معارفه استاندار جدید یا برون رفت از حلقه مفقوده توسعه؟!

گفتمان:: طبق اصل لوشاتلیه در شیمی هرگاه به یک معادله در حال واکنش«انتخاب استاندار بوسیله دولت»فشاری از بیرون«خواص،رسانه ها،نمایندگان مردم در مجلس و…»تحمیل شود آن معادله در جهت مخالف واکنش نشان می دهد تا اثر آن تغییر را حذف کند در واقع اصل لوشاتلیه را می توان بیانی از قانون سوم نیوتن دانست زمانی که سیستم در حال تعادل تغییر کند،خود را چنان تنظیم می کند تا حد امکان تأثیر آن تغییر را جبران کند و برای همین آن زمان هنری لوشاتلیه این واکنش را به سیاست و اقتصاد هم تعمیم و تسری داده بود که بعدها ساموئلسون در اقتصاد آن را به صورت بنیادی بکار برد.

بألاخره پس از کش و قوس های فراوان،گمانه زنی ها،رایزنی ها و فهرست بلند بالای شیندلری که برای تصدی ساختمان قدیمی و آجری استانداری ایلام نقل محافل،خبرگزاری ها،جراید و اصحاب رسانه و فعالان اجتماعی بود دولت سیزدهم هفته گذشته در جلسه هیأت دولت در آزمونی تازه  سکاندار استانداری ایلام را به صورت رسمی معرفی کرد.

«حسن بهرام نیا»استاندار جدید ایلام که دارای دکترای جغرافیا گرایش برنامه ریزی شهری است سابقه معاونت سیاسی استانداری ایلام،نماینده مردم نهاوند در دوره دهم مجلس شورای اسلامی و عضویت در کمیسیون انرژی را در کارنامه دارد؛حسن بارز بهرام نیا اشراف خوب به موانع توسعه برای برون رفت از وضعیت موجود در ایلام است وی که در دولت دهم سابقه معاونت سیاسی استانداری ایلام را که مجتبی اعلایی در آن برهه سکاندار استانداری ایلام بود در کارنامه وزین خویش دارد و با رسانه و جراید ارتباط خوب و تعامل دو سویه ای دارد کف انتظارات قاطبه مردم استان ایلام به عنوان یادگاران هشت سال حماسه و ایثار مقابل دشمن تا بن دندان مسلح بعثی و پیشانی سبز عتبات عالیات وصول مطالبات به حق مردم و گشایش کریدور و راه ارتباطی جدید با مرکز و حذف قوانین دست و پاگیر و بروکراسی نامتوازن اداری،برداشتن موانع توسعه برای برون رفت از محرومیت که بر گرده ایلام و ایلامی سنگینی می کند و باعث شده تا در یک آنومی اجتماعی کماکان ایلام به حاشیه فرایند توسعه رانده شود.

حسن بهرام نیا نیک می داند که به عنوان سکاندار جدید استانداری ایلام دیگر دوره آزمون و خطا در نظام مدیریتی با توجه به افق بلند و اشرافی که به جغرافیا و ژئوپلتیک ایلام که خود دانش آموخته این حوزه است به سر آمده است و پژوهشگران و محققان بیشتر مدیران را به حوزه شناختی مشاوره و سوق داده و راهنمایی می کنند و بایستی با یک چیدمان مؤثر و کارآمد از مدیران بادانش و تجربه توأمان در نخستین روزهای کاری،تدوین برنامه ریزی اصولی،استراتژی تازه و اطلس جامع مدیریتی در ایلام برای قرار دادن ایلام بر روی ریل توسعه با تمام توان این مسأله را به سامان برساند.

در چهارمین سفر استانی رئیس جمهور و هیأت همراه در دوم مهرماه به استان ایلام بخش عمده ای از مصوبات آن سفر محقق شد و یا در آستانه به نتیجه رسیدن است هر چند که خواسته بزرگ دومین شهرستان استراتژیک استان«شهرستان چرداول»که خواستار الحاق چرداول در لیست مناطق جنگی بودند که بالاترین رأی را به رئیس جمهوری داده اند مغفول ماند و پاسخی در جلسه شورای اداری استان نداشت؛شهرستانی که روستای جان جان آسمان آبادش بیشترین تعداد شهید را تقدیم انقلاب و آرمان های والایش کرده است و از این حیث در صدر رنکینگ کشور است و بیشترین سورتی پرواز هواپیماهای جنگی رژیم بعث بر فراز آسمان و کریدور هوایی این شهرستان برای بمباران مهران و ایلام بوده است که نخست هواپیماها دیوار صوتی را در آسمان این شهر می شکستند و به بمباران اهداف موردنظر می رفتند که حمله به حاشیه شهر سرابله در سال۶۴ و برخورد چند راکت به پارک کنونی شهید باهنر خود نمونه گویایی از این مسأله است که تا سال ها پس از جنگ یک بمب بزرگ خنثی نشده در این پارک قرار داشت و بعدها به مرکز استان منتقل شد.

