اجرای طرح اشتغال روستایی و عشایری در دولت تدبیر و امید موجب شد تا سهم اشتغال روستایی از سبد اشتغالزایی کشور از سه درصد به ۲۹ درصد افزایش یابد و به ماندگاری بیشتر روستاییان منجر شود.
به گزارش گفتمان زاگرس؛روستاها کانون تولید هستند، که متناسب با نیازها و توانمندی اقتصادی می توان، به ایجاد صنایع و خدمات مرتبط با اقتصاد روستا برای استفاده حداکثری از ظرفیت تولیدی و اشتغالزایی روستایی در آنها پرداخت، بنابراین روستا موتور محرکه سایر صنایع و جریان اقتصادی است که می تواند علاوه بر توانمند کردن بخش خصوصی به تحول آفرینی در حوزه تولید و اشتغالزایی با استفاده از ظرفیت های موجود منجر شود.
اشتغال روستایی با بهره گرفتن از ظرفیت های بومی و محلی در کنار توجه به زیرساخت های رفاهی روستاها به خصوص طی سال های اخیر توسط دولت مورد توجه قرار گرفته است تا بتوان روستاها را با شکل و شمایلی زیباتر و راحت تر به ماهیت واقعی آنها که تولید و کارآفرینی است بازگرداند.
بر اساس آخرین آمارها، تاکنون ۱۳۵ هزار فعالیت اقتصادی از محل تسهیلات پرداختی در روستاها و بخش‌های زیر ۱۰ هزار نفر به اجرا درآمده و بیش از ۲۲۰ هزار شغل از این محل ایجاد شده است.
کارشناسان معتقدند اجرای موفق طرح‌های پایدار اشتغال روستایی و عشایر، موجب کاهش حاشیه نشینی، کاهش مهاجرت به شهرها، ماندگاری ساکنان روستا و درآمدزایی برای آنها، کمک به اقتصاد و معیشت خانوارهای روستایی، اشتغالزایی برای جوانان و کارجویان و حل معضل بیکاری در مناطق روستایی و عشایری می‌شود.
در شهرستان بروجرد بنا بر گفته رئیس اداره تعاون، کار و رفاه اجتماعی شهرستان تاکنون در حوزه اشتغال روستایی ۵۰ میلیارد و ۴۰۰ میلیون تومان اعتبار به شهرستان اختصاص یافته که از این میزان ۳۲ میلیارد تومان جذب شده است.
شهرستان بروجرد با دارا بودن حدود ۲۰۰ روستا در ۲ بخش مرکزی و اشترینان از قابلیت خوبی در زمینه رونق تولید برخوردار است. از نمونه های موفق رونق کسب و کارهای مبتنی بر ظرفیت های محلی می توان به روستای ونایی اشاره کرد که در زمینه برخی محصولات کشاورزی و تولید خیار شور و ترشیجات موفق عمل کرده است.
یکی از جنبه های مورد تاکید در پرداخت تسهیلات روستایی توجه به ظرفیت های بومی و محلی هر منطقه است تا بتوان با سرمایه گذاری در همان بخش ها به بازدهی مورد انتظار رسید این ظرفیت ها می تواند در حوزه های مختلفی اعم از تولید محصولات کشاورزی، پرورش دام، صنایع دستی و یا مشاغل خانگی باشد.
مساله قابل توجه در بحث توسعه روستایی و پرداخت تسهیلات این نکته است که کشاورزی یکی از حوزه های مورد توجه در احیای تولید روستاها است ولی همه ماجرا نیست چرا که در بسیاری موارد کشاورزی که رواج دارد معیشتی و در حد تامین زندگی است و لاجرم باید به فکر ایجاد رفاه و اشتغال روستایی از راه هایی فراتر از حوزه کشاورزی بود تا علاوه بر ایجاد اشتغال منجر به رفاه نسبی در روستا شود.
