀ «ناز طبیبان» |
| کرونا جان یکی دیگر از پزشکان کرمانشاهی را گرفت |