استان ایلام با۱۹۰۸۶کیلومتر مربع،حدود۴/۱درصد مساحت کل کشور است که بر اساس سرشماری نفوس و مسکن سال۱۳۹۵هجری شمسی جمعیت ایلام۵۸۰۱۸۵ هزارنفر بوده است؛استان ایلام از جنوب با خوزستان،از شرق با لرستان،از شمال با کرمانشاه و از غرب با۴۲۰کیلومتر مرز مشترک با عراق همسایه است؛شهرهای عمده استان ایلام:ایلام،چرداول،ایوان،دره شهر،مهران،آبدانان،بدره،چوار،سیروان و هلیلان است.مرکز استان شهر ایلام است که به خاطر زیبایی های طبیعی فراوانش به«عروس زاگرس» و در کتیبه های بابلی به آلامتو«سرزمین طلوع خورشید»در عیلام باستان شهره است.به طور کلی نواحی شمالی و شمال شرقی ایلام کوهستانی است و نواحی جنوب غربی و مغرب آن از اراضی پست و کم ارتفاع تشکیل شده است.

استان ایلام با برخورداری از محصولات نامطلوب عدم توسعه سناریوی بعضی دوگانگی ها و عدم تعادل هاست؛این دوگانگی ها در ابعاد مختلف اقتصادی،اجتماعی،سیاسی و…نمود یافته است که از یک طرف استان هایی چون تهران،اصفهان،مرکزی،شیراز،تبریز و…قد علم کرده و از طرف دیگر استان های ایلام،سیستان و بلوچستان،کردستان،لرستان،کهکیلویه و بویراحمد و…سر برآورده است.

پدیده های شومی چون فقر،محرومیت،بیکاری پنهان و‌مزمن،فقدان فرصت های اشتغال،مهاجرت اجباری به سایر استان ها،اعتیاد،بالا رفتن تصاعدی طلاق در سال های اخیر که از سال۸۵به این سو با شیب رو به جلو افزایشی بوده است و خودسوزی که پس از ساخت فیلم«بمانی»بوسیله داریوش مهرجویی کارگردان شهیر سینمای ایران در هفت چشمه ایلام در سال۸۰،در دهه۹۰ تا کنون بیشتر به خودکشی تغییر چهره داده است و با افزایش بی رویه و سرسام آوری روبه رو شده است که به گفته دکتر موسی نژاد استاد دانشگاه آزاد اسلامی ایلام میزان خودکشی در چند سال گذشته در ایلام و۱۰شهرستان تابعه آن به طرز اسفناکی بالاتر رفته است که واقعا فاجعه است به طوری که بر حسب جمعیت استان که کوچکترین استان کشور از این مقیاس است در کشور در صدر رنکینگ این معضل اجتماعی قرار گرفته است و آمار مرگ و میر بر اثر کرونا که از عدد۱۰۰۰در این بازه۲۰ماهه گذشته است مزید بر علت شده و باعث کم انگیزگی و‌کم توجهی مسوولان به آسیب های اجتماعی که پیشتر در بالا ذکر آن رفت شده است.

این آسیب های کلان و فاکتورهای عدم توسعه و توسعه نیافتگی بر گرده ساکنان آن سنگینی می کند؛این در حالی است که امروزه نیاز به رشد و توسعه مترادف با خروج از فرایند زندگی معنی شده است.استانی که از نظر توزیع فضایی یکی از چهره های محروم و از مناطق توسعه نیافته و به عبارتی دقیق تر کمتر توسعه یافته کشور نسبت به سایر مناطق کشور قلمداد شده و به شمار می رود که دهستان زردلان شهرستان تازه تأسیس هلیلان  با فاصله۲۲۰کیلومتری از مرکز ایلام بدون اغراق شاید آخرین نقطه دنیا باشد که هنوز امکانات ابتدایی زندگی در روستاهای گلدره،شاران میدر،باغ،چنارآباد و…هم در دسترس مردم نیست و مردم این منطقه با دامداری اندک و تهیه ذغال از جنگل های منطقه روزگار می گذرانند.

علیرغم تلاش هایی که در مناطق و شهرستان های مختلف آن صورت گرفته هنوز ناهمگونی و نابرابری در جذب فرصت های زندگی انسانی تر و به طور کلی پارادوکس هایی را با توجه به موقعیت جغرافیایی و توپولوژی خاص در خود می پروراند؛برخی از این فاکتورها ساختاری بوده و ریشه در ساختار اقتصادی،اجتماعی،سیاسی و موقعیت ژئوپلتیک این استان دارد و در واقع بازخورد داخلی داشته و بعضی دیگر دستاورد و کارکرد سیاست ها و راهبردهایی بوده که توسط دولتمردان مرکزی و محلی در این منطقه آزمون شده اند.