بنابراین برای رسیدن به توسعه مورد انتظار در روستاها که برای آن راهکار پرداخت تسهیلات در پیش گرفته شده است، قبل از هر چیز از نظر ظاهری و زیرساختی باید برای ماندن در روستا جذابیت هایی ایجاد کرد یا حداقل مشکلات و سختی های زندگی در فضای روستا را به حداقل رساند و روستایی از روستایی بودن خود احساس رضایت کند.
دسترسی به مسکن خوب، خدماتی از قبیل تلفن، اینترنت، گاز و امکاناتی که رفاه حال روستائیان را بیشتر کند بخشی از پیش زمینه های توسعه روستاها به شمار می رود که البته این بخش از توسعه روستایی نیز از منظر دولت مغفول واقع نشده است و بنا بر آمارهای ارائه شده اقدامات نسبتا مطلوبی در این زمینه انجام شده است.
در شهرستان بروجرد بنا بر گفته، رییس شرکت گاز بروجرد ، در راستای توسعه و خدمات رسانی یکسان به روستاییان هم اکنون ۹۵ درصد روستاهای شهرستان به شبکه گاز شهری سراسری متصل شده است.
شاهرخ همتی افزود: در راستای طرح گازرسانی به روستاها ۱۰۰ درصد روستاهای بخش اشترینان و ۱۰۰درصد جمعیت شهری بروجرد دارای گاز شهری هستند.
وی اظهار داشت: در بخش مرکزی بروجرد نیز با ۱۹۳روستا هم اکنون ۱۷۶ روستا از نعمت گاز برخوردار شده اند و کار گازرسانی به ۱۰درصد روستاهای باقیمانده بخش مرکزی تاپایان سالجاری ادامه دارد.
در زمینه مسکن روستایی نیز اقدامات خوبی انجام شده است،
شاخص ترین این اقدامات اجرای طرح هایی همچون طرح هادی است که در این طرح سعی می شود توسعه کالبدی و برنامه ریزی فضایی در روستاها تحت یک برنامه و الگوی مشخصی صورت گیرد تا امکانات و خدمات موجود در روستاها در روند متناسب توزیع ، ساماندهی شود در زمینه اجرای طرح هادی بنا بر گفته رییس بنیاد مسکن انقلاب اسلامی بروجرد ، هم اکنون ۵۷ درصد روستاها که معادل ۸۵ درصد جمعیت روستایی شهرستان بروجرد است از طرح هادی برخوردار هستند.
حسین ریاضتی افزود: طرح هادی منبع درآمدی برای دهیاریها جلوگیری از مهاجرت و ماندگاری جمعیت روستایی در روستاها ساماندهی به ساخت و سازهای روستایی، صدور پروانه ساخت و پیشگیری از ساخت و ساز در حریم غیر قانونی در روستاها شده است. طرح هادی روستایی شامل اجرای آسفالت، جدول گذاری، سنگ فرش پیاده رو و دیوارحائل، زیرسازی و کانال سنگی است و در راستای اجرای طرح هادی تاکنون ۶۰۰هزار متر مربع آسفالت در روستاها انجام شده که ۳۵۰ هزار متر مربع آن در چهار سال اخیر بوده است.
یکی از ملزومات توسعه روستاها توسعه زیربنایی و زیرساختی روستاها است که گامی بلند و محوری در راستای افزایش تولید داخلی و همچنین جلوگیری از مهاجرت و حاشیه نشینی در شهرها به شمار می رود در این زمینه مقداد صارمی بخشدار اشترینان بروجرد می گوید: بخش اشترینان دارای ۳۹ روستا است که در ۶ماهه نخست امسال اعتباری حدود ۶ میلیارد ریال صرف توسعه روستاهای رضا آباد، مگسان علیا. دره گرم، کوشکی علیا، توده زن و طرح گردشگری روستای کفشگران شده است.
