گفتمان، طاهر جمشیدزاده: تیم فوتبال پرسپولیس در یک فصل پرفراز و نشیب و در مقطعی عقب ماندن از کورس و از دست دادن صدر و از دست دادن امتیاز کامل مقابل هوادار و فولاد خوزستان و توقف برابر آلومینیوم اراک، ذوب آهن و پیکان و جلو افتادن استقلال و سپاهان دو رقیب جدی آن ها در لیگ امسال و سپس پیروزی در دربی مقابل رقیب سنتی آبی پوش خویش و تساوی سپاهان در خانه مقابل ملوان انزلی همه معادلات را در سه هفته آخر لیگ به سود سرخپوشان تهرانی تغییر داد و بألاخره در شامگاه پنجشنبه۲۸ اردیبهشت۱۴۰۲ در ورزشگاه شهید وطنی شهر قائمشهر توانست قهرمان بلامنازع بیست و دومین دوره لیگ برتر ایران شود.
بسیاری از تصمیم ها را نه یک فرد؛ بلکه گروه ها و در فوتبال سوای مربیان و کادرفنی؛ ۱۱ بازیکن داخل مستطیل سبز می گیرند که اگر تیم مدنظر گلر و خط دفاعی مستحکمی داشته باشد عملکرد فوق العاده ای خواهد داشت که راه قهرمانی را هموار خواهد ساخت؛ اعضای خانواده همه متفقا تصمیم می گیرند که تعطیلات را کجا بگذرانند، هیأت داوران تصمیم می گیرند که متهم گناهکار است یا نه، شورای شهر به صورت گروهی تصمیم می گیرد که مالیات بر دارایی های مردم را افزایش دهند؛ رئیس جمهوری و هیأت دولت تصمیم می گیرند حقابه رودخانه هیرمند طبق مفاد اصلی قرارداد بین تهران و کابل در سال۱۳۵۱ هجری شمسی به درستی بوسیله طالبان استیفا و محقق شود و دلایل سرباز زدن طرف افغانی با کار کارشناسی و فنی و بازدید میدانی از طرف ایران انجام شود نه صرفا با بیانیه سیاسی و دلایل خشکسالی و کم آبی در بالادست هیرمند و پاک کردن صورت مسأله.
در فوتبال هم این قضیه به عبنه قابل لمس و مشهود است ؛ باشگاه، کادر فنی و بازیکنان پرسپولیس در اقدامی هماهنگ، منسجم و در یک کار گروهی مشترک و متحد پس از باخت به سپاهان در آستانه عید نوروز۱۴۰۲ تصمیم گرفتند تا با کار گروهی و تمرین فشرده جمعی و تغییر تاکتیک بر ناکامی خویش و عقب ماندن از کورس قهرمانی در رنکینگ با سیاست جبران قضیه را بازنگری و مسأله به سود خویش در عصر۲۸ اردیبهشت ۱۴۰۲ در ورزشگاه شهید وطنی شهر قائمشهر در همان دقیقه نخست با گل مدافع پیش تاخته خود علی نعمتی و تکمیل کردن پازل قهرمانی و در انتها با نتیجه ۴ بر صفر قهرمان بیست و دومین دوره لیگ برتر کشور شوند؛ این گونه تصمیم ها از چه جهاتی یا تصمیم هایی که فرد می گیرد قابل مقایسه اند؟ آیا تصمیم هایی گروهی بدترند یا بهتر؟ مخاطره آمیز ترند یا مقرون به احتیاط بیشتر؟ عاقلانه ترند یا بی ملاحظه تر؟
در دهه های۱۹۵۰، باور مرسوم این بود که تصمیم های گروهی نوعا محتاطانه تر و محافظه کارانه تر است.مثلا گفته می شد که چون بیشتر تصمیم های بازرگانی را کمیته ها می گیرند بازرگانان متهور و خطر کنندگان نوآور از قبیل اندروکارنگی دیگر به گذشته تعلق دارند. اگر بازیکنان یک تیم فوتبال در آغاز تصمیم داشته باشند در مورد یک بازی خاص مثل دربی با رقیب سنتی خویش خطر کنند، در آن صورت تیم خطرکننده تر می شود؛ اما اگر بازیکنان از آغاز بازی تصمیم به محتاط بودن و خطا نکردن داشته باشند؛ تیم حتی محتاط تر خواهد شد، به همین خاطر، اکنون این مسأله را اثر قطبی شدن گروهی می خوانند؛ که در تیم فوتبال پرسپولیس به عینه پدیده قطبی شدن گروهی بازیکنان در لیگ بیست و دوم محقق شد.