وی با تاکید بر توسعه شبکه آب شرب روستایی گفت: در سال جاری مجتمع آبرسانی قاید طاهر با تحت پوشش قرار دادن چند روستا با ۴۰ میلیارد ریال اعتبار از محل صندوق توسعه ارزی به بهره برداری رسید. بهره برداری از مجتمع اب شرب روستای کفشگران یکی دیـگر از اقدامات انجام شده در راستای رفع مشکلات آب آشامیدنی روستاهای این بخش است.
در مجموع بعد از انقلاب اسلامی و طی چند سال اخیر اقدامات خوبی به منظور احیای زیرساخت ها و تلاش برای حفظ جمعیت روستایی انجام شده است چرا که بدون فراهم بودن این پیش زمینه ها نمی توان به سرمایه گذاری و کارآفرینی و توسعه همه جانبه روستایی امیدوار بود.
تدبیری که طی سال های اخیر باعث شده این دو در کنار هم بدرستی دیده شوند و نتایج خوبی در پی داشته است. از جمله این نتایج می توان به حفظ جمعیت روستایی و در مواردی حتی مهاجرت معکوس به روستا ها اشاره کرد.امروزه اغلب روستاها از خدمات آب، برق، گاز، اینترنت ، دستگاه عابر بانک و پست بانک برخوردار هستند که با احیای ظرفیت های محلی هر روستا و منطقه می توان به اشتغال، رفاه نسبتی و رونق تولید در این روستاها امیدوار بود.
بعبارتی زیرساخت های عمرانی و زیباسازی های ظاهری در روستاها انجام شده است اما برای رسیدن به توسعه، تولید و رفاه روستایی علاوه بر این باید میل به سرمایه گذاری، احیای کارآفرینی و آبادانی روستایی نیز رونق گیرد ، اتفاقی که طی چند سال اخیر با اجرای طرح هایی همچون، طرح اشتغال روستایی و مناطق عشایری رخ داده است.
با اجرای این طرح ها و برنامه ها می توان جمعیت روستایی را حفظ کرد در این راستا، حمایت از سرمایه‌گذاران بخش روستایی و فراهم کردن زمینه سرمایه‌گذاری برای راه‌اندازی تولیدات محلی می‌تواند در سال جهش تولید به رونق روستاها و بهبود شرایط زندگی روستائیان کمک کند.
بنا بر گفته یک پژوهشگر اجتماعی همراهی و همزمانی ارائه برخی خدمت عمومی در روستا و فراهم کردن زیرساخت ها در زمینه های آب و برق و حمل و نقل و خدمات آموزشی و اداری و بانکی با فراهم کردن زمینه های اشتغال روستایی توسط دولت را نمی توان انکار کرد اما آنچه که در روستاها مشهود است کاهش شکاف دیجیتال بین شهر و روستا است.
معصومه زارعی می افزاید: امروزه به مدد تکنولوژی های ارتباطی واطلاعاتی جدید مانند شبکه تلفن همراه و اینترنت نسل سوم و چهارم و گسترش شبکه های اجتماعی روستاییان بیشتر وارد فرایندهای ملی و جهانی شده اند بطوریکه از تحولات جهانی و ملی اطلاعات بیشتری دارند و بسیاری از کارهای خود را بوسیله گوشی همراه و اینترنت انجام می دهند.
به گفته این پژوهشگر رخداد کرونا انتظارات مردم روستاها ازبهره مندی پوشش اینترنت را افزایش داده با وجود امکانات و خدماتی که در این مورد به روستاییان داده شده است ولی به نسبت نیازها و انتظارات موجود نیاز به گسترش شبکه ها و زیر ساخت های ارتباطی و اینترنتی بیشتری وجود دارد.
چشمانداز امیدوار کننده در این زمینه سخنان وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات است که می گوید: طرح شبکه ملی اطلاعات و اینترنت پرسرعت از سال ۹۴ آغاز به کار کرد و اکنون این امکان در ۹۰ درصد از روستاها فراهم است و تلاش می شود تا پایان دولت ۱۰۰ درصد روستاهای بالای ۲۰ خانوار تحت پوشش قرار گیرند تا شعار دسترسی همگانی محقق شود.
ایرنا