در طی سال ها برای اثر قطبی شدن گروهی تبیین های بسیار ارائه شده است. اما دو تبیین که در برابر آزمون های فراوان دوام آوردند عبارتند از نفوذ اطلاعاتی و نفوذ هنجاری؛ نفوذ اطلاعاتی وقتی صورت می گیرد که افراد اطلاعات تازه ای کسب می کنند و استدلال های تازه ای در مورد تصمیم تحت بررسی می شوند؛ مثلاً در بحث در مورد این مطلب که آیا مهندس برق باید به سراغ شغل جدید برود، تصمیمی که تقریبا همیشه در جهت مخاطره آمیز تغییر می کند، کاملا معمول است که کسی در گروه چنین استدلال کند که مخاطره آمیز بودن موجه است زیرا مهندسان برق همیشه می توانند مشاغل خوبی به دست بیاورند.
نفوذ هنجاری وقتی روی می دهد که افراد دیدگاه های خود را با هنجارهای گروه مقایسه کنند. آدمی در طول بحث ممکن است پی ببرد که دیگران نگرش های مشابه یا حتی دیدگاه هایی افراطی تر از دیدگاه های خود آن ها دارند. اگر انگیزه شخص این باشد از سوی گروه یا تیم بازیکنان فوتبال به صورت مثبتی دیده شود ممکن است با موضع گروه یا تیم همسویی کرده یا حتی موضعی را ابراز کند که افراطی تر از موضع گروه یا تیم فوتبال باشد.
اما نفوذ هنجار که در تیم پرسپولیس پس از بازسازی سال گذشته و تغییرات سینوسی که در پاییز و جام جهانی و درگیر شدن چند بازیکن این تیم اتفاق افتاد باعث شد تا رقیبان این تیم سپاهان و استقلال به سرعت او را تعقیب کنند و در مقطعی از او جلو بیفتند که پس از دربی و پیروزی سرخپوشان برابر آبی پوشان و رسیدن به صدر و تساوی زردپوشان سپاهان در خانه مقابل ملوان انزلی همه چیز و در واقع ورق را به نفع سرخپوشان برای جبران برگرداند و آن ها سه هفته پایانی با اقتدار صدر جدول را در اختیار گرفتند و با اختلاف یک امتیاز نسبت به سپاهان که شانه به شانه آن ها را تعقیب می کرد با۶۶ امتیاز برای ششمین سال در هفت سال اخیر قهرمان لیگ ایران شوند؛ ولی نفوذ هنجارها صرفا اعمال فشار برای همسو شدن نیست.
تیم فوتبال یا یک گروه غالبا چارچوب داوری برای بازیکنان یا اعضای خود تعیین می کند، یعنی زمینه ای را مهیا و فراهم می کند که در آن بازیکنان یا اعضاء بتوانند مواضع اولیه خویش را مجدد ارزیابی کنند؛ بازیکنان پرسپولیس با تغییر تاکتیک بوسیله سرمربی و کادرفنی و اضافه کردن مهاجم سایه با تعریف دوباره« اهل ریسک و خطر بودن، هم تصمیم خود و هم نگرش های پس از بحث بازیکنان خود را در جهت ریسک پذیری بیشتر مقیاس از نظر اهل خطر بودن جا به جا کرد.
ثبت دیدگاه